عضو هیات علمی گروه روانشناسی بالینی دانشگاه شهید چمران اهواز با اشاره به احتمال وابسته شدن کودکان به والدین در شرایط فعلی جامعه، گفت: والدین توجه کنند که اگر بیش از حد در طول روز با کودک مشغول شوند، ممکن است باعث ایجاد وابستگی، دلبستگی شدید و حتی امکان دارد ترس را برای کودک به وجود آورد و پس از بحران، ممکن است کودک نتواند از والدین خود دور شود.
به گزارش بويرنيوز، سودابه بساک‌نژاد در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: با فراگیر شدن ویروس کرونا و تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها و آغاز دورکاری، قاعدتا زندگی خانوادگی در سراسر دنیا مختل شده است و کودکان نیز از این مساله به دور نیستند. معمولا برای والدین ممکن است مشکلات روانی نیز به وجود آمده باشد. معمولا در این زمینه سازمان جهانی یونیسف اصولی را برای مراقبت از کودکان به والدین توصیه می‌کند؛ در این شرایطی که کودکان درگیر بحران ماندن در منزل و فاصله‌گیری اجتماعی هستند. با توجه به اینکه کودکان بسیار پرتحرک هستند و انرژی بالایی دارند، بنابراین نمی‌توان به کودک گفت تنها یک جا بنشیند، از دیگران دور باشد، فعالیت نکند، به مدرسه نرود و تنها در یک محیط از راه دور درس بخواند؛ چنین شرایطی برای کودک خسته‌کننده است.
وی افزود: همانطور که این شرایط برای بزرگسالان خسته‌کننده است، برای کودکان نیز به اینگونه است و باعث دلزدگی و بی‌انگیزگی کودک می‌شود. باید توجه کرد که این موارد به عنوان افسردگی برای کودکان تلقی نمی‌شوند و در حقیقت این پدیده منوط به شرایط محیطی است که برای آن‌ها به وجود آمده است. پس لازم است که از کودکان مراقبت کنیم و به آن‌ها کمک کنیم تا احساس خستگی نکنند.
عضو هیات علمی گروه روانشناسی بالینی دانشگاه شهید چمران اهواز ادامه داد: والدین در این شرایط باید برای کودک وقت بگذارند، به او احساس امنیت بدهند و محبت کنند. برای این کار می‌توانند در طول روز سه نوبت ۲۰ دقیقه‌ای در نظر بگیرند و با کودک بازی کنند و توجه کنند که این زمان را تنها برای گذراندن وقت با کودک خود در نظر بگیرند.
والدین بیش از حد با کودک مشغول نشوند
بساک‌نژاد با اشاره به احتمال وابسته شدن کودکان به والدین در این روزها، گفت: والدین توجه کنند که اگر بیش از حد در طول روز با کودک مشغول شوند، ممکن است باعث ایجاد وابستگی، دلبستگی شدید و حتی امکان دارد ترس را برای کودک به وجود آورد و پس از بحران، ممکن است کودک نتواند از والدین خود دور شود.
باید کودک را قانع کرد که شرایط کنونی، موقت است
وی با اشاره به نحوه توضیح دادن شرایط به وجود آمده برای کودک تصریح کرد: در این شرایط بهترین کار این است که وضعیت را برای کودک توضیح و تاریخچه‌ای از وقایع گذشته مشابه با شرایط کنونی را برای کودک شرح داد. کودک را باید قانع کرد که این شرایط موقت است، به او اطمینان دهند دوباره وضعیت مانند قبل می‌شود، دائمی نیست و به پایان می‌رسد.
عضو هیات علمی گروه روانشناسی بالینی دانشگاه شهید چمران اهواز افزود: والدین توجه کنند در زمانی که به کودک اختصاص می‌دهند باید مراقبت‌های بهداشتی و تاثیر آن را در قالب فیلم، بازی، داستان و انیمیشن توضیح دهند؛ به عنوان مثال دلیل شستن دست‌ها و فاصله‌گذاری اجتماعی را اینگونه برای کودک بیان کنند. با کودکان زیر ۵ سال می‌توان بازی صدا و تقلید را انجام داد، با آن‌ها آواز خواند، با اسباب‌بازی بازی کنند، از وسایلی مانند کاغذ، مقوا و سنگ ریزه برای بازی جدید استفاده کنند و داستان بخوانند.
بساک‌نژاد با بیان اینکه نباید از کودکان خود غفلت کنیم زیرا باعث خستگی و دلزدگی آن‌ها می‌شود، ادامه داد: برای کودکان بالای ۵ سال می‌توان محیطی سالم را در نظر گرفت تا پیاده‌روی کنند و یا در حیاط خانه بازی کنند، فیلم و کارتون تماشا کنند و در آشپزی و پختن کیک همراهی کنند زیرا این کار می‌تواند برای کودک بسیار هیجان‌انگیز باشد و در کنار آن تکالیف درسی را انجام دهد.
عضو هیات علمی گروه روانشناسی بالینی دانشگاه شهید چمران اهواز افزود: باید واقع‌بین باشیم، یعنی بدانیم که کودک خسته شده است، تنوع وجود ندارد و نمی‌تواند یک جا ساکت باشد، باید درک کنیم و سعی کنیم برای کودک شرایطی فراهم کنیم تا با دوستان خود به صورت آنلاین ارتباط برقرار کند.
اهمیت برنامه‌ریزی برای کودکان
بساک‌نژاد تاکید کرد: داشتن برنامه منظم در طی روز بسیار مهم است، نباید به فرزندمان همیشه گوشزد کنیم که درسش را بخواند، چون باعث خستگی می‌شود، بلکه به او توصیه کنیم که ساعاتی مخصوص درس خواندن، بازی، تماشای تلویزیون، ورزش و … وجود دارد. به این ترتیب بچه‌ها متوجه می‌شوند که چه زمانی چه انتظاری از آن‌ها داریم. سعی کنیم در این شرایط به صحبت‌های کودکان گوش کنیم. نباید همیشه و هر روز درباره ویروس کرونا صحبت شود، بلکه چند بار توصیه‌ها را به کودک آموزش دهیم و نیازی نیست که دائم به کودکان تاکید کنیم زیرا باعث ایجاد ترس در کودک می‌شود.
نباید کودک را به حال خود رها کرد
وی با بیان اینکه نباید فراموش کنیم که حال کودک را بپرسیم، گفت: بهتر است والدین از خود بپرسند، آیا ما به عنوان والد مراقب کودک خود هستیم؟ آیا می‌دانیم حال روحی کودک‌مان چگونه است؟ نباید کودک را به حال خود رها کنیم و تا جایی که امکان دارد مراقب حال جسمی و روانی او باشیم و محیط مناسب را برای او فراهم کنیم. در کنار آن والدین نیز به یک محیط مناسب احتیاج دارند.
با بهانه‌گیری کودک چگونه برخورد کنیم؟
عضو هیات علمی گروه روانشناسی بالینی دانشگاه شهید چمران اهواز در پاسخ به سوال چگونگی رفتار با کودک بهانه‌گیر گفت: بهترین راه برای کودک بهانه‌گیر، گفت‌وگو است. اگر کودک سن پایینی دارد والدین می‌توانند در محیط، تنوع به وجود آورند. به عنوان مثال از اسباب‌بازی‌های متفاوت‌تر استفاده کنند زیرا کودک کنجکاو و تنوع‌طلب است، پس نمی‌توان او را در محیط محدود قرار داد. اگر شرایط مساعد است می‌توان با رعایت نکات بهداشتی و در محیط‌های سالم با خودرو به گردش رفت و یا در حیاط خانه بازی کرد. بهانه‌گیری کودک فقط به این دلیل است که والدین به کودک بی‌توجه می‌شوند، وقتی والدین درگیر دغدغه‌های ذهنی خود باشند، بهانه‌گیری کودک بیشتر می‌شود. پس بهترین راه برای رفتار کردن با کودک بهانه‌جو، ایجاد تنوع در بازی و همراه کردن کودک در کار خانه است. اکنون بهترین موقعیت است که والدین می‌توانند برای کودک خود یک دوست باشند.
نحوه رفتار با نوجوانان در روزهای قرنطینه
وی در پایان درباره نحوه رفتار با نوجوانان در روزهای قرنطینه نیز بیان کرد: نوجوانان معمولا درون‌گراتر هستند. بهتر است که ساعتی از فضای مجازی کناره‌گیری و با والدین خود صحبت کنند و به هم احساس امنیت دهند. به والدین پیشنهاد می‌شود در خانه فضای مثبتی ایجاد و از خشونت پرهیز کنند. اغلب با گفتن اینکه شرایط بهتر خواهد شد می‌توان محیط مثبتی در خانه ایجاد کرد.
