گروه اجتماعی / حوزه شهری – عضو هیات علمی دانشگاه یاسوج و دکترای معماری در سلسله مطالبی به نقد نما و معماری در شهرهای استان کهگیلویه و بویراحمد، بخصوص شهر یاسوج پرداخته است، که در آن به اهمیت معماری و تاثیر آن در زندگی شهری و همچنین با اشاره به ظرفیت های ویژه شهر یاسوج، علل معماری ناهمگون را در این شهر برشمرده است و در پایان این بخش از مطلبش به راهکارهایی برای زیباتر شدن شهر یاسوج ارائه داده است.
بخش اول یادداشت دکتر حمید اسکندری که در اختیار «بویر نیوز» قرار گرفته است در ادامه آمده است: 
همانطوری که طراحی شهری متناسب تاثیر مثبتی بر فعالیتهای جسمی و روانی ساکنان شهر میگذارد، نما و معماری ناهمگون نیز، در فرایند تنفس زندگی شهری اختلال ایجاد می کند. پیشینه شهر شدن یاسوج حدود 50 سال است و در طی 20 سال اخیر به لحاظ وسعت و جمعیت رشد فزاینده ای داشته است. این سرعت رشد بالا و عدم برنامه ریزی مناسب منجر به آن شده است که توجه خاصی به اصل زیباسازی و طراحی شهری و معماری همساز با محیط طبیعی شهر نشده است و ظاهر شهر به آن چیزی که الان رویت می شود رسیده است.
بسترشهری یاسوج با داشتن پتانسیل های ارگانیک کم نظیری همچون، عبور رودخانه از محیط شهری، عدم یکنواختی ارتفاعی و شیب نسبتا ملایم اراضی شهری، وجود فضای سبز کافی در سطح شهر و اطراف آن، خط آسمان طبیعی و متنوع در تمام جهات می توانست ساختاری چشم نوازتر وطراحی مدبرانه تری داشته باشد. حال آنکه می بینیم گاهی این فرصتها مانند تپه استانداری بدلیل رویکرد غیرکارشناسانه بعنوان مخل فضای شهری درنظرگرفته می شوند و هزینه اضافی زیادی را بر بودجه شهری تحمیل می کند، در صورتی که زیباترین پارکها و تفرجگاهها در برخی شهرها در چنین شیب هایی بنیان شده اند.از این نمونه ها می توان پارک جمشیدیه تهران ، پارک کوه سنگی مشهد و پارک صفه اصفهان را نام برد. و یا نمونه دیگر بهره بری مناسب از فرصتهای طبیعی را در شهر اصفهان بعنوان یکی از زیباترین ساختارهای شهری ایران ، با استفاده مناسب از پتانسیل زاینده رود در منظر و بافت شهری می توان دید.
بعنوان یکی از معضلات اصلی معماری و شهرسازی شهر یاسوج ، می توان به حضور برخی غیرمتخصصها، چه در سطوح کلان برنامه ریزی و مدیریت شهری و چه در سطوح پایین تر طراحی و اجرای فضاها و ساختمانها اشاره کرد. همچنین کمبود حضور معماران در حوزه های تصمیم گیری و سیاست گذاری شهری بر مشکلات این بخش افزوده است. و از مهمترین تبعات غیرتخصصی شدن امور شهری می توان ، ساخت و سازهای ناهمسان شهری از منظر ارتفاع ساختمانها، پخش نامتناسب فضاهای سبز در سطح شهر ، طراحی ناسازگار با اقلیم سرد و کوهستانی و نهایتا ناهمگونی نماها و مصالح و در مقیاس بالاتر معماری ساختمانها را برشمرد.
همچنین مشکلاتی مانند طراحی نکردن نماهای فرعی و جانبی ساختمانها و تاثیر بصری منفی آنها در منظر شهری، رعایت نکردن ضوابط شهرسازی در نحوه ساخت زمین های شمالی و جنوبی و ایجاد مزاحمت در نورگیری و اشرافیت ساختمانهای مجاور وجود دارد.از طرفی رشد قارچ گونه ساخت وساز مسکونی در اطراف و خارج از محدوده شهر و نبود نظارت کافی بر ساخت وساز آن مناطق که عمدتا توسط غیرمتخصصین طراحی و اجرا میشوند ، بافت شهری نامنظم و ناهمگونی را بوجود آورده است.
طبیعی است که حل برخی از این مشکلات شهری ، نیازمند گذر زمان است اما می توان با آسیب شناسی به موقع و داشتن یک برنامه مدون برخی از مشکلات موجود را مرتفع کرد و گامهای موثری در راستای بازگشت هویت شهری یاسوج برداشت.
یکی از راههایی که می تواند باعث تسریع این روند شود همکاری بیشتر مردم بعنوان عمده فعالان ساخت وساز در یاسوج و واقف شدن شهروندان به این امر که زیبابودن نما و منظر شهری و نبود آلودگی بصری در شهر جزو حقوق شهروندی به حساب می آید.
خانه از پایبست ویران است.سالها میگفتن یاسوج مثل کابل افغانستانه.بنده پارسال رفته بودم کابل برای یک قراداد .دیدم کابل اتفاقا شهری تمیز و با کلاسه.البته جنوب شهرش شبیه یاسوج بود
خواهشن در خصوص تپه محمود آباد و اورزک که عده ای از اهالی به طمع گرفتن اراضی منابع ملی و طبیعی اقدام به ایجاد قبرستان در این محل که به عنوان تپه سلامتی از اون یاد میشه باعث شده اند که این تپه از لحاظ روحی فضای آرامش بخش قبلی خود را از دست داده و همچنین دست درازی عده ای به منابع ملی شود بیشتر صحبت شود.
تمامی ورزشکاران و اعضای کوهنوردان در خصوص منطقه بالا اعتراض نموده و به مسئولین تماس گرفتند ولی کو گوش شنوا و کو مسئول پاسخگو.استان خاله خرزویی و مسئولینی صرفا رابطه ای و نبود هیچ ضابطه
بابا این همه تپه برین رو اونا کار کنید برین رو تنگه مهریان و گنجه ای کار کنید.حالا یه تپه ای،وسط،شهر بود خواستن صاف بشه که معماری خوبی داشته باشه همه گیر دادن به این کار اتفاقا طرحی که خیلی خوب بود همین بود.کم تپه نداریم برین رو پارک جنگلی معماریتو پیاده کن
واقعا جای تاسفه که افرادی مثل شما دارن شهر مارو.نابود میکنن.دیدگاه تنگ نظرانه ودگم….لطفا بذارین متخصصین نظر بدن.فرمایشات جناب دکتر کاملا متخصصانه متین هست .اگر شهریاسوج رو یه سال دست امثال شما بدن .با خاک یکسانش میکنین با دیدگاه طالبانیتون
به عمد اسمم رو با دکتر شروع کردم ( که هستم) که انگ بیسوادی نخورم. سه تا مقطعم رو هم توی دانشگاه های دولتی گذروندم. ولی برادر عزیز طرحی که در زمان آقای نیکزاد داشت برای این تپه اجرا می شد طرحی بود که یه شرکت مشاوره قوی داده بود و نمونه قبلیش هم توی همدان اجرا شده بود. توی این طرح پیش بینی خیلی از آیتم های فضای تفریحی شهری شده بود. مثلا چند روز پیش دیدم حاج زارع رفتن دوچرخه سواری توی بلوار شصت متری!!! علی القاعده خیابون رو هم روی امت بسته بودن. این اقدا ایشون در ترویج فرهنگ ورزش قابل تقدیره. اما توی خیابون فکر نکنم کسی جز ایشون بتونه این کار رو بکنه. دوچرخه سواری نیاز به پیست داره. خود بنده تصمیم گرفتم توی پارک ساحلی ورزش کنم. اما هربار که می رفتم بدوم تا کمی گرم بشم عده ای جلوم رو میگرفتن و میگفتن کجا دعوا شده!!! پس دویدن هم پیست می خواد. و …. طرحی که آقای نیکزاد داده بود همه این ها توش بود. به لحاظ هزینه هم همه میدونن یک سمت تپه را ایشون به اداره راه سپرده بودن که با ماشین هاشون خاکبرداری کنن و یه سمتش رو به شهرداری. در حقیقت داشتن با پول جاری پروژه عمرانی افتتاح می کردن. ولی عده ای که شخص بنده هم به عینه توی یکی از جلسات دیدم با نیت سوء شروع کردن به تبلیغ علیه این پروژه. نمونش آقای تاجگردون بودن که به خاطر مسائل سردسیر و گرمسیر و همین طور نگرانی از خرج شدن پول در یاسوج شروع به شانتاژکردن و متاسفانه عده ای از افراد بی اطلاع ( مثل حاج زارع) هم دنبال ایشون کف زدن. القصه، کار به اینجا رسید که پروژه ای که می تونست در کمتر از 9 ماه افتتاح بشه الان 4 ساله به حال خودش رها شده. در صورتی که شبه ای باشه حاضرم مستندا خدمتتون عرض کنم. آقای دکتر اسکندری هم کلیت حرفشون کاملا درسته ولی در مثال ها بهتر بود از نمونه های دیگری استفاده می کردن هر چند حق پدر خانم رو سعی کردن ادا کنن و این قابل درکه.
آقای به اصطلاح دکتر س .که عقده دکتر بودن تو دلت مونده اگه شما دو واحد درس معماری خونده بودی خودت متوجه میشدی که نقد دکتر اسکندری کاملا بجا و صحیح و منطقی هست .و هیچ ارتباطی با مسایل سیاسی نداره .بحث علمی هست.شما متاسفانه همه چیز رو باهم غاطی کردید .
جناب دکتر س چرا مردم بویراحمد همه چی رو به سیاست ربط میدن الکی قضیه رو سیاسیش نکن تا اونجایی ک ما اطلاع داریم این قضیه تپه قبل از نمایندگیه آقای حاج زارع و تاج گردون بوده ربطی به نماینده ها نداره خود آقای نیکزاد این کارو انجام داد.
دکتر س اگه راست میگی تو همین کامنتا مستنداتتو اشاره کن.فکر کنم بیشتر تو کار خالی بندی هستی..نه
دکترس بابا خواهشا مسایل شهری رو سیاسی نکنید.
آقای دکتر س عزیز اولا تو هر متنی امکان اشتباه تایپی هست تو متن خودتونم هست نمونش شبهه رو نوشتی شبه .نمیدونم تو واقعا دکتری !!!!!
civil عزیز اشتباه لپی و تایپی یا slip of tong با اشتباه غاطی و قاطی فرق داره عزیز.
دوست عزیز کاری خوب یا بد انجام شده وبهترین راه در حال حاضر ادامه کار وفضاسازی مناسب در این تپه است .تا کی باید به سینه بزنیم برای این تپه.شاید اگر شروع کننده این کار ادامه می داد الان به فضای بسیار خوب وقشنگی تبدیل میکرد که همه به به میگفتیم .بهترین راه در حال حاضر اماده کردن این فضا برای مسافرینی است که طی دوسال گذشته هنگام اسکان حیران و سرگردان می ایند ومیروند
civil عزیز قاطی یا غاطی؟؟؟؟
درود بر دکتر عزیز.متن پرباری بود..
واقعا یکی از دلایل مشکلات شهر یاسوج استفاده از افراد غیرمرتبط مخصوصا در شورای شهر است.
هرکسی وارد شورا بشه بدلیل جو سیاسی کاری درون شورا نمیتونه مثمر ثمر باشه و در نهایت میره دنبال منافع شخصی خودش. به همین دلیل حرف شورای شهر از جنس درد شهر نیست.
قابل توجه مهندس نیک اقبالی معاونت عمرانی
جناب دکترکاش می فرمودین که ساخت چندین ساختمان بزرگ و بی قواره در ورودی زیرتل کار چه کسی است؟وچه نکاتی از معماری در آن نادیده گرفته شده است؟
شهروند فعلا اینجا بحث بستر شهریه نه محله مسکونی زیرتل محله مسکونیه بحثشم با اینجا فرق داره بلد نیستین نظربدید نظر ندید
اتفاقا تخریب این تپه بهترین کار ممکن بود که تا حالا صورت گرفته آقای مهندس گیر الکی و تکراری ندید بذارید شهر نفس بکشه
آقای معمار.میشه بگین از کدوم دانشگاه مجازی مدرکتو گرفتی.وای به.حال روزی که دوباره تو برسی به جایی وبخوای نظر بدی.به نظرتو بولدوزر بذارن تمام گوهای اطراف شهر رو بردارن تا شهر نفس بکشه چیه..عزیز دلم بر شروع کن یه بار دیگه از مقطع ابتدایی درس بخون .بعد نظربده….کشورای عربی حاشیه خلیج فارس دارن کوه وتپه مصنوعی درس میکنن.که….ما اونی رو که اریم .واز بهترین وزیباترین نقاط شهر یاسوج بوده رو ر بیام نابود کنیم اونم با هزینه میلیاردی …..وا مصیبت از دست باسوادان بی سواد
آقای متخصص میشه بگین به چه دلیل بهترین کار ممکن بوده…جناب لطفا برین 4کلمه درمورد مسایل شهری ومعماری ومنظر شهری بخونین بعد اظهار نظر بفرمایین
یاسوج پایتخت طبیعت ایرانه ولی این موهبت خداست .اگه اینو نداشتیم با این مدیریت شهری چی بر سرمون میومد.
عالی بود.درد دل ما رو گفتید.
دکترای امروزی !!!!!!!!!!!!!!
سلام گاهی زلزله واجب است
به تو چه شهروند که کار کیه اونجا محله مسکونیه هر جوریم دلشون بخواد میسازن اینجا بحث بسترشهریه نه محله های مسکونی شهر یاسوج
مقاله زیبایی بود. جای افراد خلاقی مثل آقای دکتر اسکندری که از نخبگان و متعهدین هستند در جایگاههای مهم مربوط به طراحی معماری-شهری واقعا خالیست. برای ایشان آرزوی سلامتی و موفقیت دارم
شهروند فعلا اینجا بحث بستر شهریه نه محله مسکونی زیرتل محله مسکونیه هر جوریم دلشون بخوان میسازن بحث چیز دیگه ایه اینجا متنو درست بخونید بعد نظر بدین
استان ك.ب به وجود چنين متخصصاني نيازمند است.ان شاالله با همفكري متخصصان شهري بتوانيم شهري زيبا داشته باشيم
باعرض ادب واحترام خدمت دوستان عزیز بافرمایشات جناب دکتر اسکندری کاملا موافقم.
دوستان احتمالا همتون برای یه بار هم که شده به مکانهای گردشگری شهر یاسوج رفتین.مثل آبشار ویا حاشیه رودخانه بشار..متأسفانه شهرداری محترم صرفا جهت ایجاددرآمد و بدون ملاحظات شهری وحتی حس زیباشناختی که در وجود همه افراد وجودداره.اقدام به احداث واحدهای تجاری با مصالح ناهمگون با محیط کرده که واقعا چهره این شهر وپایتخت به اصطلاح طبیعت رو نامأوس زشت کرده.سازه هایی از جنس لوله و گونی متاسفانه….
درسته جناب افشون.واقعا طراحی آبشار خیلی میتونست بهتر باشه. شهرداری حق مطلبو ادا نکرده.
درادامه مطالب قبلیم.ودرتکمیل..
سیما ومنظر شهری واصول شهرسازی.
با قدم زدن در پارک ساحلی شمالی جنب ترمینال قدیمبا صحنه های تأسف برانگیزی مواجه میشیم که هربیننده ای رو به تأمل وا میداره…..آبنماها و فضاهای سبز ایجاد شده که بنا به دلایل نامعلوم وبعداز گذشت چندسال از زمان ساخت هنوزبه بهره برداری نرسیده…..وکانالها گودالهایی که در مسیر پیاده رو ها چندین سال است که ایجاد شده…واریزه ها و خاکهای رها شده برروی سنگ فرشها….باغچه های چمن کاری نشده ورها شده…بدنه وحاشیه آپارتمانهای مجاور پارک که همگی دولتی هستند…..خلاصه موارد قابل گفتن زیاد ومجال کم…من در عجبم..تاحال هیچکدوم از مسئولین.ویا کارشناسای محترم برای گشت وگذار ویا با خانواده برای تفریح هم که شده یه سری نزدن وندیدن چین مناظره ای رو…..
سیما ومنظر شهری متاسفانه توسط مسئولین نادیده گرفته میشه.توروخدا دلسوزانه میز و صندلی ریاست ومدیریت شهری را رها کنین وه سری به نقاط مختلف شهری سرکشی واگر توان فنی واجرایی ندارین از افراد متخصص استفاده کنین.عاجزانه استدعاء میکنیم.
آقای اافشون کی به این حرفها گوش میده. مسیولین امر متاسفانه فازشون به این حرفها نمیخوره
لایک داری مهندس صدتا ///////////////////
فوق العاده بود دکتر ما به وجود نخبه هایی مث شما افتخار میکنیم
کجاش فوق العاده هست.یه مطلب عادی و تکراری…
اتفاقا فوق العاده بود
سلام به همه دوستان به نظر میاد دوستانی که عقیده دارن تخریب تپه کار درستی بوده یا از معماری و شهرسازی سر در نمیارن یا دنبال منافع شخصی هستند .باید خدمت این بزرگوارن عرض کنم که اگر از بچه مدرسه ای هم سوال کنیم جوابش همون حرف همه دوستان معماره که چرا یکی از بهترین فضاهای طبیعی شهر باید به این شکل و با اون هزینه گزاف تخریب شه و علاوه بر تخریب تپه شاهد تخریب جنگل پشت تپه هم بودیم که این هم خود به نوعی جنایت در شهرسازی م معماری به شمار میرود در نهایت باید گفت که اگر از افراد کاربلد و کارشناس در امور اینچنینی استفاده شود به مراتب راندمان بهتری مشاهده میکنیم
بافت طبیعی تپه بهتر بود که حفظ شود.در اکثر شهرهای ایران و دنیا تلاش می شودکه از پستی و بلندهاي طبیعی بهترین استفاده در همان حالت بشود.حتی توی شهرها قطع یک درخت ميتونه تبعات زیادی داشته باشد .شما توجه کنید چند درخت فقط توی این تپه حذف شدن .این تپه و فضای قبلی موجود در آن باید حفظ میشد و به همان صورت با حذف فضاهای اداری و مسکونی موجود در آن تبدیل به مکان عمومی و پارک با همان درختان می شد.تغییر در توپوگرافی تپه چه از لحاظ زیست محیطی و چه از لحاظ منظر شهری مناسب نیست.البته شهر ما واقعا نیاز به بازنگری قوانین شهرسازی و معماری داره.فکر کنم چنین مقالات و نقدهایی برای شهر لازم باشد و تلاش شودکه به ساختار آیین نامه ای درستی در بین نهادهای مختلف مرتبط بوجود بیاد تا کارها به صورت سلیقه ای انجام نشود.مقاله خوبی بود و اینگونه مقالات از دیدگاه علمی برای رشد صحیح شهر ضروری به نظر میرسد. سپاس
دکتر مثل همیشه درود بر تحلیل منطقی و جالب شما.
تشکر می کنم از دکتر اسکندری بخاطر مقاله خیلی خوبشون .کاش مسولین استان از چنین مطالب مفیدی در تصمیم گیری هاشون استفاده بهینه رو میبردن.واقعا جای دکتر در جایگاههای معماری-شهرسازی خالی حس میشه.شهر ما به وجود چنین متخصصین کارآمدی نیاز مبرم داره .دوست داریم دکتر
حالا چیزی که تو یاسوج زیاده کوه و شیبه .برید یه جای دیگه معماریتونو تست کنید. چرا دعوا میکنید…
دکتر حرفهات قشنگه ولی ایده آل هستند.اینجا که دبی نیست که از این حرفها میزنید.
دکتر یکی از داغون ترین مناطق شهر یاسوج مادوان هست.خواهشا یه بحثی هم در مورد اون بکنید.
من با تحلیلاتون موافقم.ولی شما معمارا برای رفع مشکلات چرا از خودتون شروع نمی کنید.خیلی از این معضلاتو میتونید با فکر بیشتر روی نقشه هاتون حل کنید..
از دوستان خواهش دارم متن نامه اقای لایق زاده از بچه های همین استان به رئیس جمهور روحانی ”””’ آقای رئیس جمهور برای شهر سازی سیاست زده ایران چه کردید رو مطالعه کنید …..
تا کی تحلیلهای بی فایده داشته باشیم .که هیچ نهادی هم پیگیر رفع مشکلاتش نمیشه.
شهر زيبا و توريستي ياسوج نيازمند دپارتمان و كارگروه وي‍ژه مبلمان و منظر شهري بوده كه بتواند با همراهي و همفكري متخصصان حوزه برنامه ريزي شهري و شهرسازي به شهري پويا ،قابل زيست و پايدار تبديل گردد
دکتر اسکندری از اساتید خوش فکر و صاحب نظر هستند.خدا حفظشون کنه.
تا فرهنگ شهر یاسوج پیشرفت نکنه این حرفها ببخشید کشکه
بالاترین کارایی در کارهای زیربنایی زمان نیکخواه بوده
دوست عزیز اولا نیکزاد نه نیکخواه. ثانیا نیکزاد هم مثل رییس دولتش احمدی نژاد اکثر پروژه هاش توکلی و کارشناسی نشده بوده. مثلا همین تپه استانداری یا تعریض خیایان ورودی آبشار .اما خداییش خوب تلاش میکرد.
پارک ساحلی پتانسیل های زیادی برای توسعه داره ولی مورد بی مهری قرار گرفته.
دوستان درمیان این همه بحث که مقابل هم ایستاده اید چرا هیچکدام به یک نکته مهمتر اشاره نمیکنید وان اینکه در همه شهرهای جهان وحتی شهر های ایران پادگانها ومراکزنظامی را ب خارج ازشهرها منتقل میکنند دریاسوج هم با اینکار میتوان تپه یاسوج را به صورت یک مرکزتفریحی بسیار زیبا دراورد
اقایون به اصطلاح دکتر این بحث های تکراری و بی فایده را کنار بگذارید بروید و یه فکری به حال شهر یاسوج بکنید که تا بحال از همه مراکز استان ها عقب افتاده و هیچ کس به فکرش نیست و هر کسی که صحبتی میکنه فقط به فکر منافع شخصی خود و اطرافیان خودش هست.
اکه شما معمارها راست میگید طرح خونه ها رو خوب بکشید معماری شهر خودش درست میشه.