شورای اتلانتیک، در بین اندیشکدههای غربی به سبب رابطه نزدیک آن با مقامات موثر و تصمیم گیر معروف است.ژنرال جیمز جونز مشاور امنیت ملی اوباما، چاک هیگل وزیر دفاع فعلی، ریچارد هالبروک نماینده درگذشته آمریکا در امور افغانستان و سوزان رایس سفیر فعلی آمریکا در سازمان ملل و نامزد اولیه پست وزارت خارجه این کشور تنها چند نفر از اعضای این شورا در دورههای اخیر بودهاند. اینها در کنار مقامات فراوان دیگر در آن سوی اقیانوس اطلس و در اروپا هستند که با شورا همکاری میکنند.
به گزارش تابناک در آستانه دور جدید مذاکرات هستهای، شورای آتلانتیک گزارشی 23 صفحهای را در مورد آینده رفتار آمریکا در مقابل ایران پیشنهاد کرده است که در بخشهای مختلف به توصیه به دولت اوباما در مورد شیوه برخورد با ایران پرداخته است. از جمله در مورد موضوع هستهای ضروری دانسته شده است که ضمن برقراری تهدید قابل اعتنای نظامی علیه ایران، مشوقهایی برای ایران در نظر گرفته شود که بتواند راه را برای عقبنشینی ایران باز کند.
در این گزارش که فضای کلی آن در چارچوب سیاستهای کلی سابق آمریکا در قبال ایران است، به مقامات دولت توصیه شده است به گونهای رفتار نکنند که مردم ایران را بیشتر از آمریکا منزجر کند. در حالی که پیشنهادهایی برای آسیب زدن به جایگاه منطقهای ایران صورت گرفته است، در عین حال راههایی مطرح شده است تا مردم ایران، بعضی از دردهای ناشی از تحریمها را ناشی از نوع رفتار آمریکا ندانند و در عین حال بر ضرورت ارتباط بیشتر با مردم ایران تاکید شده است.
بر این اساس وزارت خزانهداری آمریکا باید تعداد محدودی ازموسسات مالی کوچک ایرانی و آمریکایی را به عنوان کانالی برای انتقال منابع مالی در نظر بگیرد تا امکان خرید داروهای خاص برای ایران فراهم شود، والدین ایرانی بتوانند برای فرزندان محصل خود در آمریکا پول بفرستند و در مقابل ایرانیان مقیم آمریکا بتوانند برای خانواده خود در ایران پول بفرستند.در عین حال تاکید شده است که مراوده بین مردم دو کشور از طریق برنامههای دیپلماسی عمومی، علمی و ورزشی و مانند آن افزایش یابد. در نگاه نویسندگان این گزارش، این مجموعه اقدامات در عین این که باج دادن به ایران محسوب نخواهد شد، باعث خواهد شد که گناه تحریمهای آمریکا علیه ایران از گردن دولت آمریکا ساقط گردد.
برای تسهیل ارتباط بین دو طرف، به دولت اوباما توصیه شده است که از ایران بخواهد که به دیپلماتهای آمریکایی اجازه دهد در دفتر حافظ منافع آمریکا در تهران همانند دفتر حافظ منافع ایران در واشنگتن مشغول کار شوند. ظاهرا این ایده چندین سال است که در آمریکا مطرح بوده است اما از آن جایی که نشانهای از نرمی در مقابل ایران محسوب میشده، مورد استقبال قرار نگرفته است. چنین اقدامی فرصتی مهم برای آمریکا خواهد بود زیرا از سویی بعد از سی سال به آمریکا امکان دسترسی به ایران را خواهد داد و میتواند مقدمهای برای از سرگیری روابط بین ایران و آمریکا باشد و در عین حال دواطلبان روادید آمریکا را از مسافرت به کشورهای همسایه برای درخواست روادید بینیاز خواهد کرد.
هرچند پیشنهادات شورای آتلانتیک، راهی برای گریز از امکان رویارویی مسلحانه با ایران توصیف شده است ولی محتوای گزارش چند نکته مهم را در بر دارد:
– آمریکا کماکان حاضر به پذیرش جایگاه ایران در منطقه نیست. تاکید بر شدت بخشیدن تحریمها در قالب جدید، کاستن از نفوذ ایران در منطقه، اشاره به فرقهگرایی به عنوان یک تهدید علیه ایران و مرور آمار کاهش میزان واردات نفت از ایران توسط کشورهای مختلف دلیلی بر این مدعا است.
– این در حالی است که گزارش، اعتراف میکند که شرایط منطقه خاورمیانه در حال تغییر است. ضرورت توجه بیشتر آمریکا به مسائل شرق آسیا مورد توجه گزارش قرار گرفته است اما در عین حال توصیه شده است که نقش پررنگ آمریکا در منطقه حفظ شود. در این چارچوب روابط آمریکا با ترکیه، مصر و کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس مهم دانسته شده است.
– جنگ با ایران گزینهای پرهزینه دانسته شده است که بهتر است از آن پرهیز شود. در منطقه پرتنش خاورمیانه که مستعد آمریکاستیزی فراوانی است، امید آمریکا به ایرانی است که رفتارش در مقابل آمریکا تغییر کند و بنابراین نباید به انزجار مردم ایران از سیاستهای دولت آمریکا دامن زد.
– آمریکا به ارتباط با ایران نیاز دارد، هر چند فعلا اصرار دارد این ارتباط با ایران را در قالب ارتباط با مردم ایران محدود و مخفی سازد. در بخشی از گزارش آمده است: « در انتها، آمریکا باید در جستجوی برقراری روابط کامل دیپلماتیک با ایران باشد، البته بعد از این که مسائل اصلی بین ایران و آمریکا و از جمله حمایت ایران! از گروههای تروریستی حل شود.»