در ساعت چهار و 20 دقیقه بامداد یکشنبه سه مرداد 89 پنج سارق با همدستی یکدیگر اقدام به ربودن یک قطعه سنگ دارای ارزش علمی و فرهنگی از محدوده 50 متری نقش رجب کردند.
سارقان با یک دستگاه تریلر قصد ربودن سنگ را داشتند که دستگیر شدند.
در يك مورد ديگر نقش گرز بهرام یکی از نفیس ترین نقش برجسته های موجود در مجموعه ساسانی تنگ چوگان در شهرستان کازرون فارس است. این نقش برجسته سال گذشته به گونه اي از سوي افرادي تخريب شد كه بر اثر این آسیب دیدگی شيء مشهور به “گرز” آویزان از اسب بهرام در دوم نقش برجسته در ضلع غربی تنگ چوگان به کلی شکسته شد و از بدنه کوه جدا شده است.
پس از تخریب نقش برجسته بهرام در تنگ چوگان شهرستان کازرون که در اواخر سال 90 به وقوع پیوست، بخش قابل توجهی از دیواره زیرین نقش برجسته تاریخی “پریشو” در شهرستان کازرون فارس به عنوان یکی از معدود نقش برجسته هایی که تصویری از یک زن در آن وجود دارد با وسیله ای نظیر پتک یا چیزی مثل آن سال گذشته تخریب شد.
تخريب هاي نقش پريشو
اما در اوايل سال جاري موضوعي در خصوص پرتاب ترقه به سمت آرامگاه كورش مطرح شد و برخي اعتقاد داشتند كه اين موضوع باعث جدا شدن قسمتي از سنگ آرامگاه شده است.
وجه مشترك تمامي اين دست درازيها به ميراث فرهنگي و تمدني استان فارس و شهر شيراز اين است كه حفاظتها در شكل حداكثري آن انجام نشده است.
معاون میراث و فرهنگی و گردشگری استان فارس در خصوص پرتاب ترقه به آرامگاه كورش و شايعاتي مبني بر جدا شدن قسمتي از سنگ اين آرامگاه به خبرنگار مهر گفت: بر اساس نظريه كارشناسان كه از اين محل بازديد كرده اند اتفاق خاصي براي آرامگاه نيفتاده است.
عبدالرضا نصيري ادامه داد: بر اساس تصاويري كه از آرامگاه در گذشته بود و تصاويري كه هم اكنون وجود دارد هيچ سنگي از آرامگاه جدا نشده است.
وي با بيان اينكه حفره اي كه از پايين ديده مي شود مربوط به گذشته است، اظهارداشت: اين هيچ ربطي به پرتاب ترقه نداشته و از سنگ آرامگاه چيزي جدا نشده است.
معاون میراث و فرهنگی و گردشگری استان فارس بيان كرد: پرتاب ترقه فقط باعث شده كه دوده هايي در آرامگاه به وجود آيد كه اين دوده ها هم اكنون پاك شده و اثري از پرتاب ترقه نيست.
وي با تاكيد بر اينكه سنگي از آرامگاه كورش جدا نشده در پاسخ به سئوال خبرنگار مهر مبني بر اينكه “چرا اماكن تاريخي به دوربينهاي مدار بسته مجهز نيستند”، گفت: موضوع تجهير اماكن تاريخي استان فارس از مدتها قبل مطرح است اما براي عملي شدن اين اقدام به هزينه هاي زيادي نياز است.
نصيري با اشاره به اينكه در گذشته حفاظت از اماكن تاريخي به صورت سنتي انجام مي شد، گفت: در گذشته با فنس كشي از بناها حفاظت مي شد اما هم اكنون بايد سنسورها و دوربينهايي در اماكن نصب شود اما به دليل هزينه بالا اين امر تاكنون محقق نشده است.
نقش برجسته بهرام قبل و بعد از تخريب
معاون میراث و فرهنگی و گردشگری استان فارس با اشاره به اينكه طراحي يك طرح خوب براي تجهيز تخت جمشيد نزديك به سه تا چهار ميليون هزينه داشته، اظهار داشت: يكي از موضوعاتي كه هم اكنون در دستور كار قرار دارد راه اندازي مركز رصد و پايش اماكن تاريخي است و اين موضوع به گونه اي است كه اماكن تاريخي استانها از تهران نيز توسط مسئولان ميراث فرهنگي به صورت آنلاين قابل مشاهده باشد اما اين طرح نيز به هزينه زيادي نياز دارد.
وي با بيان اينكه اگر آرامگاه كورش به دوربين مجهز بود شناسايي عامل پرتاب ترقه به راحتي انجام مي شد، اظهار داشت: در حال حاضر قسمت بليط فروشي اين آرامگاه به منظور رفت و آمد افراد به دوربين مجهز است اما در بالاي آرامگاه كورش دوربيني وجود ندارد.
معاون میراث و فرهنگی و گردشگری استان فارس قول مساعد داد كه موضوع نصب دوربين در اماكن تاريخي استان مورد توجه قرار گيرد.
در عين حال در استان فارس بيش از سه هزار اثر تاريخي وجود دارد كه منطقي است كه ارگاني نظير ميراث فرهنگي نتواند از تمام اين آثار و بناها بعه صورت فيزيكي حفاظت كند.
در تمام كشورهاي دنيا نيز براي تمام آثار تاريخي كشور حفاظت فيزيكي صورت نمي گيرد بلكه سعي مي شود از تكنيكيهايي نظير سنسورهاي الكترونيكي و يا دوربينهاتي مداربسته نظارتها را به بهترين شكل ممكن صورت دهند.
گروه هاي مردمي براي حفاظت از آثار تشكيل شود
البته در اين خصوص اقدام ديگري كه مي تواند انجام داد اين است كه گروه هاي مردمي را وارد عرصه حفاظت كرد، شهرونداني كه دل در گرو اين آثار تمدني و فرهنگي دارند و براي حفاظت از آن نيز از هيج تلاشي دريغ نخواهند كرد.
تشكيل گروه هاي مردمي هم از هزينه هاي دولت براي حفاظت از اين آثار مي كاهد و هم سطح نظارتها و حفاظتها را به بيشترين و كيفي ترين حد ممكن ارتقا خواهد داد.
