جمعه 21 تیر 1392 - 1:00

تاريخ بويراحمد پر از فتح و افتخار بود / چرا لهراسب به لقب “کی” ملقب شد

کتاب گوشه ای از فرهنگ مردم بویراحمد به قلم آقای فریدون امیریان توسط انتشارات “فرهنگ مانا” منتشر شد.

به گزارش «بویر نیوز»؛ در مقدمه این کتاب آمده است:

بنام خداوند فرهنگ وراي

فرهنگ وسنن عامه، خمير مايه هزاران ساله دارد و در حقيقت نشانگر هويت ديني، قومي و ملي حاكم بر يك جامعه است واز نشانه‌هاي دانش و فضيلت يك قوم، وجود امثال وحكم وحكايت‌هاي پر مغزي كه گاهي شرح يكي از اين حكايت‌ها خود كتاب مفصلي است. اين زيورها وگوهرهاي گرانبها، ميراث ارزشمند تاريخ تابناك قوم ماست كه از پيشينيان به ارث رسيده است.

لذا حفظ، ثبت، ضبط، جمع آوري وانتشار اين گوهرهاي پراكنده همتي مداوم وتلاشي پيگير مي‌خواهد آقاي فريدون اميريان از جمله پيشكسوتان اهالي قلم استان كه در خصوص فرهنگ عامه وبومي استان كهگيلويه و بويراحمد مطالعات و پژوهش‌هاي گسترده‌اي را طي چندين سال به انجام رسانده است و حاصل پژوهش‌ها و مطالعات ايشان باعث حفظ و نگهداري بخش عظيمي از فرهنگ عاميانه استان گرديده است.

انتشار كتاب‌هاي ضرب‌المثل‌هاي كهگيلويه و بويراحمد، بازي‌هاي محلي استان كهگيلويه و بوير احمد، گلچيني از ضرب‌المثل‌هاي بويراحمدي و آماده سازي چندين اثر ديگر براي چاپ، ماحصل تلاش اين نويسنده و پژوهشگر بومي است.

مطالعه وتحقيق دربارة اعتقادات مردم ايران نه تنها از لحاظ علمي مهم است، بلكه برخی از نكات مبهم فلسفي، تاريخي واجتماعي را براي پ‍ژوهشگران روشن خواهد ساخت، زيرا مقايسة اين اعتقادات با فرهنگ عامه مردم ملل، سبب پيدايش ریشه و مبداء و آداب و رسوم، اديان، افسانه‌ها و. . . . خواهد شد. انديشه‌ها و اعتقادات سنتي مردم ايران، از جمله يادگارهاي روزگاران كهن نژاد هند وايراني مي‌باشد كه در اين سرزمين به جا مانده است بنابراين پژوهش در اين زمينه ضروري وقابل توجه خواهد بود. [1]

بویر احمد

در نوشتارهاي جغرافياي كهن، نامي از شهر ياسوج برده نشده است در برخي از كتابهاي قديمي، از ياسوج به عنوان «تل خسروي» ياد شده است هم اكنون اين تپه در جنوب شهر ياسوج قرار دارد. تاريخ بويراحمد پر از فتح و افتخار بود. بويراحمد جنگي نكرد كه در آن پيروز نشد. بويراحمد هيچگاه زير بار زور نرفت وهرگاه که گوش‌ها را براي شنيدن كلام حق ناتوان ديد با صداي رساي گلوله سخن گفت. در بويراحمد كوهي نبود كه از حماسه‌اي سخن نگويد وكمري نبود كه از ظفري داستان نسرايد.

انقلابات عشاير فقط در صورتي جان مي‌گرفت كه به بازوي عريان بويراحمد تكيه داشت. هيچيك از طغيان‌هاي جنوب بي پايمردي پابرهنگان بويراحمد به جايي نرسيد وبويراحمد آنقدر دست به ماشه برد وپا در ركاب فشرد تا از يك دهستان يك استان آفريد. بويراحمد آنقدر كوشيد وخروشيد تا از چنگ سه استان همسايه، سه اژدهاي پراشتهاي دهان گشوده رهايي يافت وبه صورت استاني مستقل درآمد. استان بويراحمد تنها استان ايران بود كه نه به دليل جمعيت، نه به دليل وسعت، نه به دليل ثروت بلكه فقط در نتيجه قدرت، موجوديت يافت.

نبرد «تنگ تامرادي» يك نبرد نبود. يك حماسه بود. نه فقط حماسة بويراحمد بلكه حماسة عشاير ايران بود. در اين نبرد ايل بويراحمد، يكه و تنها روبروي نيمي از قشون ايران و تركيبي از جنگاوران قشقايي، بختياري، ممسني و كهگيلويه ايستاد و همه را به زانو درآورد. پس‌از اين نبرد بود كه لهراسب به صورت يك اسطوره درآمد و بسياري از مادران عشايري نامش را براي پسران خود برگزيدند. پس از اين نبرد بود كه لهراسب بدون نسب ارثي وخانوادگي از جانب مردم بويراحمد، به لقب محترم «كي» ملقب گرديد، همان لقبي كه در تاريخ ايران باستان خسرو را كيخسرو قباد را كي قباد وكاووس را كيكاووس كرده بود.

پس از اين نبرد بود كه فاتح نام آور«تامرادي» ديگر لهراسب نبود. كي لهراسب بود. رستم دستان بود، فقط با اين تفاوت كه افسانه و داستان نبود. [2] هدف از تدوين اين کتاب حفظ ميراث فرهنگي و سنن و آداب و رسوم مردم سلحشور بويراحمد ميباشد كه اگردر حفظ ونگهداري آن كوشش نشود، در آينده نه چندان دور با رشد و گسترش شهر و شهرنشيني به ورطه نابودي وفراموشي سپرده خواهد شد، لذا مناسبت دارد، پژوهشگران و علاقمندان به فرهنگ بومي و سنتي در اين راه قدم برداشته وقبل از آنكه آثار آن از اذهان محو شود اقدامي جدي به عمل آورند به همين مناسبت سعي شده هرچند ناقص و خلاصه گوشه هايي از فرهنگ سنتي اين ديار به رشته تحرير درآيد.

 

دوستداران این آثار می توانند جهت تهیه آنها به شهر کتاب یاسوج مراجعه نمایند یا به شماره تلفن 88948820تهران وموبایل 09121461485 نماینگی پخش کتابهای فرهنگ مانا در تهران تماس حاصل فرمایند

 

 

[1]. پزشكي سنتي مردم ايران، ايرج افشار (سيستاني).

[2]. بخاراي من ايل من، محمد بهمن بيگي.

نظرسنجی
فعلا نظرسنجی در جریان نیست
لینک کوتاه : https://boyernews.com/?p=55963
به اشتراک بگذارید:
نظرات کاربران :
  1. محمود گفت:

    فقط در این جنگها کی لهراسب بود ، فرمانده هان ارشد کیا بودن ؟

  2. مهمان1 گفت:

    در پاسخ به محمود:

    فرمانده ارشد همان کسی بود که از پشت سر قهرمان ایل(کی لهراسب) را با شلیک گلوله از پای درآورد.

  3. حمیدطاهری بویراحمدی گفت:

    اقای امیری شمادرحدی نیستیدکه درموردوقایع تاریخ کذشته بویراحمد اظهارنظرنمایید.شمابرویددنبال نوشتن ضرب المثل هاتون.فرمانده جنگ سرتیپ خان هژبرعشایروشکرالاخان ضرغام الدوله بوده است.

    • کیان گفت:

      اقای طاهری تو کی باشی که بخوای نظر بدی مدرکت چیه که این قدر مصلت حرف میزنی لطفا درست اظهار نظر بفرما

      • حمیدطاهری بویراحمدی گفت:

        اولاشمابرویدادبیات خودتان راکامل کنید.که مسلط راغلط ننویسید.بعدکامنت بکذارید.ثانیاشمامراجعه کنیدبه کتب تاریخی ازجمله مهنامه ارتش ثالثاسعی کنیدچندکتاب تاریخی رامطالعه نموده بعددرموردتاریخ قضاوت نمایید. 

  4. رحیمی گفت:

    کار  بسیار ارزشمند و گرانبهائیست. اما کاش در این نوشته مردان بزرگی که فرماندهی جنگ را در دست داشتن فراموش نشود. هیچ تفنگچی بی اذن فرمانده دستی به تفنگ نبرده…… مگر شیبانی فرمانده قشون رضاخان بدون اجازه ایشان پا در سرزمین بویر گذاشت که کی لهراسب بدون اجازه سرتیپ خان و شکراله خان دست به تفنگ برده باشد. کسی منکر شجاعتهای کی لهراسب نمی شود . اما یادتان باشد کی لهراسب فقط یک جنگجو و فرمانبر و مطیع امر فرمانده جنگ بوده و اندیشه دفاع و دلیل و ایده مقاومت از عهده کسی مانند ایشان خارج بوده چراکه ایشان در جایگاه و مسندی نبوده که برای ایل تصمیمی بگیرد و این امر در دست اندیشمندان ایل که متشکل از خوانین و کدخدایان ارشد این ایل بوده صادر گردیده . از همینجا از کسانیکه برای نشر کتاب، فیلنامه و یا هر اثر دیگری برای کسب مجوز مجبور به سانسور کردن برخی اسامی هستند تمنا دارم که نحوه قلم آرایی اینچنینی موجب تحریف تاریخ نشود و مطالب جوری عرضه شود که اصل وقایع تاریخی زیر سئوال نرود.  با سپاس

  5. ای نویسنده قدر نشناس گفت:

    پس میر غلام شاقاسمی رو چیکار کردی؟امیدوارم یه پاسخی به وجدان بیدارت بدی؟

  6. بويراحمد گفت:

    با سلام خدمت همه عزيزان .قبل از هرچيز بياييداول تجزيه وتحليل كنيم كه اين همه جنگ وخون ريزي وبرادركشي به چه هدفي صورت گرفته آيا هدف ياغي گري يا غارت گري يا آزادي خواهي .اكنون به هردليلي كه بوده به چه قيمتي .اگر درست فكركنيم به اين نتيجه ميرسيم كه اين جنگها فقط و فقط براي ياغي گري وغارتگري بوده ونتيجه جزء برادركشي نداشته است اين همه بدبختي ومحروميتي كه گريبانگيراستان شده وپاياني هم ندارد به دليل عملكرد بد خوانين وكدخدايان بوده است كه مردم ساده هم دنبال آنها راگرفته و همراهي ميكردند حالا فلاني كي يا حاجي يا كربلايي وغيره …..بوده آياچيزي غيراز بدبختي مردم واستان رابه همراداشته يا خير.

  7. زشز گفت:

    انصافا طایفه قاید گیوی مردان نامی و بزرگی داشتند (لهراسب پرور بودند)

  8. ایلیاتی گفت:

    سلام

    بویراحمد همیشه بزرگان وجنگجویانی دلیر داشنه مثل کی لهراس که با حمایت کلانتران ووکدخدایان همه طوایف از جمله جلیل واقایی وتامرادی وکی گیوی وغیره که رشادتهایی هم از انها نقل شده است

    در کتاب تاریخ اجتماعی استان صفحه 235 اقای غفاری می نویسد زمانی که خبر امد کی لهراس وکا خان احمد جلیل زنده هستند شور وهیجان همه را فرا گرفت وباعث پیروزی در جنگ تامرادی شد

دیدگاه شما