بویرنیوز– دکتر رضا اردکانیان را باید از بهترین وزاری دولت دانست، او در پرچالش ترین و خشک ترین سالها، مدیریت یکی از حساس ترین و امنیتی ترین وزارتخانه های کشور را بر عهده گرفت.
یادداشت – محمود سپهر؛ آبان ماه 96 بود که رضا اردکانیان؛ قائم‌مقام وزارت نیرو در دوره نخست اصلاحات با اکثریت آرا از از 276 رأی مأخوذه با کسب 225 رأی موافق بعنوان وزیر نیروی دولت دوازدهم انتخاب شد.
رضا اردکانیان اصالتاً یزدی است، او دانش‌آموخته رشته مهندسی عمران دانشگاه صنعتی شریف (1362) است؛ مدرک کارشناسی ارشد در مهندسی منابع آب (1372) و دکترای خود را در زمینه مدیریت منابع آب (1376) از دانشگاه مک‌مستر کانادا (Mc Master) اخذ کرده است و سالهای متمادی را بعنوان مقام مسئول و استاد دانشگاه در حوزه آب و انرژی در سازمان ملل مشغول به کار بود.
خشکسالی های پیاپی اولین آزمون سخت اردکانیان/ایجاد برخی فاضلاب های روستایی برای نخستین بار
ایران در منطقه خشکی از دنیا واقع شده و به جز بخش های محدود در شمال و غرب، در سایر نقاط با محدودیت های عدیده هم در زمینه منابع زیرزمینی و هم منابع سطحی آب روبرو است، این را اگر در کنار این مساله که در ایران مصرف آب بیش از 3 برابر نرم جهانی است، بگذاریم به سختی کار در حوزه آب پی میبریم.
تاکید نخست وزیر نیروعلاوه بر فرهنگ سازی، بر استفاده از فاضلاب و بارچرخانی آب های مصرف شده به چرخه مصرف دوباره بود.
در همین مدت ایجاد تصفیه خانه های فاضلاب علاوه بر شهرها در برخی روستاهای بزرگ ایران برای نخستین بار عملیاتی شد، این تاسیسات تا پیش از این به واسطه توهم وجود آب زیاد در کشور و عدم نیاز به بازچرخانی آب نادیده گرفته می شد اما در همین مدت بیش از 20 طرح بزرگ تصفیه فاضلاب با همکاری بانک توسعه اسلامی کلید زده شد.
یکی از الزامات تامین آب برخی مناطق استفاده از ظرفیت سدها بود، در دولت دوازدهم 164 سد ملی به 172 سد رسید تا بخش های بیشتری از کشور از نظر تامین آب شرب و کشاورزی به سطح پایدرا برسند.
132 سد نیز در دست ساخت است و مطالعه برای اجرای 182 سد دیگر نیز در دستور کار وزارت نیرو قرار دارد.
توسعه خطوط آبرسانی با بالاترین سرعت ممکن
تقریبا 99.5 درصد جمعیت شهری ایران از آب شرب سالم برخوردارند رقمی که حدود 020 درصد آن محصول پیگیری ها و اقدامات وزیر جدید نیرو است، در روستاهای کشور نیز 82.5 درصد جمعیت روستاهای بالای 20 خانوار از نعمت آب شرب سالم برخوردارند که در اینجا نیز 2 درصد افزایش مدیون اقدامات توسعه ای در دولت دوازدهم است.
افزایش بیش از 8000 کیلومتری خطوط انتقال و شبکه های توزیع آب شهری و افزایش بیش از 9000 کیلمتری خطوط انتقال و شبکه توزیع آبرسانی در روستاها بخشی از اقدامات توسعه ای آب در ایران بوده است.
کیفیت آب مقدم بر کمیت آب/علاوه بر آب و برق خاک هم باید دیده شود!
شاید هیچ زمانی در ایران به اندازه دولت دوازدهم بر روی ایجاد و گسترش آزمایشگاه های مجهز آب هم در روستا و هم در شهر کار نشده باشد، این امر نیز به واسطه حساسیت جدی اردکانیان بر سلامت آب و بر اساس محور و افق شرکت های آبرسانی در زمینه تامین آب سالم برای مردم محقق شده است.
برای اولین بار است آزماشگاه های آب روستایی مجهز حتی فراتر از برخی شرکت های شهری شکل می گیرد، این امر به ویژه در استان هایی که جمعیت کثیری از مردم روستا نشین هستند نمود عینی تری دارد.
امروز بیش از 835 آزمایشگاه در کشور مسئولیت کنترل کیفیت و سلامت آب را بر عهده دارند، رقمی که خود گویای اهمیت سلامت آب مردم برای وزارت نیرو می باشد.
از چاه به رود، حکایت این روزهای وزارت نیرو!
در گذشته قریب به 70 درصد نیاز مردم به آب از منابع ارزشمند زیرزمینی تامین میشد، همین امر باعث فقیر شدن این منابع و به صدا در آمدن زنگ خطرمنابع زیر زمینی و برخی فرونشست ها در کشور شده است.
اردکانیان اما معتقد است اولویت در تامین آب استفاده از آب های سطحی است، برنامه های توسعه ای وزارت نیرو و شرکت مهندسی آب و فاضلاب نیز بر این مساله صحه میگذارد.
امروز هم بحث بازچرخانی فاضلاب بای مصارف شرب و کشاورزی به سرعت در حال پیشرفت است و هم بهسازی رودخانه ها و سیستم های تصفیه پیشرفته آب های جاری در شهر و روستاها در حال اجراست و خوشبتانه امروز رقم استفاده از آب های زیرزمینی به کمتر از 60 درصد رسیده است.
استفاده از تکنولوژی جدید برای حراست از آب
اگرچه در برخی نقاط کشور عملاً منابع آب روزمینی وجود ندارد و تنها منبع نیز همان چاه و قنات است اما در این باره نیز وزارت نیرو برنامه هایی برای زمانبندی آب با استفاده از کنتورهای هوشمند و دستی کرده است.
تاسیسات هوشمند هم در چاه ها و هم مخازن اجرا شده که وظیفه آنها تنظیم تولید و تامین آب است و با همین اقدام صرفه جویی قابل ملاحظه ای در منابع آبی کشور شده است.
علاوه بر آن بازسازی و اصلاح خطوط فرسوده نیز همزمان برای جلوگیری از هدر روی آب شرب در حال اجرا است.
کاهش خاموشی ها در خشکترین سالها/مصرف بهینه را از خودمان شروع کنیم و بعد از مردم انتظار داشته باشیم
در زمینه برق نیز وضعیت تولید با مصرف همخوانی ندارد و متاسفانه در این بخش نیز مصرف ایرانی ها بسیار بالاتر از نرم های کشور است.
در سال های اخیر به جز سال زراعی 97، کمبود بارش موجی از نگرانی برای تامین برق را در پی داشت، چرا که عملاً ظرفیت سدها فروکش کرده بود و با میزان مصرفی که در کشور بود خاموشی های گسترده و متعدد پیش بینی می شد.
با وجود همه مشکلات اما برنامه های وزارت نیرو برای توسعه نیروگاه های تولید برق غیر آبی و فرهنگ سازی مصرف بهینه موجب شد تا کمترین خاموشی ها در خشک ترین سالها را داشته باشیم.
اگرچه پیش بینی افزایش عدیده خاموشی های برنامه ریزی شده بود اما در عمل کمترین ساعات خاموشی رخ داد و قطعا همکاری مردم در مصرف بهینه و البته طرح های خلاقانه برای مدیریت مصرف برق مراکز پر مصرف از دلایل موفقیت دراین بخش بوده است.
یکی از اخبار جالب، قطع برق برخی مراکز دولتی و وزارتخانه ها بود، در این طرح مراکز دولتی پر مصرف برقشان قطع می شد، این اقدام در وهله اول نشان داد حراست از منابع ارزشمند ایران برای وزیر نیرو از درآمدزایی شرکت ها مهم تر است، در وهله بعد روشن ساخت دکتر اردکانیان همانطور که خودش گفته بود، برای همه گیر شدن الگوی مصرف بهینه باید ابتدا دولتی ها و مسئولان خود پیشگام شوند و بعد از مردم انتظار همکاری داشته باشند.
وزیر نیرو اهل تعاملات خارجی نیز هست، او هم در زمینه فروش و هم تامین برق و سایر منابع توافق نامه های خوبی با برخی کشورها از جمله روسیه بسته است.
مدیریت ارزشمند سیل با کمترین خسارت/ فعال ماندن واحد های تولیدی با تامین به موقع آب و برق پایدار
به خوبی به یاد داریم رسانه های خارجی هر روز از شکستن سدها و ویرانی در پی سیل های اخیر کشور خبر میدادند و به دنبال امنیتی شدن جو حاکم بر ایران به بهای برخی اهداف شوم سیاسی بودند، از طرفی ایران را ناتوان از تامین آب و برق لازم برای صنایع خود بیان می کردند و خبر از رکود و تعطیطی های گسترده می دادند.
اما این نیت های شوم با درایت وزیر نیرو خنثی شد، بازدید های مستمر از سدهای کشور، مقاوم سازی های اصولی و گسترده سدها، رها سازی به موقع آب سدها و نگهداری شبانه روزی از خطوط انتقال آب موجب شد با وجود ایجاد سیل ها و سیلاب های عظیم و بالا آمدن یکباره ظرفیت سدها، موجب شد مشکل قابل توجهی در کشور رخ ندهد.
از طرفی حساسیت وزیر نیرو بر فعال ماندن چرخ تولید و صنعت و تلاش مجموعه های آب و برق، ضمن تعریف شیوه های نوین استفاده مجدد از آب در سیستم ها و تجهیز کارخانه ها و صنایع به کاهنده های مصرف آب و برق، در نهایت موجب تامین مستمر و به موقع این دو نیاز حیاتی صنایع کشور شد و خوشبختانه با تلاش های وزارت نیرو چرخ های تولید و صنعت با سرعتی بیش از قبل در مدار توسعه چرخید.
دکتر رضا اردکانیان را باید از بهترین وزاری دولت دانست، او در پرچالش ترین و خشک ترین سالها، مدیریت یکی از حساس ترین و امنیتی ترین وزارتخانه های کشور را بر عهده گرفت، برخی پیش بینی ها و حتی خبر رسانی ها بر ایجاد آشوب ها و مشکلات فراوان در زمینه آب خبر می داد اما برنامه های خلاقانه وزیر هم در خصوص بازچرخانه و تصفیه آب و هم نصب دستگاه های پیشرفته کنترل و تنظیم آب و البته فرهنگ سازی برای مردم عبور آرام و بی مشکل از سخت ترین سالهای آبی را رقم زد، اقدامات ارزشمند وی در زمینه تامین برق و آب پایدار برای فعال ماندن چرخ های صنعت و تولید کمک ویژه ای به کشور در شرایط تحریمی بوده است و بدون شک باید از اردکانیان بعنوان وزیر شایسته و کاردان دولت روحانی نام برد.
ایشان وزبرب علمی و کارآمد و با سواد است