بافت تاریخی 35 هکتاری دهدشت قدیم متشکل از بلادشاپور مدفون زیر خاک و شهری هویدا، در اسارت مالکان در حریم بافت روزگار سختی دارد.
به گزارش بویرنیوز، میراث تمدن هر دیار در حکم دریچه‌هایی است که به سوی خلق و خوی، آداب و رسوم آن دیار باز می‌شود و از هر دریچه که به فرهنگ مردم نگاه شود یک پیام کاملا شفاف از دل تاریخ بر کتیبه زمانه حک شده را نمایان می‌بینیم: «آینده از آن ملتی است که گذشتگان خود را بشناسد».
میراث فرهنگی در واقع عصاره شخصیت وجودی و هویت فرهنگی هر ملتی در تاریخ بوده و هر ملتی همان قدر دارای شخصیت هویت، اصالت و ارزش تاریخی است که مستنداتی به عنوان میراث فرهنگی از خود ارائه نماید.
شهر باستانی دهدشت قدیم آیینه تمام نمای فرهنگ کهگیلویه در بافتی به وسعت 45 هکتار و قدمتی به دوران ساسانی و صفویه دارد.
این شهر قدیمی با دارا بودن آثار و ابنیه‌های تاریخی با معماری زیبا و مشهور، فرصت بالقوه‌ای برای توسعه بخش گردشگری است که در ایام مختلف سال پذیرای گردشگران زیادی از اقصی نقاط کشور بوده و در نوروز نیز مهمانانی از خارج را به خود جذب می‌کند.
دهدشت قدیم در گذشته شهری مذهبی و تجاری بوده است؛ وجود هفت امامزاده در این بافت آن را به شهر «هفت گنبد» ملقب کرده و آثار به جای مانده از بازار بزرگ، کاروانسرا و دیگر بناهای موجود نشان می‌دهد این شهر شاهرگ تجارت و نقطه اتصال بنادر جنوبی به مرکز حکومت صفویه و از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است.
در بخشی از بافت وجود راه‌های سنگ فرش شده، پل‌های متعدد و مرکزیت تجاری آن به گفته کارشناسان حکایت از این دارد که شاخه‌های فرعی جاده ابریشم از این شهر عبور می‌کرده است.
درآمیختگی هنر و مذهب باعث خلق شاهکارهای شگفت‌انگیزی در این شهر کهن شده است؛ وجود هفت امامزاده در گوشه‌های بافت، کاروانسرایی در دل شهر که با معماری جذاب خود هر گردشگری را در سفر به اعماق تاریخ و همسفر شدن با مسافران سال‌های دور مهمان می‌کند، حمام‌ها، مساجد، مدارس و بازار بزرگ گواه بر شگفتی این شاهکار است.
همجواری شهر قدیم بلادشاپور با دهدشت 50 ساله، اهمیت نگاه داشتن بافت تاریخی به لحاظ حفظ هویت تاریخی شهر را بیشتر می‌کند، بنابراین در حفظ و حیات‌بخشی به هویت تاریخی باید مردم و به خصوص مالکان بناهای در محدوده بافت، به نگهداری و زنده نگاه داشتن هویت تاریخی قانع شوند.
اگر مردم به اهمیت میراث فرهنگی آگاه شوند و مجموعه‌های تاریخی را همچون شناسنامه که نشانگر هویت تاریخی و ملی ماست بدانند قطعا فقدان آن را غیرقابل جبران می‌دانند.
با توجه به وجود منازلی در حریم بافت دهدشت برای حفظ بناهای تاریخی این بافت می‌توان با در اختیار قرار دادن ابزار از ظرفیت مالکان منازل در حریم بافت در نگهداری آثار و ابنیه‌ها استفاده و آنان را به حفظ بافت تاریخی تشویق کرد؛ چون نگهداری از فضایی که در آن زندگی جریان دارد به مراتب آسان‌تر است.
سیاوش زمان در تبیین اهمیت تاریخ و گذشته یک ملت با بیان اینکه اگر کسی با گذشته خود قطع ارتباط کند بی‌هویت می‌شود این بی‌هویتی را منجر به سردرگمی خواند و اظهار کرد: تکیه بر میراث فرهنگی به معنای باور کردن توانمندی‌ها و عزت‌هاست و برای آینده یک ملت لازم و ضروری است.
رئیس میراث فرهنگی و گردشگری کهگیلویه، این شهرستان را مهد تمدن و فرهنگ استان دانست و در تشریح قدمت بافت دهدشت قدیم گفت: بخشی از بافت تاریخی مربوط به دوره صفویه و در مسیر بنادر جنوبی قرار داشته است.
رئیس میراث فرهنگی و گردشگری کهگیلویه با بیان اینکه هم اکنون 35 هکتار از بافت تاریخی به جای مانده است افزود: این بافت در سال 64 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
زمان، با اشاره به شهر مدفون شده زیر خاک در همین بافت خاطرنشان کرد: شهر بلادشاپور مربوط به زمان ساسانیان و زیر بافت تاریخی قرار دارد که به علت نبود اعتبار لازم هنوز مورد کاوش قرار نگرفته است.
این مقام مسئول، حمام کهیار، کاروانسرا، گرمابه،مساجد، بازار سرپوش ، هفت امامزاده و آب انبار را نمونه‌هایی از آثار موجود نام برد و گفت: حمام کهیار و کاروانسرا مرمت شده و کار مرمت امامزاده جابر نیز در دست اقدام است.
رئیس میراث فرهنگی و گردشگری کهگیلویه از واگذاری دو ابنیه حمام کهیار و کاروانسرا به بخش خصوصی خبر داد و تصریح کرد: کار واگذاری حمام، ظرف هفته آینده و کاروانسرا تا مهرماه انجام خواهد شد.
وی محصور نبودن حریم بافت را از معضلات و باعث دامن گیر شدن بسیاری از مشکلات خواند و افزود: خطراتی که به همین علت متوجه بافت است کار یگان حفاظت را سخت‌تر می‌کند.
این مقام مسئول حفاظت از میراث فرهنگی و آثار تاریخی را وظیفه ذاتی ادارات و مردم دانست و با اینکه میراث فرهنگی به تنهایی و با داشتن تنها هفت نفر پرسنل کار حفاظت و نگهداری بافت را انجام می‌دهد خاطرنشان کرد: در حالی که بافت در حریم شهر قرار دارد اما شهرداری در زمینه خدمات‌رسانی سهل انگاری می‌کند و تعهداتی که شبکه بهداشت و شهرداری دادند تاکنون عملی نشده است.
وی تعداد منازل مسکونی در محدوده بافت تاریخی را 180 باب عنوان و با برآورد اعتبار 18 میلیارد تومانی برای تملک این منازل تصریح کرد: 60 مورد از ساختمان‌های در حریم بافت در اولویت تملک قرار دارند.
«با وجود وسعت بافت و فراوانی ابنیه و آثار تاریخی و رتبه اول استان در بخش میراث فرهنگی اما هنوز تابلوی نمایندگی میراث فرهنگی بر سردرب این مجموعه حک شده و در حالی که لیاقت استقرار اداره کل دارد اما در حد ارتقای نمایندگی به اداره نیز کاری صورت نگرفته است».
زمان، در اینباره علت را در تجمیع سه اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی عنوان و با بیان اینکه تلفیقی از این سه در نمایندگی مبهم مانده است افزود: نمایندگان مردم شهرستان‌های گچساران و بویراحمد از نفوذ خود استفاده کرده و به رغم اینکه کلیه کهگیلویه در تمامی آیتم‌ها پیشرو بوده اما نفوذ نمایندگان این شهرستان‌ها باعث به ثمر نشستن تلاش آن‌ها در استقرار اداره میراث فرهنگی دارد.
به گفته زمان، هر چند نمایندگی در حال حاضر همان مزایای اداره را داشته و تنها عنوان نمایندگی را دارد اما نماینده کهگیلویه این هفته برای پیگیری نامه فرماندار مبنی بر درخواست ارتقای نمایندگی به اداره قول مساعد داده و در دست اقدام است.
علی پوزش نیز در حاشیه بازدید از بافت با مهم خواندن فرهنگ و تمدن این دیار از میراث فرهنگی به مجموعه به جای مانده از گذشته یاد کرد و با تاکید بر لزوم حفاظت و حراست از آثار و بناهای تاریخی تصریح کرد: حفظ اماکن تاریخی علاوه بر لحاظ هویتی منبع مهم جذب توریست در شهرستان است.
فرماندار کهگیلویه اهمیت حفاظت و نگهداری بافت تاریخی را قابل کتمان ندانست و افزود: همکاری ادارات، سمن‌ها و مردم در این راستا یک ضرورت است.
وی با بیان اینکه کهگیلویه از نظر وسعت و آثار تاریخی حرف اول را در سطح استان می‌زند تصریح کرد: برای ارتقای نمایندگی میراث فرهنگی مستقر شده در شهرستان، اقدام خواهد شد.
پوزش، نمایندگی‌بودن میراث فرهنگی را عامل دخیل در توزیع اعتبارات ندانست و گفت: البته تلاش‌هایی برای ارتقای این نمایندگی در دست اقدام است.
به گزارش فارس، امید است این آثار نفیس که نشانگر هویت و تاریخ ماست با فرهنگ‌سازی درست و با مشارکت همگانی به خوبی حراست و برای سپردن به آیندگان حفاظت شود.
*******************************
گزارش و عکس: سیده طیبه سعادتی‌نیک
احسن برعکاس باذوق وبارک اله به گزارش خوبتون