سخنان معاونان وزارت خارجه در مورد مذاکرات هستهای با نظر ولایتی همراه شده که تحت هر شرایطی ایران را پیروز مذاکرات هستهای دانسته است. در حالی که هنوز تفاسیر متفاوت از پرونده بورسیهها ادامه دارد، شانس کسب رای اعتماد نیلی احمدآبادی برای وزارت علوم هم مورد بررسی قرار گرفته است. پس از چند روز بحث بر سر اینده اصولگرایان، اصلاحطلبان و هواداران دولت، امروز دوباره نوبت احمدینژاد شده است.
سیاستهای 5گانه احمدینژاد برای بازگشت به قدرت
آرمان روزنامه نزدیک به هاشمی رفسنجانی که همواره پیگیر هر خبر منتشر شده در باره احمدینژاد است، امروز هم در مطلبی با عنوان «سیاستهای 5گانه احمدینژاد برای بازگشت به قدرت » نوشته: سفرهای استانی محمود احمدینژاد، از خوزستان در جنوب کشور گرفته، تا طالقان در مرکز و دریاکنار در شمال، در فاصلهای نه چندان دور با انتخابات مجلس، در معادلات سیاسی معنای تلاش برای بازگشت و دستیابی مجدد به قدرت را به همراه دارد. ایلنا نوشت: تلاشی که این روزها آنقدر ملموس است که امیر محبیان تئوریسین اصولگرایان در وصف آن بگوید: «تلاش محمود احمدینژاد برای بازگشت به قدرت روشن است. او به آرامی در انتظار شرایط مناسب است. ظهورهایگاه و بیگاه برای تست محیط است.» نفوذ احمدینژاد در بخشهایی از جناح راست کافی بود تا با استفاده از اختیارات 8سالهاش، شبکهای از حامیان و هواداران را ساماندهی کند که پس از دوران ریاست جمهوری نیز به کارش بیاید. مضاف بر اینکه دانشگاه ایرانیان نیز از روزهای نزدیک به پایان دولت دهم به عنوان پایگاه انتخاباتی حلقه حامیان برای ورود به انتخابات مجلس انتخاب شد تا در نهایت محمود احمدینژاد در فعالیت سیاسی از اندک ریزشهای ناشی از انتقاد و حتی یأس به روحانی، سود ببرد. قصد اصلی دو سفر محمود احمدینژاد در یک ماهه اخیر هنوز مشخص نشده اما فعالیت گسترده حامیان وی در سفرهای استانی پس از ریاست جمهوری، مخصوصا سفر وی به شمال کشور میتواند آغاز علنی شدن فعالیت سیاسی معطوف به قدرت احمدینژاد باشد.شائبه سیاسی بودن سفرهای اخیر احمدینژاد با سفر به خوزستان، طالقان و دریاکنار شدت گرفت و در کنار آن سفر عید فطر به طالقان، برگ تازهای از ادامه روابط سیاسی احمدینژاد با برخی نهادها را رو کرد.با توجه به شروع روند سفرهای استانی احمدینژاد پس از دوران ریاستجمهوری به نظر میرسد تاکید بیشتر فعالیتهای سیاسی وی بر شهرستانها باشد. بدین ترتیب آنگونه که از خاموشی و عدم تبلیغات رسانهای سایتهای حامی وی بر میآید، این فعالیت فعلا به دور از حاشیههای تبلیغاتی با حضور چهرههای اصلی با برگزاری نشستهای مختلف در استانها به صورت چراغ خاموش ادامه دارد. طرحهای مختلف جذب عناصر و معرفی چهرهها برای تصدی کرسیهای مجلس در همین جلسات تهیه میشود.استفاده تبلیغاتی سفرهای استانی تا حدی است که م.ر در کنار احمدینژاد به تشریح روند دادرسی پروندهاش بپردازد.
جلسات هما
«هما» اختصاری است برای ترکیب واژههای «هواداران محمود احمدینژاد» که این روزها تهران و شهرستانها و دنیای مجازی از وایبر تا فیسبوک و اینستاگرام و سایر رسانههای اجتماعی را دربرگرفته است. نرمافزار ارتباطی تلگرام در گوشیهای اندروید و آیفون و همچنین نرمافزار وایبر برای فعالیتهای رسانهای توسط همین گروه از هواداران طراحی شده است. احمدینژاد همچنین یک اکانت جدید در توئیتر و اینستاگرام به نام خود ثبت کرده است. این مجموعه با مدیریت عبدالرضا داوری از حامیان احمدینژاد، فعالیت خود را آغاز کرد. فعالیت هما با جلسات مختلف در شهرستانها همچنان ادامه دارد و عمده کار آن با محوریت بررسی اوضاع سیاسی و همچنین برآورد مقبولیت نزدیکان احمدینژاد تعریف میشود. در کنار «هما»، گروهی دیگر موسوم به «ناما» یا نهضت ملی استقلال ایران وجود دارد که با رئیس دولت دهم ارتباط دارند و اقدامات لازم برای بازگشت احمدینژاد به قدرت را فراهم میسازند. برخی ناما را گروه وابسته به جریان انحرافی میدانند. با اینهمه هنوز احمدینژاد عدم ارتباط خود با گروه اخیر را تکذیب نکرده است.
فضاسازی رسانهای؛ مثلث کلهر، جوانفکر، داوری
حضور محمود احمدینژاد در هیات یکی از حامیان پر و پا قرص خود موسوم به «منتظران بهار» سرآغاز شروع فعالیت جدی رسانهای وی پس از ریاست جمهوری بود که اتاق فکر آن با حضور سه چهره اصلی علیاکبر جوانفکر، مهدی کلهر و عبدالرضا داوری فعال است. سایتهای خبری تحلیلی آئیننیوز، دولت بهار، رئیس جمهور ما و میدان 72 نیز از رسانههایی هستند که به شدت معتقد به سیاستهای احمدینژادی هستند. این سایتها با ترویج و ارتقاء دستاوردهای محمود احمدینژاد در دوران ریاست جمهوری وی و انتقاد از سیاستهای روحانی و هاشمی فعالیت میکنند و این خط را پیش میبرند که احمدینژاد به درخواست بزرگان قصد بازگشت به سیاست را دارد. عبدالرضا داوری در این خصوص در گفتوگو با پیام نو گفته بود: «آقای احمدینژاد 8 سال در راس دستگاه اجرایی کشور بودهاند، شهردار تهران و استاندار بودهاند؛ مناصب دانشگاهی و پژوهشی داشتهاند بنابراین تجارب خودشان را در حوزه مشورتی در اختیار رهبری قرار میدهند.» همچنین مهدی کلهر نیز در گفتوگوی دیگری با پیام نو اظهار کرده بود: «حکم احمدینژاد درمجمع تشخیص مصلحت نظام استفاده از تجارب سیاسی و بین المللی وی است و طبیعی است رهبر انقلاب در این خصوص نگاه ویژهای به تجارب احمدینژاد دارند.»
یارگیری از احزاب اصولگرا تا اصلاحطلب
«هیچکس جز احمدینژاد جسارت و قدرت جذب و هدایت نیروهای هوادارش را ندارد.» همین جمله کوتاه امیر محبیان در گفتوگو با مثلث نشان دهنده قدرت تاثیرگذاری احمدینژاد بر جناح راست ایران است.یارگیری سیاسی احمدینژاد را میتوان با تحلیل دو وجه احزاب و چهرهها (اصولگرا و اصلاح طلب) بررسی کرد. همانقدر که احمدینژاد در پی جذب احزاب و چهرههای اصولگراست، نزدیکی به تک چهرههای سیاسی و تاثیرگذار اصلاح طلب را نیز از نظر دور ندارد. دیدار با محمدرضا تابش از این جمله است که البته این نماینده مجلس در گفتوگو با ایلنا چنین دیداری را تکذیب کرد. درخواست دیدار احمدینژاد با خاتمی و ناطق نوری یکی دیگر از اخبار حول دیدارهای وی بود که هنوز توسط مراجع رسمی تایید نشده است. تلاشهای احمدینژاد برای نزدیکی به اصلاحطلبان تا خبر پیشنهاد رسمی احمدینژاد به صادق خرازی برای ریاست دانشگاه ایرانیان ادامه یافت. جریانهای اصولگرا میگویند احمدینژاد دوران اصولگرایی را به عنوان یک نهاد و ساختار سیاسی تمام شده میداند و برای آن وزنی قائل نیست. حضور 8 ساله احمدینژاد در قدرت به وی آموخته تنها با یک برگ بازی نکند. همین آموخته اندک کافی است تا در کنار جبهه پایداری جلسات با جامعه روحانیت مبارز را نیز از یاد نبرد. بدین ترتیب اغراق نیست جلسات هفتگی اطرافیان محمود احمدینژاد با جامعه روحانیت مبارز را تا حدی در راستای دسترسی مجدد احمدینژاد به قدرت ارزیابی کرد کمااینکه اکنون آیتا… یزدی و آیتا… مصباح خواهند توانست گامهای به مراتب بلندتری برای احمدینژاد بردارند.
جلسات ولنجک
وقتی محمود احمدینژاد ساختمان لادن را به دولت جدید تحویل داد، ساختمانی در خیابان منتهی به پمپ بنزین ولنجک تبدیل به میعادگاه حلقه یاران محمود احمدینژاد شد تا از این پس یاران رئیس جمهور سابق در شمال شهر گرد هم جمع شوند.
فضاي مجلس در آستانه راي گيري براي وزير پيشنهادي علوم
اعتماد در بررسی شانس کسب رای اعتماد نیلی احمدآبادی برای وزارت علوم در مطلبی با عنوان «سكوت اقليت در انتظار نظر اكثريت» نوشته: منتقدان دولت، محمود نيلي را چندان براي وزارت علوم مناسب نمي دانند، اما مساله اين است كه آيا اين بار هم مي توانند در زورآزمايي سياسي جديد موفق باشند يا نه. سخنگوي فراكسيون رهروان ولايت تا اينجا نظرش اين است كه طيف معتدل مجلس سرنوشت اين راي اعتماد را تعيين خواهند كرد نه منتقدان دولت.
منتقدان بيرون از مجلس خيلي روشن گفته اند كه مخالف وزارت محمود نيلي هستند، بسيج دانشجويي از جمله همين طيف هاست كه اين موضع را هفته گذشته در نامه يي به رييس جمهوري بيان كرد. اما در داخل مجلس هنوز چندان موضع گيري شفافي انجام نشده است.
ديروز غلامعلي حدادعادل از پر نفوذترين نمايندگان مجلس در طيف منتقدان دولت درباره راي اعتماد به نيلي گفت كه «شاخص هاي اكثريت مجلس نسبت به وزير علوم در استيضاح قبلي اعلام شده و معيار و ملاك و انتظارات روشن است كه درباره وزير پيشنهادي هنوز زود است كه چيزي گفته شود. » وي ادامه داد: «اينكه نتيجه درباره فرد معرفي شده چه مي شود و در اين زمينه قضاوت كنيم زود است. » وي درباره شناختش از نيلي احمدآبادي گفت: «تا قبل از معرفي اين فرد به عنوان سرپرست دانشگاه تهران شناخت آنچناني درباره وي وجود نداشته است و عملكرد سابق وي بايد بررسي شود.»
اين در حالي است كه يكي از حاميان دولت در مجلس با صراحت بيشتري درباره موضع منتقدان در قبال محمود نيلي سخن گفته است. حجت الله درويش پور پيش تر گفته بود كه «نيلي از دلايل استيضاح فرجي دانا بود» و در همين حال از مخالفت اعضاي كميسيون آموزش و تحقيقات با اين گزينه خبر داده بود. با اين وجود اعضاي اين كميسيون و از جمله غلامعلي حدادعادل هنوز با صراحت موضع خود را اعلام نكرده اند. حدادعادل در اين باره گفته است: «موضوع معرفي نيلي احمدآبادي به تازگي مطرح شده و مجلس شوراي اسلامي هنوز بعد از معرفي وي جلسه يي نداشته تا استنباطي صورت بگيرد. »
شايد دليل اين محافظه كاري در بيان موضع نسبت به گزينه پيشنهادي رييس جمهور را بايد در اظهارات صفر نعيمي رز، سخنگوي فراكسيون اكثريت مجلس ديد كه گفته است اين بار تعيين كننده نتيجه راي اعتماد به وزير پيشنهادي علوم نظر اين فراكسيون خواهد بود. او به تحولاتي چون انتخابات اعضاي ناظر مجلس در شوراي نظارت بر مطبوعات و صدا و سيما اشاره كرده و آن را نشانه يي مي داند دال بر اينكه ديگر نظر طيف منتقد دولت و فراكسيون اصولگرايان چندان در تعيين نتيجه راي اعتماد تاثير اصلي را نخواهد داشت.
صفر نعيمي رز گفته احتمال اينكه محمود نيلي بتواند نظر مثبت فراكسيون رهروان را جذب كند زياد خواهد بود. آن طور كه قبلااعلام شده قرار است امروز صبح گزينه پيشنهادي رييس جمهوري براي وزارت علوم در جلسه يي با اعضاي فراكسيون رهروان برنامه هاي خود را اعلام و از نظرات اين فراكسيون مطلع شود. جلسه يي كه تاثير زيادي در راي اعتماد روز يازده آبان خواهد داشت.
تخلف کمتر از 3هزارتا صرف نميکند!
فضل الله ياري در شروع سرمقاله ابتکار با عنوان «تخلف کمتر از 3هزارتا صرف نميکند!» نوشته: واکنش برخي از رسانه ها به گزارشِ نتيجه بررسي بورسيه هاي غير قانوني عجيب به نظر ميرسد. واکنشي که به صورت همزمان و حساب شده ابراز شده تا همچنان پوششي بر رانت خواري هاي چند سال گذشته باشد. در حالي که مسئولان وزارت علوم نتيجه بررسي هاي خود درباره ماجراي جنجالي بورسيه هاي غير قانوني مسئولان وزارت علومِ دولت سابق را منتشر کردند، واکنش حساب شده – اگر نگوييم زنجيره اي- برخي از رسانه ها را به دنبال داشت. نتيجه اين بررسي در يک نگاه کلي موارد زير را به دنبال داشت:
1- لغو بورسيه 840 نفر 2- قطع تحصيل 36 نفر 3- 1241 نفر بايد تا 15 بهمن اعلام نياز از دانشگاه ها را اخذ کنند. ( کاري که بايد قبلاً ميکردند.) و در غير اين صورت وضعيت بورس آنها به تحصيل با هزينه شخصي تبديل خواهد شد. 4- 488 نفر از افراد بورسيه شده در وضعيت استخدامي “پيماني” بوده و شرايط لازم براي بورسيه شدن را نداشتند، و هيئت امناي دانشگاه ها بايد درموردِ آنها تصميم بگيرند.
اگر چه ميتوان در گزارش مسئولان وزارت علوم درباره بورسيه ها آمارهاي ديگري از عملکرد غيرقانوني به دست آورد، اما تا همين جا براي پاسخ به واکنش هاي عجيب برخي رسانه هاي مدعي اصولگرايي کافي است. اين رسانه ها روز گذشته وانمود کردند که گويي هيچ اتفاق غيرقانوني رخ نداده است. آنها با انتشارِ اخبار، گزارش، تحليل و مصاحبه با مسئولانِ سابقِ وزارت علوم به گونه اي برخورد کرده اند که گويي به يک “فتح الفتوح” دست يافته اند و انگار ادعاهاي مسئولان دولت کنوني در زمينه بورسيه هاي غيرقانوني از بيخ دروغ بوده است.
اين در حالي است که توجه به آمارهاي ارائه شده در گزارش وزارت علوم به خوبي اين موضوع را نشان ميدهد که همچنان آمار تخلف گسترده در اين باره بالاست، اگرچه ممکن است به اندازه عددي که پيش از اين اعلام شده بود (بيش از 3700 نفر) نباشد؛ اما گويي همين موضوع ميتواند سندي باشد براي تبرئه مسئولين خطاکار دولت سابق.
اين رسانه ها در اقدامي هماهنگ همه اين گزارش را رها کرده و تنها به قطع روند تحصيلي 36 نفر (مندرج در گزارش ) استناد کرده اند، تا بگويند از آمار اعلام شده قبلي تنها “يک درصد” آن درست بود. در حالي که با يک نگاه حداقل ميتوان متوجه لغو بورسيه 840 نفر ديگر نيز شد.
حسن وزینی نیز در ستون اول دفتر روزنامه دولتی ایران در مطلبی با عنوان « پشت پرده بورسیهها چه خبر است؟» نوشته: این روزها همزمان با طرح موضوع امر به معروف و نهی از منکر در مجلس، ماهیت این موضوع بیش از هر زمان دیگری مورد توجه و تحلیل کارشناسان و مردم قرار گرفته است. حسن روحانی هم چند روز پیش در سفر استانی خود به زنجان هشدار داد که مبادا دروغ، تهمت، رشوهخواری و بورسیههای تقلبی منکر پنداشته نشوند. اما واکنش برخی رسانهها و اظهارات چهرههای سیاسی وابسته به یک محفل ضد اعتدالگرایی، ناخواسته اذهان عمومی را متوجه اهمیت «منکر» و مصادیق پراهمیتتر آن ساخت. پس از انتشار گزارش جزئیات تخلفات پرونده بورسیه، انتظار منطقی و بدیهی این بود که رسانهها و محافل مخالف دولت لااقل به احترام قاعده مبارک «امر به معروف و نهی از منکر» دست از قضاوتهای بدبینانه و باندی بردارند و مهر تأیید بر رویکرد دفاع از قانون بزنند اما گویا پایانی برای تخریب نیست. روحانی یا یارانش هر چه زنهار بدهند که آرایش خشم نگیرید، کشور نیاز به همدلی دارد اما نشانهها در اردوگاه مخالفان اعتدال و تدبیر حکایت از این آرایش دارد. در این آرایش، روحانی هر چه بگوید از حوادث و عبرتهای عاشورا تا مصادیق پراهمیتتر معروفها و منکرها، به تیغ کین مخالفان گرفتار میآید. به نظر میرسد هر چه دولتمردان کارنامهای کم و بیش قابل دفاع در حوزههای مختلف مثل خروج از رکود، گرهگشایی از تحریمها، برخورد با مصادیق مفاسد علمی و اقتصادی، کاستن از رانتها و ویژهخواریها، کاهش بحران در حوزه محیط زیست بخصوص آلودگی هوا و… به نمایش میگذارند، حلقه افراط بیش از گذشته عزم خود را برای تحریف واقعیت و تخریب کارنامه دولت جزم میکند. نمونه جدید این رفتار را در بازتابهای گزارش تخلفات پرونده بورسیه میتوان دید، جایی که دولت وزیر علوم خود را از دست داد تا پرده از تخلفات بردارد. حکایت تحریفها چنان عجیب شده است که گزارش رسمی و منقش به آمارهای ریز و درشت را جابهجا میکنند و دست آخر با القای اینکه تنها 36 نفر شرایط قانونی بورسیه را رعایت نکردهاند، به دولت هجمه میبرند که چرا به خاطر 36 تخلف بورسیه این همه قیل و قال کرده است. کافی است برای قضاوت دقیقتر یک بار دیگر به این گزارش بنگریم که تأکید دارد: بورس 840 نفر لغو شده، 448 نفر در انتظار تصمیمگیری هیأت امنای دانشگاههای محل تحصیل هستند، 36 نفر حتی به مقررات دستکاری شده نیز پایبند نبودهاند و بورس بسیاری از کسانی که در خارج به سر میبرند، بنا به ملاحظات و تبعات سیاسی و اجتماعی نامطلوب- بخوانید مصلحت سنجی- ادامه خواهد یافت.
بازگشت تدریجی مذاکرات هستهای به صدر اخبار
روزنامه جوان واكنش به موضعگيري اخير مقامات امريكايي توسط عراقچي را با عنوان «حتي يك تحريم را در توافق جامع نميپذيريم» مورد توجه قرار داده و نوشته: سيدعباس عراقچي، معاون حقوقي و امور بينالملل وزير خارجه ايران در ارتباط با اظهارات وندي شرمن، معاون وزير خارجه امريكا و مسئول هيئت مذاكراتي اين كشور در1+5 گفت: مذاكرات ايران با كشورهاي 1+5 در مسير سخت و پرفراز و نشيبي پيش ميرود و اتمام آن در مهلت مقرر از چشمانداز روشني برخوردار نيست و بدون ترديد تلاش براي مذاكره از طريق رسانهها به جاي ميز مذاكره و بيان علني مطالبات سياسي، بهخصوص چنانچه با زيادهخواهيهاي غيرمنطقي همراه باشد نه تنها كمكي به پيشبرد مذاكرات و رسيدن به توافق نهايي تا قبل از موعد مقرر نميكند بلكه مسير دشوار فعلي را هرچه سختتر و ناپيمودني ميكند. او اضافه كرد: جمهوري اسلامي ايران بر اساس سياست اصولي خود كه مبتني بر رد تمامي سلاحهاي كشتار جمعي از جمله سلاحهاي هستهاي بر اساس فتواي مقام معظم رهبري است، وارد مذاكرات هستهاي شده و با حسن نيت اين مذاكرات را تا حصول نتيجه نهايي دنبال خواهد كرد. ما نيز معتقديم كه فرصت موجود فرصت مغتنمي است كه تكرار آن شايد به آساني براي هيچكدام از طرفها مقدور نباشد، ما اطمينان داريم چنانچه طرف مقابل بر هدف ادعايي خود در مذاكرات، يعني كسب اطمينان از صلحآميز بودن برنامه هستهاي ايران صادق و پايبند باشد رسيدن به اين هدف كار چندان مشكلي نيست. عراقچي اضافه كرد: هيئت مذاكره كننده ايراني تاكنون ايدهها و پيشنهادات متعددي كه داراي قابليت عملياتي و اجرايي بوده و هرگونه نگراني احتمالي از برنامه هستهاي ايران را از بين ميبرد ارائه كرده است و چنانچه لازم باشد افكار عمومي جهانيان در زمان مقتضي از جزئيات اين پيشنهادها مطلع خواهند شد و آن گاه همگان قضاوت خواهند كرد كه چنانچه فرصت موجود از دست برود كدام طرف مقصر بوده و مسئوليت بهعهده كيست؛ كما اينكه حتي مسئولان سياسي كنوني غربي هم علنا تاسف خود را براي از دست رفتن فرصتهاي مشابه پيشين به دليل زيادهخواهي دولت بوش اعلام كردهاند.
روزنامه اعتماد هم تفاهم ها و اختلاف هاي هسته يي را در گفت و گو با مجيد تخت روانچي مورد بررسی قرار داده است. معاون وزیر خارجه در پاسخ به این سوال که «احتمال تمديد مذاكرات را تا چه اندازه جدي مي دانيد؟ كاترين اشتون اخيرا اعلام كرده است كه رسيدن به توافق تا 24 نوامبر دور از دسترس است.» گفته: واقعيت مطلب اين است كه در حال حاضر تمام تمركز ما بر به توافق رسيدن تا آن زمان است. مساله تمديد مذاكرات نه تنها در دستور كار نيست كه تا به امروز به هيچ وجه مطرح هم نبوده است. تمديد مذاكرات نه گزينه مناسب ايران و نه مدنظر و مناسب غرب است. البته اين احتمال وجود دارد كه هركدام از طرف هاي حاضر در مذاكرات پيش بيني هايي داشته باشند اما تمركز ما در حال حاضر بر رسيدن به توافق تا 24 نوامبر است. ما فكر مي كنيم كه رسيدن به اين توافق شدني است و البته كه بحث هاي بسيار مشكلي در جريان است و زمانبر هم است. ايران انعطاف هاي لازم را در اين مذاكرات نشان داده و اين طرف مقابل است كه بايد تصميم هاي سختي در اين مدت باقي مانده بگيرد. ما اميدوار هستيم كه طرف مقابل بتواند در اين مدت زمان باقي مانده اين تصميم را بگيرد چرا كه اگر ما به دنبال رسيدن به توافق و تفاهم پايدار هستيم تصميم هاي سختي بايد گرفته شود. ايران هم در ارتباط با اجراي تعهدات خود به آژانس بين المللي انرژي اتمي و هم ارتباط با اجراي تعهدهاي داده شده در قالب برنامه ژنو با استناد به گزارش هاي بين المللي بسيار خوب عمل كرده است. ايران حسن نيت خود را در زمان هاي متفاوت نشان داده است. تعداد بازديدهايي كه در يك دهه گذشته از تاسيسات هسته يي ايران صورت گرفته بي سابقه و بر اساس گزارش هاي آژانس ايران در اين سال ها هيچ گونه تخطي در حوزه فعاليت هاي هسته يي خود نداشته است. اين مساله نشان مي دهد كه ايران هم حس نيت دارد و هم كار خلافي انجام نداده است. از سوي ديگر تاييد اجراي تعهدات ايران در قالب برنامه اقدام مشترك از سوي آژانس بين المللي انرژي اتمي نشان مي دهد كه ايران هم حسن نيت دارد و هم به تعهدات خود عمل كرده است. اين مسائل نشان مي دهد كه طرف ايراني در عمل حسن نيت خود را نشان داده است. ايران در مذاكرات هم حسن نيت خود را نشان داده و انعطاف پذيري لازم را هم داشته است و اميدواريم كه طرف مقابل هم رفتار مشابهي نشان دهد تا بتوانيم به توافق برسيم.
مهدی محمدی در روزنامه وطن امروز با طرح این نظر که «تمدید توافق ژنو به نفع ایران نیست»، پنج دلیل زیر را بر شمرده است:
1- قبل از هر چیز، تمدید توافق ژنو در قالب یک توافق موقت جدید، با استراتژی آمریکا مبنی بر برچیدن تدریجی زیرساخت صنعت هستهای ایران بدون هرگونه دستکاری جدی در رژیم تحریمها کاملا منطبق است. آمریکاییها میدانند برچیدن یکباره برنامه هستهای ایران ممکن نیست بنابراین راهبردی را در پیش گرفتهاند که در طولانیمدت تاسیسات حساس هستهای ایران را تعطیل کرده و ذخیره مواد هستهای ایران را تهی کنند. تمدید توافق ژنو کاملا با این استراتژی منطبق است و هرگز به ایجاد یک تغییر اساسی در رژیم تحریمها منجر نخواهد شد.
2- اگر فرض کنیم همچنان هدف نهایی مذاکرهکنندگان ایران دستیابی به یک توافق نهایی است، پذیرش یک توافق موقت جدید که در آن بخشهای بیشتری از برنامه هستهای ایران دچار آسیب شود، قدرت چانهزنی ایران در مذاکرات دشوارتر بعدی را به نحو اساسی کاهش خواهد داد. اگر آمریکاییها، حس کنند بدون اینکه چیز زیادی روی میز گذاشته باشند در حال رسیدن به اهداف خود هستند، چه انگیزهای برای امتیازدهی خواهند داشت؟ یک توافق موقت جدید، دست ایران را در هرگونه مذاکره آتی خالی میکند و در حالی که منازعه راهبردی ایران و آمریکا ادامه خواهد داشت، موضع ایران را تضعیف خواهد کرد.
3- نکته بعدی این است که اگر واقعا قرار است آمریکا موضع خود را تعدیل کرده و یک توافق خوب با ایران را بپذیرد، زمانی بهتر از حالا وجود ندارد. اگر اکنون توافقی حاصل نشود، چه عاملی در آینده وجود دارد که باور کنیم وجود آن عامل رسیدن به یک توافق را تسهیل خواهد کرد؟ دولت آمریکا اکنون باید چند تصمیم اساسی بگیرد. چیز زیادی برای مذاکره باقی نمانده و خلاقیت برای یافتن راهحلهای فنی جدید هم نخواهد توانست بار عدم اتخاذ چنین تصمیمهایی را سبک کند. حدود 10 روز دیگر، به احتمال زیاد، جمهوریخواهان مجلس سنا را هم به دست خواهند گرفت و آن وقت، دولت اوباما فقط تا ژانویه وقت خواهد داشت که تصمیمات تمامکننده درباره مذاکرات هستهای ایران را بگیرد. اگر بناست تا ژانویه یک متن قابل امضا وجود داشته باشد، زمانی جز چند هفته باقیمانده برای توافق روی اصول وجود نخواهد داشت.
4- آقای روحانی و وزیر امور خارجهاش بارها گفتهاند حتی اگر توافقی رخ ندهد، دیوار تحریمها ترک برداشته و هرگز وضعیت سابق قابل تکرار نخواهد بود. اگر دولت به واقع به سخنی که میگوید باور دارد، نباید از شکست مذاکرات هراس داشته باشد. آمریکاییها چارهای جز تداوم مذاکرات و رسیدن به یک توافق با ایران نخواهند داشت. چه جمهوریخواهان سر کار بیایند و چه دموکراتها، در سرجمع قدرت تقابلی آمریکا با ایران – بویژه با وضعیت فعلی منطقه- افزایشی ایجاد نخواهد شد. اگر دولت به واقع خواهان رسیدن به یک توافق خوب است باید آمریکا را متقاعد کند که در وضعیت استیصال و اضطرار نیست و این با سخنرانی و موضعگیری ممکن نخواهد بود. مخالفت قاطع با تمدید مذاکرات و اصرار بر اینکه تکلیف بحث باید همین حالا روشن شود، آمریکا را از این سوءتفاهم که ایران در هر حال خواهان توافق است و هیچ توافقی را بدتر از توافق نکردن نمیداند خارج خواهد کرد. تنها آن وقت است که ممکن است مشت آمریکا واقعا باز شود.
5- عدم تمدید توافق ژنو به هیچوجه به معنای قطع یا ترک مذاکرات نیست. روشن است که در حالی که ایران به لحاظ فنی به وضعیت ماقبل ژنو بازگشته هم مذاکرات میتواند ادامه پیدا کند. اساسا قابل باور نیست که آمریکاییها تحت هیچ شرایطی میز مذاکره را ترک کنند. برای تبدیل مذاکرات فعلی به یک مذاکرات معنادار، یک شوک لازم است و مخالفت با تمدید میتواند این شوک را ایجاد کند.
این در حالی است که اعتماد در شروع مطلبی با عنوان «ولايتي:اگر مذاكرات تا مدت هاي مديد طول بكشد، باز هم پيروزي با ايران است» نوشته: مشاور امور بين الملل مقام معظم رهبري گفت: مطمئن هستيم كه در نهايت ولو اينكه مذاكرات تا مدت هاي مديدي طول بكشد، برد با جمهوري اسلامي ايران است.