حمله تروریستی اخیر در پایتخت ترکیه که از سوی برخی منابع به داعش نسبت داده شد، یک بار دیگر توجه بین المللی را به حضور و فعالیت این گروه تروریستی در ترکیه معطوف کرد. پایگاه تحلیلی «المانیتور» در مطلبی به بررسی شیوه های عضوگیری و نحوه فعالیت داعش در خاک ترکیه پرداخته است.
به گزارش «تابناک»، پایگاه تحلیلی المانیتور موضوع شیوه های عضوگیری گروه تروریستی داعش در ترکیه را مورد توجه قرار داده و می نویسد برخی خانواده های نگران ترک که در تلاش برای اطلاع یافتن از سرنوشت فرزندانشان بودند، به مقامات ترکیه کمک کرده اند تا هویت یکی از اصلی ترین عوامل عضوگیری داعش در این کشور را شناسایی کنند.
تروریست های انتحاری که طی ماه های اخیر اقدام به انجام حملاتی در ترکیه کرده اند، در دو موضوع با یکدیگر اشتراک داشته اند: همگی اهل استان آدیامان در جنوب شرقی ترکیه بوده اند و همچنین همه آن ها در یکی از شاخه های داعش با عنوان «دوکوماجیلار» عضویت داشته اند. نام این گروه، از نام خانوادگی مصطفی دوکوماجی گرفته شده که مسئول عضوگیری داعش در ترکیه است. اعضای این گروه، پیشتر به نام «آدیامانیست ها» شناخته می شدند.
مادر یکی از افرادی که به داعش پیوسته و پس از آن ناپدید شده، یکی از اعضای داعش به نام عبدالرحمان آلاغوز را که ترتیب دهنده حمله تروریستی «سوروچ» در ماه ژوئیه بود، مسئول گم شدن پسرش می داند. برادر بزرگتر این فرد به نام یونس آلاغوز که وی نیز به ارتباط با داعش متهم بوده، یکی از متهمان حمله تروریستی اخیر در آنکارا به شمار می رود.
مادر فرد گمشده می گوید: «عبدالرحمان پسر مرا از اینجا برد. من از او پرسیدم پسرم کجاست؟… عبدالرحمان پسرم را فریب داد. پسر من هم که با عبدالرحمان همکلاس بود، یکی دیگر از اقوام ما را فریب داد تا به آن ها ملحق شود. من به عبدالرحمان گفتم که او مسئول سرنوشت پسرم است». وی این اظهارات را به گروهی از اعضای حزب جمهوری خواه خلق گفته که در حال تهیه گزارشی از فعالیت های داعش در آدیامان هستند.
یکی دیگر از مادران افراد عضو شده در داعش، موضوع را به اورهان گوندر مرتبط می داند؛ فردی که به اتهام بمب گذاری در تظاهرات حزب دموکراتیک خلق ها در دیاربکر در ماه ژوئن بازداشت شد. این مادر می گوید: «وقتی پسر ما ناپدید شد، ما همه جا را به دنبالش گشتیم. به مدت هشت ماه، ما به مناطق مرزی مراجعه می کردیم و عکس وی را هم در اختیار فرماندار قرار داده بودیم. ما آگهی گم شدن وی را 10 بار در روزنامه چاپ کردیم. ما همچنین از طریق دفتر استانی حزب عدالت و توسعه، با نخست وزیر تماس گرفتیم و او گفت که به سازمان اطلاعات دستور داده موضوع را پیگیری کند».
وی می افزاید: «من با فرد واسطه ای که فرزند مرا با خودش برد، صحبت کردم. او به ما قول داد که پسرم ظرف مدت 18 روز برمی گردد. من به مرکز پلیس آقچاقلعه رفتم و عکس وی را در اختیارشان گذاشتم و سپس به منطقه مرزی رفتم و به رئیس پلیس التماس کردم. او مرا به جایی در مرز برد که دیگر خانواده ها منتظر بودند. من می دانستم که پسرم در تل ابیض است. من شش روز در آقچاقلعه ماندم؛ اما هرگز پسرم را ندیدم».
تخمین ها حاکی از آن است که دوکوماجی تاکنون حدود 400 نفر را از استان آدیامان به عضویت داعش درآورده است. حدود 60 نفر از این افراد، برای انجام حملات انتحاری آموزش دیده اند. سرویس های اطلاعاتی 21 نفر از آن ها را شناسایی کرده و عکس 19 تن را منتشر کرده اند. گمان می رود که برخی از آن ها هنوز در خاک ترکیه باشند. معمولاً نخستین توقفگاه برای کسانی که از ترکیه عضو داعش می شوند، رقه سوریه است؛ یعنی جایی که دوکوماجی در آنجا زندگی می کند. آن ها پیش از بازگشت به ترکیه، آموزش عملیات انتحاری می بینند. آن ها به این دلیل انتخاب می شوند که کشور را می شناسند و می توانند به آسانی نقل مکان کنند.
حکمت دورگون، خبرنگار خبرگزاری اسپوتنیک که اخبار مربوط به داعش را پوشش می دهد، پیش از وقوع حملات اخیر در آنکارا، نسبت به احتمال وقوع حمله ای انتحاری هشدار داده بود. دورگون می گوید با اینکه بمب گذاران اهل آدیامان بودند، اما جز در موارد ضرورت، بار دیگر به همان استان فرستاده نمی شوند؛ بلکه به آنکارا، استانبول و غازیانتپ می روند.
آن دسته از شهروندان ترکیه که به داعش می پیوندند، معمولاً از طریق غازیانتپ به سوریه می روند. به گفته دورگون، آن ها نخست به رقه می روند. پیشتر، معمولاً این افراد به تل ابیض می رفتند، اما پس از اینکه این شهر به دست گروه های کرد سوری افتاد، مسیر تغییر کرد. ایده اصلی، استفاده از این افراد برای همراه کردن ترکمن های ساکن در منطقه است. ترکمن های زیادی در تل ابیض سکونت دارند. زمانی که کردها این شهر را تصرف کردند، شبه نظامیان به رقه فرار کردند».
عبدالرحمان توتدر، حقوقدان و عضو همان هیئت حزب جمهوری خواه خلق که مسئولیت تهیه گزارش را بر عهده دارد، می گوید داعش در آدیامان یک سیستم عضوگیری ایجاد کرده است. به گفته وی، داعشی ها فرزندان خانواده های فقیر را شناسایی کرده و روی آن ها کار می کنند. آن ها یکی دو نفر از این افراد را جذب می کنند و سپس همین ها، بازگشته و دیگران را جذب داعش می کنند.
البته برخی از کارشناسان می گویند درباره تعداد افرادی که از آدیامان عضو داعش هستند، اغراق شده است. عثمان سوزِن، رئیس نهاد حقوق بشر این منطقه اشاره می کند که نام آدیامان به این دلیل روی گروه مذکور مانده که هسته ای اولیه آن در این منطقه شکل گرفته؛ وگرنه افرادی از هاتای، غازیانتپ، دیاربکر، بینگول و کُنیا نیز در این گروه عضو هستند و نمی توان به طور دقیق مشخص کرد که تعداد اعضا از هر منطقه چند نفر است.
