اَميلا حبيبپور در یادداشتی که در اختیار بویرنیوز قرار داد با بررس تاریخی واژه ها در مورد استان کهگیلویه و بویراحمد نوشت:
مدت كوتاهي است كه عبارت «كهگيلويه بزرگ» بر سرزبانها ـ به ويژه اهل رسانه ـ افتاده و به دفعات مسئولان منطقهّاي نيز از آن در نطقههايشان استفاده ميكنند. نگارنده نيز تاكنون در علت بكارگيري چنين تركيب اضافي، مردد بوده است. تا آنجا كه گزارشات تاريخي نشان ميدهد، واژه «بزرگ» براي منطقه لرنشينِ تحت حاكميت شخصي به نام «بدر» اطلاق شده است و از اين جهت كه بدر برادر «بزرگ» منصور – حاكم ديگر اين منطقه – بوده است چنين وجهي به كلمه «لر» متصف شده است و مطابق با اسناد تاريخي در اين دوران، منطقه «لر بزرگ» تقريبا شامل مناطق امروزي از استانهاي كهگليويه وبويراحمد و چهارمحال بختياري بوده است.
در مقابل نيز، عبارت «لركوچك» براي حكمراني بردار كوچك ـ يعني منصورـ بر نواحي لرنشين ديگر، از جمله لرستان امروزي نامگذاري شده است؛ اما به صورت رسمي اولين بار، ابوطاهر، فرمانده اتابك مظفرالدين سنقر، عبارت «اتابكان لر بزرگ» را به عنوان قلمرو تحت حاكميت خود به كارگرفت، منطقهاي كه امروزه شامل بخشهاي عمده استان كهگليويه وبويراحمد و چهارمحال و بختياري است، عمر حكومت ابوطاهر نيز در اوايل قرن نهم هجري پايان يافت و اصطلاحات مزبور نيز رونق خود را از دست دادند.
به هر حال با توجه به مختصر مطالب تاريخي پيشگفته، بكارگيري واژه «بزرگ» براي منطقه «كهگيلويه» نميتواند نماينده كاربرد كلمه مزبور در ادوار تاريخي اين منطقه باشد.
از سوي ديگر، اگر عبارت «بزرگ» در مقابل «كوچك» و از جهت جغرافيايي به كار گرفته شود، از اين جهت كه هماكنون شهرستان «كهگيلويه» به نسبت ساير شهرستانهاي استان، بزرگترين نيست، استعمال آن قابل پذيرش نخواهد بود.
لذا به نظر ميرسد كه استعمال فراز «كهگيلويه بزرگ» بدون دقت و تيزهوشي تاريخي تنها از جهت تبيين هويتي رسانهاي و تبليغاتي جديد شايع شده است.
به هرحال همانگونه كه فراموشي هويت واقعي، امري نامناسب است ايجاد هويتي كاذب نيز ناصواب خواهد بود. متاسفانه هر دو رويكرد، در چند سال اخير در ميان برخي از افراد استان كهگيلويه و بويراحمد ديده شده است. سهلانديشاني كه عامل توسعهنيافتگي استان را در طولاني بودن اسم و يا دشواري تلفظ آن ميديدند و خواستار جعل هويتي ديگر و عمدتاً جغرافيايي بودند و يا رويكرد اخيري كه به دنبال جعل واژه «بزرگ» به عنوان پسوند كهگيلويه است.
هر دو ديدگاه از نوعي ازخودبيگانگي فرهنگي رنج ميبرد و شايد توسعه و جلوهگري را در تعيين اسامي جديد و گاه بيمسما ميداند، غافل از اينكه عامل توسعه و پيشرفت در گرو توسعه نيروي انساني، تلاش و همت همراه با حفظ و تقويت پشتوانه و هويت فرهنگي ـ مذهبي، مبتني بر تاريخ بومي است.
عبارت «كهگيلويه و بويراحمد» هويتي تاريخي و فرهنگي را در عقبه خود دارد كه بر قدمت و كهن بودن فرهنگ اين مرزبوم، رشادتها، سلحشوري، صداقت و پاكي مردمان شيعهمذهبش دلالت ميكند. اين در حالي است كه «كهگيلويه بزرگ» و يا «استان زاگرس» و «استان دنا»، تنهاي بر يك هويت جغرافيايي و مكاني تأكيد ميكند و عامل گسست نسلهاي آينده با هويت تاريخي و فرهنگي واقعي اين منطقه است و به نظر، بهانهاي براي توجيه كمكاري در توسعه و پيشرفت استان، براي عدهاي خواهد بود.
میشه بفرمایید نام گچساران در کجای نام کهگیلویه و بوبر احمد قرار دارد.شاید این اسم برای شما هویت باشد ولی برای گچساران و باشت هیچ هویت و ارزشی ندارد.
سلام. شما در واقع وجه تسمیه کهگیلویه بزرگ را درست متوجه نشدید و به اشتباه با نام گذاری لر بزرگ و کوچک اشتباه گرفتید. واژه “بزرگ” در عبارت کهگیلویه بزرگ یک عنوان هویتی و تاریخی نیست بلکه یک عنوان جغرافیایی است. یعنی مجموع چهار شهرستان کهگیلویه که با هم و به اختصار “کهگیلویه بزرگ” را تشکیل میدهند. و ربطی به لر بزرگ و کوچک (و همچنین لر متوسط که آقای بزرگواری اختراع کرده بودند) ندارد…. البته با نظر نویسنده در مورد نام استان موافقم.
خب بذارین کهگیلویه و باشت و دوگنبدان و بویراحمد.
کهگیلویه و گچساران باشت وبویراحمد
خخخخخ اسم جدید استان برای رضای دل تاجگردون ومدیران ناسیونالیست
ظاهرا دکتر تقوی «کهگیلویه بزرگ» رو باب کرده و همونطور که در کامنت بالا هم اومده فقط برای اختصاره که نیازی نباشه هربار بگیم کهگیلویه بهمئی چرام لنده و… و شهرستانهای بعدی.
دوستی که در مورد جایگاه گچساران در نام کهگیلویه و بویراحمد سوال کردند. دوست عزیز واقعیت اینه که اضافه کردن نام یک قوم به نام استان از اساس اشتباه بود و اگر از اول همان “کهگیلویه” خالی میموند در بر گیرنده سرتاسر استان بود و درنتیجه کسی هم اعتراضی نمیکرد که نام ما کجای نام استان قرار دارد؟ نام استان طولانی است و غیره.
همانطور که میدانید “کهگیلویه” قبلا به کل استان بعلاوه بخشهای وسیعی از استانهای اطراف اطلاق میشد.
کهگیلویه شامل تمام استان امروزی کهگیلویه و بویراحمد بوده. از رود خرسان تا رود زهره. در تمام منابع تاریخی ازجمله فارسنامه ناصری و… بویراحمد ایلی است در کهگیلویه که گرمسیرشان از خیرآباد و دیل و آرو و دهدشت و …و سردسیرشان از دشت روم و یاسوج فعلی و دوراهان و مارگون و شبلیزو…بوده.
به دلیل پراکندگی ایل بویراحمد در اکثر مناطق استان و دلایل سیاسی دیگر بهد از غائله سال 42 نام بویراحمد ضمیمه کهگیلویه شد. بویراحمد نام ایلی است در سرزمین کوهستانی کهگیلویه
زنده باد کهگیلویه بزرگ…..منظور از کهگیلویه بزرگ شهرستان های دهدشت چرام لیکک ولنده هست…… نویسنده متن لطفا کمی تحقیق کنید… بعد صاحب نظر شو……. بازم میگم زنده باد کهگیلویه بزرگ…..
این اسم فقط برای مسخره کردن توسط دیگر هموطنان خوبه؛بابا یه اسم مختصر بدارید هرچیزی می خواهد باشه
زنده باد کهگیلویه بزرگ وسر افراز در محرومیت…دوست عزیز بجای این بحث های تاریخی لطفا نظری برای پیشرفت استان ومنطقه بدهید.نه چنین موضوع کوچکی رو بخوای بزرگ کنی….در ضمن منظور از کهگیلویه بزرگ شهرستانهای چهارگانه دهدشت لیکک چرام ولنده هست… نه اون قضیه تاریخی. کمی تحقیق کنیم بعد صاحب نظر بشیم….ممنونم برادر عزیز
درود بر شما . واقعاً فکر میکنند اگر بگن کهگیلویه بزرگ حتما بزرگ می شوند ! همانطور که اشاره کردید بزرگی و. توسعه از نیروی انسانی و فرهنگ و تلاش و هویت و اصالت است و نه القاب و صفات بی مسما .
شما از نام کهگیلویه بزرگ برای لر بزرگ یا کوچک دغدغه نداری شما همین کلمه بزرگ بر روی کهگیلویه اتیشتان زده نه چیز دیگری
پسوند بزرگ از این لحاظ بکار میره که منطقه کهگیلویه شامل چندین شهرستان از جمله شهرستان چرام ،شهرستان بهمئی ،شهرستان کهگیلویه و شهرستان لنده هست.پس باید بگن “کهگیلویه بزرگ”
من با اینکه یه بویراحمدیم ولی به نظرم اسم استان هم نوشتنش سخته هم به نظر من درست نیس اسم دو شهرستان بزرگ باشه و گچساران نباشه یه نوع تبعیضه بهتره یه اسم جدید که اصلا هیچ ربطی به اسامی شهرستان نداشته باشه در نظر گرفته بشه مثلا استان زاگرس یا از اونجا که خوش آب و هوا و چهار فصله اسمش رو بزارن چهارفصل یا مثلا بزارن استان وحدت تا این تفرقه بین مردم شهرستان های استان کمرنگ بشه
خداوکیلی هر کس بتواند نام استان را تغییر دهد بزرگترین خدمت را به مردم کرده است تلفظ نام استان برای اکثر مردم دشوار است تعصبات کاذب را کنار بگذاریم
آفرین به نویسنده نوشته شما روان, دقیق ,فنی و علمی بود