مجله مهر: ناصر حجازی، اسطوره‌ای که ۲۳ آذرماه سال ۱۳۲۸ در خیابان آریانا (مالک اشتر) تهران به‌دنیا آمد اما ۶۰ سال بعد در همین ماه پزشکان به او گفتند به سرطان ریه مبتلا شده و تنها ۳ ماه فرصت زندگی دارد. آنها خبر نداشتند محافظ دروازه‌ها، به این راحتی تسلیم نمی‌شود و او توانست با روحیه مبارزه طلبانه‌اش ماه‌ها پس از این خبر، جسمش را به جای یادش در میان خانواده و اهالی فوتبال زنده نگه دارد.
وقتی به دوران تحصیلی‌اش را در مدارس هخامنش، ابومسلم، سعادت، سینا، سهند و شرق سپری می‌کرد، کسی نمی‌دانست ستاره محبوب فوتبال ایران درحال بزرگ شدن است.
علاقه به بسکتبال باعث شد در کنار درس، ورزش را هم پیگیری کند تا مانند لئو یاشین اسطوره دروازه‌بانی شوروی و جهان، از ابتدا فوتبالیست نباشد. حضور در تیم بسکتبال دبیرستان ابومسلم در نخستین سال حضور در دبیرستان، نشان از استعدادش داشت. سپس به باشگاه پولاد رفت و تا حضور در مسابقات باشگاه‌های تهران را تجربه کند اما نخستین افتخار ورزشی‌اش را با پولاد جشن گرفت، یعنی رسیدن به عنوان چهارم مسابقات بسکتبال تهران.
تغییر زندگی با یک بازی محلی
تیم دبیرستان سینا در زمین شاره ۴ اکبرآباد بازی داشت که تا اواخر بازی ۶-۷ گل دریافت کرده و دروازه‌بانش هم مصدوم شده بود. آقا حسین دستگاه (خبرنگار وقت کیهان ورزشی) معلم ورزش مدرسه که بسیار ناراحت بود، کنار زمین جوانی قد بلند را دید و ناگهان فریاد زد:«هی ناصر، تو قدت بلنده برو توی گل»؛ حجازی هم که به همراه دوستانش برای تماشای بازی رفه بود، ناگهان خود را درون دروازه می‌بیند، اتفاق ساده‌ای که آغاز شهرت ناصر حجازی را رقم زد.
خودش این ماجرا آن روز را این چنین تعریف می‌کند: « فوتبال را تفریحی دنبال می‌کردم، چون بسکتبالیست بودم. به همراه دوستانم برای تماشای بازی رفته بودم که دروازه‌بان تیم مدرسه ما آسیب دید. مربی تیم مرا صدا زد و گفت ناصر بیا برو توگل. گفتم آقا نمی‌توانم چون وقتی هم که فوتبال بازی می‌کنم، هافبکم نه دروازه‌بان. اما اصرارهایش ادامه پیدا کرد و با ترس و لرز و دلهره رفتم درون دروازه. آن روز برای من، روزی بیاد ماندنی و خاطره‌انگیز است. خودم هم باورم نمی‌شد با وجود آنکه برای اولین‌بار درون دروازه ایستاده بودم، اینقدر خوب توپ می‌گرفتم. بازی که تمام شد همه تماشاگرانی که برای دیدن مسابقه آماده بودند، تشویقم کردند”.
راه پیشرفت کم کم برایش هموار می‌شد؛ او در تست تیم فوتبال جوانان ایران در زمین شماره ۳ شهباز حضور یافت، سال ۴۷ بود و وقتی درون دروازه ایستاد، چند شیرجه استثسنایی رفت تا توجه مربیانی از جمله داوود نصیری، محمد بیاتی و رایکوف را به خود جلب کند. رایکوف بلافاصله صدایش کرد و به با گفتن جمله «تو انتخاب شدی پسر، فردا بیا تمرین»
نقش پرنگ رایکوف در زندگی جوجه!
یک بدبیاری بزرگ نزدیک بود چراغ استعداد ناصر را خیلی زود خاموش کند اما بعد از طی کردن دوران آسیب‌دیدگی از ناحیه کتف، دوباره به محل تمرین تیم جوانان رفت. البته شانس او برای رسیدن به پیراهن تیم فوتبال جوانان ایران بسیار اندک شده بود اما از رایکوف خواست شانس دوباره‌ای در اختیارش قرار دهد. این اتفاق هم افتاد تا با درخشش در تمرینات، فرصت پوشیدن پیراهن تیم ایران را بدست آورد.
سفر به شوروی سابق نخستین تجربه بین‌المللی‌اش بود. تیمش ۱۲ گل در ۴ بازی خورد تا صدای مدافعانی از جمله مصطفی عرب، حسن حبیبی، محراب شاهرخی و جعفر کاشانی درآید. در یکی از آن بازی‌ها جمله «ساکت شو جوجه» را در زمین چیدن خط دفاع تیمش از یکی از بازیکنان شنید اما همین جوجه خیلی زود عقاب آسیا لقب گرفت.
مدتی بعد تیم ایران با ۴ گل مغلوب ترکیه شد که حسن حبیبی کاپیتان آن زمان تیم، حجازی را مقصر اصلی این شکست سنگین خواند. همه حرفش را باور کردند زیرا چندی قبل در شوروی هم ۱۲ گل خورده بود اما باز هم رایکوف پاس این دروازه‌بان جوان ایستاد زیرا می‌دانست او روزی گلر بزرگی می‌شود.
وقتی با ۶ هزار تومن آبی‌پوش شد
حجازی در دوران بازیگری در تیم‌های فوتبال نادر، تاج، شهباز و استقلال بازی کرد. تیم نادر اولین باشگاه حجازی بود که با دریافت ۳۰۰ تومان با این تیم قرارداد بست. نادر در آن زمان در دسته دوم باشگاه‌های تهران بازی می‌کرد.
ناصر حجازی سپس دروازه‌بان باشگاه تاج سابق (استقلال) شد. زمانی‌که تیم ملی از ترکیه بازگشت مرحوم علی دانایی‌فرد پیشنهاد بازی در تاج را به حجازی داد و از سویی دیگر مرحوم آقا مدد نیز علاقمند بود که حجازی را به راه‌آهن ببرد. حجازی در نهایت با دریافت مبلغ ۶ هزار تومان با تاج قرارداد امضا کرد و در ماه نیز ۲۵۰ تومان حقوق برایش در نظر گرفته شد.
این انتقال برای ناصر حجازی بسیار خوش یمن بود و حجازی در همان سال اول، قهرمانی در مسابقات فوتبال جام باشگاه‌های آسیا و لیگ فوتبال کشور را با تیم تاج سابق جشن گرفت.
ناصر حجازی با تیم تاج سابق در سال‌های ۱۳۴۵ و ۱۳۵۰ قهرمان تهران و در سال ۱۳۵۳ قهرمان لیگ دوم تخت جمشید شد. حجازی در سال ۱۳۵۶ به شهباز رفت و یک سال و نیم بازی برای این تیم را تجربه کرد و در سال ۱۳۵۸ به استقلال بازگشت.
اسطوره در مرحله دوم حضور در جمع آبی‌پوشان، هفت سال دیگر در این تیم بازی کرد و با آبی‌های تهران دو بار در سال‌های ۱۳۶۲ و ۱۳۶۴ در حالی که بازوبند کاپیتانی تیمش را بر بازو می‌بست، قهرمان مسابقات فوتبال جام باشگاه‌های تهران شد.
بازی برای منچستریونایتد
حجازی زمانی که با تیم ملی به فرانسه رفت (پیش از جام جهانی ۱۹۷۸ آرژانتین) با پیشنهاد تیم پاریسن ژرمن فرانسه مواجه شد. نماینده این تیم در اردوی تیم با مهاجرانی درباره انتقال حجازی صحبت کرد اما حشمت مهاجرانی حجازی را متقاعد کرد که بعد از جام جهانی ممکن است با پیشنهادهای بهتری روبه‌رو شود و به این ترتیب این انتقال صورت نگرفت.
وی بعد از حضور در جام جهانی در سال ۱۳۵۶ از طرف باشگاه منچستر یونایتد پیشنهادی دریافت کرد و یک ماه با این تیم تمرین کرد و ۵ بازی نیز در تیم ذخیره‌های منچستر انجام داد. آنها در نخستین بازی در اولدترافورد ۵ بر صفر بولتون را شکست دادند و حجازی درخشش چشمگیری در آن بازی داشت. بعد از آن دیدار «دیوید فکستون» سرمربی منچستر حجازی را پسندید تا در یکی دیگر از بازی‌های تدارکاتی حجازی در برابر تیم استوک سیتی برای منچستر یونایتد بازی کرد.
تجربه جام جهانی و المپیک
حجازی در ۱۷ سالگی توسط رایکوف به تیم فوتبال جوانان کشورمان دعوت شد و ۲ سال بعد یعنی سال ۱۳۴۸ دروازه بان اول تیم ملی فوتبال ایران شد، آنهم در حضور بزرگانی مثل مهدی کشاورز و مرحوم فرهنگ بادکوبه در تاج قدیم و فرامرز ظلی و عزیز اصلی در تیم‌های دیگر، همچنان در حال قدرت نمایی بودند.
نخستین بازی ملی خود را در ۲۲ شهریور ۱۳۴۸ در آنکارا در مقابل پاکستان انجام داد که با نتیجه ۴ بر ۲ به نفع ایران پایان یافت. بعد از ملحق شدن به تیم ملی ایران وی توانست با تصاحب جام ملت‌های آسیا در سال ۱۳۴۶ به افتخارات خود بیافزاید. وی قهرمانی در جام ملت‌های آسیا را دوبار دیگر در سال‌های ۱۳۵۰ و ۱۳۵۴ همراه با تیم ملی ایران تجربه کرد.
یک قهرمانی در بازی‌های آسیایی ۱۹۷۴، حضور در المپیک ۱۹۷۲ مونیخ و جام جهانی ۱۹۷۸ آرژانتین، کسب سهمیه حضور در المپیک ۱۹۷۶ مونترال و مقام سومی جام ملت‌های آسیا ۱۹۸۰ از دیگر افتخارات اسطوره فوتبال ایران بود.
ناصر حجازی، آخرین بار سال ۱۳۵۹ و در حالی که تنها ۲۹ سال داشت و در بازی ایران – کویت درون دروازه تیم ملی قرار گرفت. حجازی تا سال ۱۳۵۹ دروازه بان اول ایران بود اما بعد از آن به خاطر قانون ۲۹ ساله‌ها که حضور در دروازه را برای بازیکنانی که بیش از ۲۹ سال دارند منع می‌کرد، در اوج دوران ورزشی از تیم ملی کنار گذاشته شد و سرانجام در سال ۱۳۶۵ فوتبال را در ۳۶ سالگی کنار گذاشت.
بردن پرسپولیس با تیمی از بنگلادش
نخستین تجربه مربیگری حجازی در محمدان بنگلادش بود، نقطه اوج این باشگاه در سال ۱۳۶۷ با پیروزی بر پرسپولیس و صعود به یک‌چهارم‌نهایی جام باشگا‌های آسیا رقم خورد. حجازی به تیم فوتبال محمدان بنگلادش رفت و بعد از مدت کوتاهی سنگربانی، تبدیل به سرمربی موفقی برای این تیم شد و در آن سال محمدان بنگلادش را به جمع هشت تیم برتر آسیا رساند.
ناصر حجازی در سال ۱۳۶۹ و در حالی که ۴۰ ساله بود، به ایران بازگشت. وی مربی بسیاری از تیم‌های فوتبال از قبیل بانک تجارت، شهرداری کرمان، ماشین سازی تبریز، ذوب‌آهن و سپاهان اصفهان، نساجی مازندران، استقلال تهران، استقلال رشت و استقلال اهواز بوده است.
در زمان مربیگری تیم استقلال تهران، ناصر حجازی توانست با این تیم به فینال جام باشگاه‌های آسیا برسد ولی در نهایت آبی پوشان را به نایب قهرمانی قاره کهن رساند. در طی دوران مربیگری، ناصر حجازی توانسته است بازیکنانی مانند علی دایی و رحمان رضایی را به فوتبال ایران معرفی کند.
حجازی از محبوب‌ترین و مشهورترین فوتبالیست‌های ایرانی به شمار می‌رود و در استقلال تهران از او به عنوان تنها اسطوره این باشگاه نام برده می‌شود. در سال ۱۳۷۸ کنفدراسیون فوتبال آسیا وی را به عنوان دومین دروازه‌بان برتر قرن بیستمِ این قاره انتخاب کرد.
ضمن اینکه فدراسیون بین‌المللی تاریخ و آمار فوتبال حجازی را دومین دروازه‌بان برتر قرن بیستم قاره آسیا پس از محمد الدعایه عربستانی معرفی کرده‌است.
وقتی فنونی‌زاده می‌گفت بزنید زیرش…
حجازی در مورد مسابقه محمدان بنگلادش با پرسپولیس اینگونه صحبت کرد: «رئیس باشگاه گفت می‌خواهم بیایم رختکن بگویم کمتر گل بخورید آبرویمان نرود. گفتم می‌خواهی بیایی روحیه بچه‌ها را تضعیف کنی؟ لازم نکرده، خودم به رختکن رفتم و گفتم بچه‌ها من پرسپولیس را می‌شناسم اصلا تیم نیست. خلاصه به داخل زمین رفتیم. در نیمه اول با گل کرمانی از ما جلو افتادند.
در بین دو نیمه حسابی به بچه‌ها توپیدم. چشم‌تان روز بد نبیند با گل بیژن طاهری بازی را مساوی کردیم. بعد از آن گل خیلی فشار آوردیم چون برای صعود نیاز به پیروزی داشتیم. بازی طوری شده بود که فنونی‌زاده کاپیتان پرسپولیس می‌گفت بچه‌ها بزنید زیرش، یک بر یک هم می‌ریم بالا! در دقیقه ۸۸ سانتری شد و مهاجم خارجی و سرعتی ما توپ را از زیر دستان سلطانی وارد دروازه کرد تا ۲ بر یک پیروز شویم.
این برد در تاریخ محمدان بنگلادش بی‌سابقه بود. بعد از بازی جشنی گرفتند که باورنکردنی بود. تمام مردم شهر بیرون آمده بودند. در جشن شهردار و وزیر امور خارجه هم حضور داشتند.»
برخی از افتخارات ناصر حجازی:
در سمت بازیکن (باشگاهی):
قهرمانی جام باشگاه‌های تهران (۱۳۴۷)
قهرمانی جام باشگاه‌های تهران (۱۳۴۸)
قهرمانی جام حذفی (۱۳۴۸)
جام میلز هندوستان (۱۳۴۸)
نایب قهرمانی جام باشگاه‌های تهران (۱۳۴۹)
نایب قهرمانی جام حذفی (۱۳۴۹)
قهرمانی جام باشگاه‌های آسیا (۱۳۴۹)
جام میلز هندوستان (۱۳۴۹)
قهرمانی جام باشگاه‌های تهران (۱۳۵۰)
قهرمانی جام دوستی (۱۳۵۱)
نایب قهرمانی جام هندوستان (۱۳۵۱)
قهرمانی جام اتحاد (۱۳۵۲)
نایب قهرمانی جام تخت جمشید (۱۳۵۲)
قهرمانی جام تخت جمشید (۱۳۵۳)
قهرمانی جام حذفی کشوری (۱۳۵۶)
در سمت بازیکن (ملی):
حضور در بازی‌های المپیک مونیخ ۱۹۷۲ (۱۳۵۰)
قهرمانی جام ملت‌های آسیا ۱۹۷۲ (۱۳۵۰)
قهرمانی در مسابقات جام ایران (۱۳۵۱)
قهرمانی بازی‌های آسیایی ۱۹۷۴ (۱۳۵۲)
قهرمانی جام ملت‌های آسیا ۱۹۷۶ (۱۳۵۴)
کسب سهمیه حضور در بازی‌های المیپیک ۱۹۷۶ (۱۳۵۴)
حضور در جام جهانی ۱۹۷۸ آرژانتین (۱۳۵۶)
مقام سومی جام ملت‌های آسیا ۱۹۸۰ (۱۳۵۸)
در سمت مربی:
قهرمان لیگ کشور ۱۳۷۶
قهرمانی جام پرچم ترکمنستان (۱۳۷۶)
نایب قهرمانی لیگ کشور (۱۳۷۷)
نایب قهرمانی جام باشگاه های آسیا ۱۳۷۷
صعود به جمع ۸ تیم برتر آسیا همراه با تیم محمدان بنگلادش
