واكنش علي مطهري به انتقادات حاميان جليلي / خطر پيروزي جليلي از نگاه مطهري / دلايل رد صلاحيت هاشمي / نامزد مورد حمايت مطهري

رد صلاحیت آقای هاشمی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
کاری بود به ضرر انقلاب. البته شورای نگهبان معمولا قانون را ملاک قرار می دهد و اعضای آن خصوصا فقها افرادی با تقوا هستند ولی این تصمیم آنها علل جانبی هم داشت. یکی این بود که برخی مسئولان از جمله یکی از کاندیداهای تأیید صلاحیت شده توجیه امنیتی برای رد صلاحیت آقای هاشمی به شورای نگهبان القاء کردند که اگر هاشمی در صحنه انتخابات حضور داشته باشد مشکل امنیتی پیدا می‌کنیم.

علت دیگر این بود که اقبال مردم به آقای هاشمی پس از ثبت‌نام نشان می‌داد که ایشان با رأی بالا پیروز انتخابات است، درنتیجه همه زحمات چهارساله افراطی‌ها برای حذف آقای هاشمی به عنوان رأس فتنه برباد می‌رفت و دروغ‌هایشان برملا می‌شد. مثلا مردم به رأس فتنه سی میلیون رأی می‌دادند و این برای تندروها که عامل اصلی بحران چهارسال اخیر بوده‌اند گران و سنگین بود و قابل تحمل نبود. لذا این تندروها شورای نگهبان را تحت فشار قرار دادند. البته اگر مطمئن بودند که آقای هاشمی رأی نمی‌آورد این کار را نمی‌کردند. به هر حال حق مردم در انتخاب اصلح ضایع شد و این افراد مانع وحدت ملی پس از حوادث سال ۸۸ شدند.

قبول دارید که همه باید تابع نظر شورای نگهبان باشیم؟

بله قبول دارم. همه تمکین کردیم ولی این منافات ندارد با این که اشکالات کار بازگو شود تا در آینده تکرار نشود. امام‌خمینی از یک طرف بر تمکین به حکم شورای نگهبان تأکید می‌کنند و از طرف دیگر می‌گویند «شورای نگهبان هم باید به گونه‌ای عمل کند که اعتبار خود و اعتماد مردم به خود را حفظ کند». اگر مثلاً ۸۰% عقلای جامعه حکم شورای نگهبان را نامعقول و ناعادلانه بدانند معلوم می‌شود اشکالی در کار است. بهتر است شورای نگهبان در این‌گونه موارد به مردم توضیح بدهد. گذشته از مسئله آقای هاشمی، شورای نگهبان صلاحیت آقای جلیلی را برای ریاست جمهوری با کمترین تجربه تأیید کرد. آیا کسی که صرفاً چند سال در وزارت امور خارجه مدیرکل و چند سال دبیر شورای عالی امنیت ملی بوده و چند مذاکره هسته‌ای انجام داده می‌تواند رئیس جمهور شود؟

این در حالی است که آقای سعیدی‌کیا با سابقه چهار دوره وزارت و آقای پزشکیان با سابقه دو دوره نمایندگی و یک دوره وزارت رد صلاحیت شدند. شورای نگهبان باید درباره این موضوع به مردم توضیح بدهد. به نظر من فقط در صورت فقدان تجربه کافی، داشتن سابقه سوء اخلاقی و یا گرایش فکری غیراسلامی رد صلاحیت می‌تواند مصداق پیدا کند.

ولی افرادی پاسخ‌هایی دادند و این کار شورای نگهبان را تجلیل کردند؟

پاسخ افرادی مانند آقای فیروزآبادی و آقای نقدی ملاک نیست، خود شورا باید پاسخ بدهد. اساساً نظامی‌ها نباید وارد سیاست شوند. این، توصیه اکید امام (ره) است که متأسفانه در چند سال اخیر زیر پا گذاشته شده است. افرادی مانند آقای علم‌الهدی هم که پاسخ دادند قبلا آن‌قدر حرف‌های بی‌منطق زده‌اند که کسی حرف آن‌ها را نمی‌پذیرد.

حال، شما برای آینده چه راه‌حلی پیشنهاد می‌کنید؟

پیشنهاد می‌کنم که ترکیب شورای نگهبان تغییر کند. بهترین راه آن این است که خبرگان رهبری این پیشنهاد را در دستور کار اجلاس آینده خود قرار دهند تا به مقام معظم رهبری ارائه نمایند. کافی است دو تن از فقهای حکیم و روشن بین جای دو تن از فقهای فعلی را بگیرند.

پس از حذف آقای هاشمی، در صحنه انتخابات چگونه باید عمل کرد؟

من معتقدم که باید از پیروزی کاندیدای تندروها جلوگیری کرد.

منظورتان آقای جلیلی است؟

بله، پیروزی ایشان برای کشور خسارت‌بار خواهد بود.

شما گفته بودید که برای مقایسه توان جسمی آقای هاشمی با سایر کاندیداها ایشان یک مسابقه دوی صدمتر با آقای جلیلی بدهد، بعضی افراد این را توهین به جانبازان تلقی کردند؟

این در واقع شیطنتی بود که از طرف این افراد انجام شد. مطلب روشن بود، شنونده باید عاقل باشد. حرف من این بود که اگر ملاک، توان جسمی است، آقای جلیلی هم آن مشکل را دارد، قطع‌نظر از این که این مشکل چگونه برای ایشان پیدا شده و آن پا در بهشت جا مانده یا در خیابان. مسائل را نباید با هم مخلوط کرد. جایگاه والای جانبازان محفوظ است و حتی مخالفان انقلاب هم برای آنها احترام قائلند. در واقع مخاطب من شورای نگهبان بود نه آقای جلیلی.

ولی من امروز توصیه‌ای به آقای جلیلی دارم و آن این است که شما که از جهاد اصغر سربلند بیرون آمده‌اید خوب است که در جهاد اکبر هم سرافراز باشید. شما خود بهتر از هرکس دیگری می‌دانید که تجربه کافی و صلاحیت لازم برای ریاست جمهوری را ندارید و عده‌ای برای رسیدن به اهداف خود شما را به درون صحنه هل داده‌اند. الانسان علی نفسه بصیر. انسان به نفس خودش آگاه است. پیشنهاد می‌کنم انصراف بدهید و ابزار دست دیگران واقع نشوید. انشاء‌ا… برای دوره‌های بعد کاندیدا شوید.

ایشان را نماینده گفتمان مقاومت معرفی کرده‌اند؟

بله، گفته‌اند رقابت میان گفتمان مقاومت و گفتمان سازش است، و این یعنی عوام‌فریبی. رقابت در این دوره میان گفتمان اعتدال‌خواهی و گفتمان افراط‌گری است.

پس شما که معتقد به جلوگیری از پیروزی کاندیدای افراط‌گر‌ها هستید معتقد به شرکت نکردن در انتخابات نیستید؟

همین طور است. ردصلاحیت آقای هاشمی کار بسیار (…………) بود و ما همچنان به آن اعتراض داریم و نباید به سادگی از کنار آن گذشت، چون موجب می‌شود…. البته من معتقدم که آقای هاشمی تا حدی چوب رفتار گذشته‌اش را می‌خورد. اگر زمانی که در گذشته رفتارهای زشت انجام دادند ایشان سکوت نمی‌کرد و از مظلوم دفاع می‌کرد امروز این اتفاق برای خودش نمی‌افتاد و آن‌ها این‌قدر جری و سرکش نمی‌شدند.

به هرحال این اتفاق افتاده و در مجموع به نفع شخص آقای هاشمی به عنوان مدافع حقوق مردم و کسی که به روحانیت آبرو داده و باعث حفظ بخش عظیمی از مردم در پشت سر انقلاب شده تمام شده است گرچه به ضرر مردم و انقلاب شد چون همگان از تجربه ایشان در این برهه حساس و ویژه که نیاز به وحدت ملی داشتیم محروم شدند. ولی نباید در اینجا متوقف شد بلکه باید سعی کنیم که یکی از کاندیداهایی که به اعتدال نزدیک‌تر است و تجربه بیشتری دارد پیروز انتخابات شود.

تعداد ۲۰۰ نماینده از عملکرد شورای نگهبان تقدیر کردند، این را چگونه می‌بینید؟

این نامه‌ها ملاک نیست چون این امضاها را با عناوین دیگری می‌گیرند و نمایندگان به ملاحظاتی امضا می‌کنند. بیش از سی نفر از کسانی که امضا کرده‌اند به خود من گفتند که از رد صلاحیت آقای هاشمی ناراحت‌اند. وقتی این امضاها توسط افرادی مانند آقای کریمی قدوسی جمع‌آوری می‌شود جنبه دیگری پیدا می‌کند و افرادی به ملاحظاتی امضا می‌کنند.