بهنام عباس نژاد – فضاهای باز شهری به عنوان عرصه تجمع انسان ها ، فعالیت ها و رفتار ها یا به عبارتی به عنوان محلی برای رویداد های مختلف عمل می نمایند .رویداد هایی که در گذشته حادث شده و در خاطرات جمعی و فردی شهروندان ثبت می شوند .آنچه که در دانش طراحی شهری برای فضاهای باز شهری ارزش دارد نقش اجتماعی و تعاملی است که این فضا در زندگی جمعی شهروندان ایفا می کنند.
میدان سرخ – مسکو
با بررسی اجمالی فضاهای باز شهری موجود در شهر یاسوج به راحتی می توان پی برد که این فضاها هم از لحاظ کیفی و هم کمی در سطح مناسبی نمی باشند به این معنا که فضاها در بیشتر موارد مطابق با نیاز ها ، علایق و ویژگی های استفاده کنندگان آنها نیستند. همین امر موجب عدم هماهنگی و تعلق بین شهروندان و محیط و عدم استفاده صحیح و مناسب از سوی مردم بخصوص جوانان شده است .در مجموع مشکلات اصلی فضاهای باز شهری یاسوج را در دو محور اصلی زیر می توان عنوان کرد .
الف ) مشکلات کمی فضاهای باز شهری
کمبود یا عدم وجود فضاهای باز شهری مناسب و برنامه ریزی نشده بودن آن ها در اکثر نقاط شهر یاسوج بنا به دلایلی همچون عدم توجه به بافت های شهری اطراف از اصلی ترین مشکلات این فضاها در شهر یاسوج قلمداد می شود .عدم هماهنگی فضاهای باز شهری موجود با شرایط فعلی یا تغییر کاربری فضاهای باز به کاربری های دیگر باعث کم رنگ شدن این فضاها در شهر یاسوج شده است .در مواردی نیز نبود دسترسی مناسب به فضاهای باز موجود به لحاظ موقعیت ، پراکندگی و فاصله آن ها از مرکز شهر باعث عدم استقبال شهروندان از این فضاها می شود .در واقع همه ی این مشکلات ناشی از عدم تناسب برنامه ریزی شهر با نیاز های کنونی شهروندان می باشد.
میدان معلم – یاسوج
ب) مشکلات کیفی فضاهای باز شهری
مشکلات و نابسامانی کیفی فضاهای باز شهری در یاسوج را میتوان در محور های زیر تقسیم بندی کرد
1) عملکرد نامناسب فضاهای باز شهری موجود :
عدم توانایی فضاهای باز در ایجاد ارتباط و سازگاری با کاربران به علت بی توجهی به ویژگی ها و نیاز های جسمی ، روانی و اجتماعی گروه های استفاده کننده و زمان استفاده از این فضاها ، در طراحی آن به وجود می آید .
2) عدم توجه به شرایط جغرافیایی ، فرهنگی ، اجتماعی و اقتصادی شهر یاسوج :
ناسازگاری فضاهای باز شهری موجود با شرایط اقلیمی مانند سرما ، باد و افتاب ، همچنین عدم توجه به مسائل فرهنگی و اجتماعی که موجب بی هویتی فضا و عدم دلبستگی مردم به آن فضا ها می شود.
پارک ساحلی – یاسوج
با توجه به مشکلاتی که پیرامون فضاهای باز شهری در یاسوج بیان شد پیشنهادات زیر برای بهبود و ارتقای کیفیت این فضاها برای استفاده شهروندان ارائه می شود
1) برنامه ریزی ، طراحی و ایجاد فضاهای باز شهری متناسب از لحاظ تعداد ،مساحت و موقعیت مطابق با جمعیت در مناطق مختلف شهر یاسوج.
2) توجه به فضاهای باز شهری به عنوان یکی از عناصر ساختاری طراحی شهری به گونه ای که در طراحی فضاهای شهری ، دیگر عناصر شهری بر اساس فضاهای باز شهری شکل بگیرند .از این رو می بایست از اختصاص فضاهای پسماند به این فضای شهری اجتناب نمود .
3) حفظ و بهبود وضعیت فضاهای باز سنتی به منظور حفظ هویت شهری و هماهنگ سازی آن ها با نیاز های امروزی شهر یاسوج ، بطوری که ضمن حل مشکلات شهرسازی به موضوع پایداری فرهنگی و اجتماعی جامعه شهری نیز توجه شود.
طراحی فضاهای باز شهری بر اساس ویژگی های اقلیمی یاسوج و ایجاد اسایش اقلیمی در این فضاها برای کاربران. 4)
5) توجه به شرایط فرهنگی ،اجتماعی شهر در ایجاد فضای باز شهری جهت ایجاد تعلق و به وجود امدن امنیت روانی بخصوص برای خانم ها و کودکان.
6)توجه به ایجاد فضای باز شهری مناسب و با هویت از لحاظ درجه محصوریت ، فرم مناسب ، بافت و مصالح ، المان ها و مبلمان شهری.
در آخر میتوان گفت که فضاهای باز شهری فضا هایی پویا , با ساختاری انغطاف پذیر هستند که عرصه تعامل بین شهروندان را فراهم می کنند , پس این عرصه های مهم شهری می بایست به گونه ای طراحی شوند که علاوه بر نشان دادن هویت شهر , پاسخگوی شرایط و مقتضیات امروز شهرزیبای یاسوج باشند .