داعش در مثلث مبارزه

علی رزاقی بهار/ دکتری علوم سیاسی – به گزارش های متعدد از منابع معتبر، ریشه های تشکیل داعش به سال 2004 میلادی باز می گردد زمانیکه ابو مصعب زرقاوی(سرکرده القاعده در عراق) گروهی به نام « جماعت توحید و جهاد » را تشکیل داد.
زرقاوی با القاعده به رهبری اسامه بن لادن در آن زمان بیعت کرد و سپس نماینده این گروه تروریستی در عراق شد. شبکه القاعده در زمان حضور آمریکا در عراق به عنوان یک گروه جهادی، ضد نیروهای آمریکایی مطرح، فعال و موثر شد. همین موضوع باعث جذب جوانان عراقی وطن پرستی شد که برای مقابله با رفتارهای خشونت آمیز آمریکای ها در عراق تلاش می کردند. از آن روزها به بعد این تفکر خطرناک به سرعت، خانه به خانه و شهر به شهر بر نفوذ این شبکه و نیروهای آن افزوده و به قدرتمندترین شبه نظامیان مستقر و جنگجو در عراق تبدیل شد.
زرقاوی در سال 2006 میلادی در نوار ویدیویی ظاهر و تشکیل «شورای مشورتی مجاهدین» به رهبری عبد الله رشید بغدادی را اعلام کرد. هر چند زرقاوی در همان ماهی که تشکیل این شورا را اعلام کرد کشته شد و ابو حمزه مهاجر به عنوان رهبر شبکه القاعده در عراق انتخاب شد. بعد از این در اواخر سال 2006 میلادی یک گروه نظامی تشکیل شد که دربرگیرنده همه شبکه‌ها و تشکیلات تروریستی و بنیادگرا در عراق بود و با ایدئولوژی سلفی- تکفیری «دولت اسلامی عراق» را به رهبری ابو عمر بغدادی پایه گذاری کرد. بعد از کشته شدن خونین. ابو عمر، ابو بکر البغدادی با تجربه و تحصیل کرده دانشگاه اسلامی بغداد رییس یا امیر دولت اسلامی عراق شد. فرزند خلف خانواده ای سلفی- تکفیری که روابط نزدیکی با ابو عمر داشتند.
هوش بالا، ایدئولوژی سلفی- تکفیری خانواده اش، شرایط تاریخی عراق به جهت اشغال نظامی، قدرت طلبی و موفقیت در عملیات های اولیه خود علیه دولت وقت عراق و نمایندگان مجلس، فرصت هرج و مرج در سوریه ابوبکر البغدادی را تبدیل به خطرناک ترین تروریست جهان کرد.
فرصت حضور بغدادی در سوریه و همکاری با جبهه النصره باعث شد در نهم آوریل سال 2013 میلادی ابو بکر بغدادی از طریق شبکه شموخ الاسلام ادغام شاخه جبهه النصره با دولت اسلامی در عراق را اعلام و دولت اسلامی عراق و شام (داعش) را اعلام نماید.
داعش با وجود اتحاد با جبهه النصره مسیر متفاوت تری را در کافر خواندن همه گروها و جریان های سوری طی می کرد. داعش هیچ قدرت و نهادی را جز خود قبول نداشت و همین خوی وحش گری، آنها را در مقابل کردها، ارتش آزاد سوریه و جبهه النصره قرار داد و نتنها قدرت نظامی این گروه را کم نکرد بلکه با حمایت کشورهای حاشیه خلیج فارس، راهزنی و غارت، اعانات مسلمانان تند رو، گرفتن خون بها، گروگان گیری و تسلط بر بسیاری از شهرها بر قدرت نظامی آنها افزود و با طی همین مسیر خونین هم اکنون بزرگترین تهدید امنیتی جهان و منطقه خاورمیانه است. همین تهدید؛ امروز مثلثی را تشکیل داده است که شاید بتواند قدرت نفوذ داعش را متوقف کند. مثلث مبارزه با داعش شامل دولت و ملت عراق با حمایت مرجعیت شیعی آیت الله سیستانی، ایران با حمایت دولت و مدیریت سردار قاسم سلیمانی و آمریکا با حمایت کشورهای متحد غربی است.
به نظر حضور نیروهای نفوذی در دولت و ارتش عراق، عدم اتحاد سالم بین نیروهای سنی و شیعی در عراق، حمایت غیر مستقیم کشورهای حاشیه خلیج فارس از داعش، هرج و مرج طولانی و نبود قدرت مرکزی با ثبات در سوریه، قدرت نیروهای مخالف با دولت سوریه و حمایت آمریکایی ها (سیاست دوگانه آمریکا) و ترک ها از آنها، وحشیگری و توانایی بالا برای جنایات بشری بی سابقه، تقویت تفکر افراطی وهابیت- سلفی در جوانان عربی – آفریقایی، نبود عزم جدی در آمریکای ها برای نابودی داعش و سیاست دو گانه در عراق و سوریه، عدم پیمان استراتژیک داعش با هیچ کشوری در منطقه به عنوان حامی و متحد، عدم توانایی ایران برای حضور جدی تر و مستقیم در سوریه و عراق به جهت مخالف های کشورهای عربی و غرب و مسایلی دیگر هم چنان داعش را در مقابل این مثلث سرپا و تا حدودی قدرنمند نگاه داشته است. اما همین مثلث شکل گرفته در مقابل داعش قدرت داعش را مهار کرده و بعید است بغدادی در دیگر کشورها و حتی عراق مانند گذشته بتواند با قدرت حضور پیدا کند. هرچند همین بعید بودن برای نابودی کامل داعش متصور است. چرا که تفکر داعشیسم علاوه بر شرایط جغرافیایی و تاریخی که شکل گرفته است. ریشه در باورهای غلط عده زیادی از اسلامگرایان از دین و سنت و مبارزه ناسالم سنی و شیعی دارد.