گروه فرهنگی – همزمان با فرا رسیدن ماه محرم، آیین های عزاداری مختلفی با توجه به فراخور فرهنگ و شیوه های مرسوم هر منطقه در استان کهگیلویه و بویراحمد برگزار می شود.
به گزارش بویرنیوز، همزمان با فرارسیدن ماه محرم، آیین های عزاداری مختلفی در این استان برگزار می شود که می توان از مراسم استقبال از ماه محرم در روستای امامزاده علی(ع)، مراسم نذری روستای دشت رز بویراحمد، دمام زنی حسینیه حضرت قاسم(ع) گچساران، مویه خوانی و آیین شام غریبانه کهگیلویه، آیین تعزیه خوانی سنتی لنده و آیین تعزیه خوانی سنتی سوق نام برد که در فهرست آثار معنوی ملی ثبت شده است.
آیین تعزیه خوانی سنتی سوق یکی از آیین های فاخر ماه محرم در کهگیلویه و بویراحمد می باشد که چند سالی است که به همت گروه فرهنگی و هنری تعزیه خوانی پرچمداران کربلای سوق و با حمایت مالی و معنوی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان در شهر دهدشت برگزار می شود.
فریدون داوری یکی از نویسندگان و پژوهشگران کهگیلویه و بویراحمدی در این زمینه به خبرنگار ایسنا منطقه کهگیلویه و بویراحمد گفت: در گذشته در این استان ایلات و عشایردو سه روز قبل از ماه محرم با فراهم کردن مقدمات مراسم عزاداری اباعبدالله الحسین(ع) به استقبال محرم می رفتند.
وی با بیان اینکه انتخاب محل عزاداری و نظافت آن و درست کردن علَم ها از جمله اقدامت استقبال از محرم در استان بود، افزود: پایه علَم ها با شرایط خاص و استفاده از چوب گردو و بلوط تهیه می شد که زنگوله ها و دِرا ها را با پارچه های سیاه و بنفش و سبز اماده می کردند و این علَم نشانی از علَم داری کربلا بود. این علَم در دست فرد یکه تنومند و خوش تیپ بود قرار می گرفت.
داوری اظهارکرد: برای خبردار کردن مردم، برخی ها غروب دو سه روز قبل از ماه محرم در کوچه ها راه می افتادند و با خواندن برخی نوحه های محلی اطلاع رسانی می کردند.
این پژوهشگر کهگیلویه و بویراحمدی خاطرنشان کرد: خانم ها و آقایان با حلقه های جداگانه برای سید و سالار شهداء عزاداری می کردند بطوریکه یک زن بعنوان تک خوان، خانم ها دست به گردن هم می انداختند و به نوعی خاص و با لباسهای محلی عزاداری می کردند و چارقه ها یا چادرهای را به پشت و سینه خود می زدند. همچنین آقایان در هنگام سينه زنى افراد كمر همديگر را مىگرفتند و دايرهوار مىچرخیدند و بر سينه مىزدند.
داوری تصریح کرد: عمدتا اسبی را نمادین با پارچه های رنگین تزئین می کردند که به یاد ذلجنای امام حسین(ع) بود و نوحه ها و شَرمَه های محلی می خواندند.
وی ادامه داد: از جمله کارهایی که در ایام محرم مردم این استان انجام می دادند روشن کردن آتش در وسط میدان مشخص شده برای عزاداری جهت گرم کردن در شبهای سرد و روشنایی محل بود البته برخی از عزاداران وقتی وارد میدان عزا می شدند یک قطعه هیزم با خود می آوردند تا گرمای آتش بیشتر شود. غالبا تمام عزاداران با لباسهای تیره در عزاداری شرکت می کردند.
این پژوهشگر کهگیلویه و بویراحمدی عنوان کرد: در ایام محرم بخصوص روزهای تاسوعا و عاشورا غذای نذری پخته و بین عزاداران توزیع و تقسیم می شد.
داوری اضافه کرد: گاهی حلوای محلی با نان محلی نیز تهیه و بین عزاداران توزیع می شد.
وی اظهارکرد: مردم استان در روز عاشورا با عزاداری تا ظهر عاشورا به سمت امامزادگان و یا منزل سادات حرکت می کردند و نماز ظهر عاشورا را به یاد نماز امام حسین(ع) در روز عاشورا بر پا می کردند.
به گزارش ایسنا، در زیر بخشی از نوحه های محلی استان که در گذشته بیشتر استفاده می شد، آمده است؛
” اَی ماهِ مَحرَم اومَ شاری رفت و غم اومَ اَو مِن حرم کَم اومَ”
***
” آخ بَ دشتِ کربلا شِمر کَلوی وَلَدِ زِنا سَرشَ بِری اَو وَش نَدا”
***
” اَی ماه مَحرَم اومَ سطلون و سرور اومَ”
“امام حسنَ کُشتِن کِ خاک بَر سَر ما”
به گزارش ایسنا، در شب يازدهم ماه محرم به مناسبت شام غريبان خاندان امام حسين عليهالسلام عزادارى و سينه زنى برقرار است. در ماه محرم این استان مراسم پرده خوانی نیز اجرا می شد.
همچنین از رسومات به جا مانده از سالهای گذشته تا كنون تهيه حليم يا آش گندم در صبح روز عاشورا است كه در زبان محلى به آن «هَريسَه» مىگويند.
گزارش از عیسی فتحی خبرنگار ایسنای کهگیلویه و بویراحمد
تصاویر از حسن غفاری
این عکس ها همه از محرم زیلایی است