منطقه حفاظت شده خائیز در شهرستان‌های کهگیلویه و بهبهان، یکی از متنوع‌ترین اکوسیستم‌های جنوب کشور است که با وجود داشتن گونه‌های متعدد جانوری و گیاهی ناشناخته مانده است.
به گزارش بویرنیوز، منطقه خائیز یکی از مهمترین زیستگاه های حیات وحش کشور و استان کهگیلویه و بویراحمد محسوب می شود که با وسعت بیش از ۲۵ هزار هکتار در غرب این استان قرار دارد.
این منطقه به دلیل داشتن گونه های گیاهی و جانوری متعدد در سال ۱۳۷۷ به عنوان منطقه حفاظت شده به مناطق تحت مدیریت سازمان محیط زیست پیوست.
خائیز منطقه ای تپه ماهوری، کوهستانی و صخره ای با بارندگی سالانه حداقل ۲۵۰ و حداکثر ۶۷۰ میلی متر و دارای حداقل ارتفاع ۴۶۰ و حداکثر هزار و ۵۰۰ متر از سطح دریاست و در محدوده گرمسیری استان کهگیلویه و بویراحمد واقع شده است.
گونه های گیاهی و جانوری متنوع اکوسیستمی ایده آل در این منطقه بوجود آورده، به طوری که می توان آن را ذخیره گاهی مطمئن در جنوب کشور تلقی کرد.
وجود پوشش گیاهی انبوه آن علاوه بر تامین علوفه و غذای مورد نیاز وحوش و پرندگان سبب بوجود آمدن مأمن و پناهگاهی مناسب برای حیات وحش منطقه شده است.
این منطقه گونه های گیاهی زیادی از جمله بلوط، بنه، کلخنگ، بادام، ارزن، زالزالک، گون و انوع گیاهان دارویی مانند آویشن، برنجاس، لیزک و … را در خود جای داده و گونه گیاهی غالب آن بلوط است.
همچنین شاهین، بحری، پالایان، کبک، تیهو، انواع کبوتر، خانواده گنجشک سانان، خانواده کهرکلی، هدهد، دارکوب، خانواده سارگپه، خانواده عقاب ها، بازها، کلاغ، تشی، جوجه تیغی، گرگ، کفتار، انواع روباه و پلنگ از مهمترین گونه های جانوری این منطقه هستند.
اما شاخص ترین گونه جانوری این منطقه کل و بز است که با جمعیت بسیار مناسبی در کوهستان های خائیز حضور دارند به گونه ای که ارتفاعات خائیز از مطلوب ترین زیستگاه های کل و بز کشور محسوب می شود.
علاوه بر پوشش گیاهی و جانوری متنوع، این منطقه به لحاظ برخوردار بودن از چشم اندازهای طبیعی و جاذبه های بی نظیری مانند سد مارون، تنگ تکاب، غارهای آب کنار و نیده، چشمه سارهای فراوان و چند باغ قدیمی و دو قلعه به نام های بالون نشین و پیر سوزنی منطقه ای تفریحی و توریستی محسوب می شود.
رئیس حفاظت محیط زیست شهرستان کهگیلویه در این رابطه به خبرنگار مهر گفت: منطقه حفاظت شده خائیز با وسعت حدود ۲۵ هزار هکتار در حد فاصل شهرستان های کهگیلویه و بهبهان قرار دارد.
قدرت الله علیپور گونه های شاخص این منطقه را کل و بز عنوان کرد و افزود: بر اساس آخرین آمار، در سال ۹۳ حدود یک هزار و ۸۰۰ رأس کل و بز در این منطقه سرشماری شد.
وی اظهار داشت: این منطقه در مقایسه با مناطق جنوبی کشور یک اکوسیستم متنوع از لحاظ گونه های گیاهی و جانوری است.
علیپور تصریح کرد: گونه های متفاوت جانوری مانند شغال، کفتار، روباه و همچنین طیوری مانند کبک و تهیو نیز به وفور در این منطقه یافت می شود.
رشد ۳۰ درصدی جمعیت حیات وحش در خائیز
رئیس حفاظت محیط زیست شهرستان کهگیلویه یادآور شد: جمعیت حیات وحش در منطقه حفاظت شده خائیز در سال ۹۳ در مقایسه با سال ۹۲ حدود ۳۰ درصد رشد داشت.
علیپور همچنین با بیان اینکه برخی از گونه های جانوری این منطقه در معرض خطر انقراض هستند، پرندگان شکاری مانند بحری و شاهین را از جمله این گونه ها عنوان و بر لزوم اتخاذ تدابیر ویژه امنیتی برای جلوگیری از انقراض این گونه ها تأکید کرد.
وی به حفاظت شبانه روزی از این منطقه اشاره داشت و تأکید کرد: محیط بانان خائیز با گشت و کنترل شبانه روزی با شکارچیان و سودجویان مقابله می کنند.
کمبود محیط بان در منطقه حفاظت شده خائیز
رئیس حفاظت محیط زیست شهرستان کهگیلویه کمبود محیط بان را از مهمترین مشکلات منطقه حفاظت شده خائیز عنوان کرد.
علیپور اضافه کرد: در مناطق کوهستانی به ازای هر هزار هکتار و در مناطق دشتی و تپه ماهوری به ازای هر سه هزار هکتار باید یک محیط بان وجود داشته باشد اما منطقه خائیز با این استاندارد فاصله زیادی دارد.
وی با اشاره به اینکه خائیز یک منطقه گرمسیری و خشک محسوب می شود، میانگین بارندگی در این منطقه را ۲۵۰ میلی متر عنوان کرد.
تعلیف بی رویه ۳۰ هزار دام اهلی در خائیز
رئیس حفاظت محیط زیست شهرستان کهگیلویه تعلیف بی رویه و بیش از حد دامهای اهلی را از دیگر مشکلاتی دانست که این منطقه را تهدید می کند.
علیپور بیان کرد: قبل از اینکه خائیز به یک منطقه حفاظت شده تبدیل شود افراد محلی از منابع طبیعی پروانه چرای دام گرفته اند و در حال حاضر ابطال این پروانه مشکلاتی برای دامداران ایجاد کرده و معارضات اجتماعی به وجود می آورد.
وی با اشاره به تعلیف حدود ۳۰ هزار دام محلی در این منطقه، یادآور شد: این امر تهدیدی اساسی برای پوشش گیاهی منطقه و تغذیه حیات وحش است و همچنین فرسایش خاک را به همراه دارد.
رئیس حفاظت محیط زیست شهرستان کهگیلویه همچنین به کمبود پاسگاه محیط بانی در شهرستان های کهگیلویه، چرام و لنده اشاره داشت و تصریح کرد: حداقل ۱۰ پاسگاه محیط بانی در این سه شهرستان مورد نیاز است.
علیپور با بیان اینکه محیط زیست تنها متعلق به اداره محیط زیست نبوده و به همه مردم و آیندگان تعلق دارد، بر لزوم فرهنگسازی در این خصوص تأکید کرد.
به گزارش خبرنگار مهر، با توجه به وجود شرایط زیستی مساعد برای زندگی انوع وحوش در منطقه حفاظت شده خائیز لازم است مسئولان بیش از پیش نسبت به اتخاذ تدابیر مورد نیاز برای حفاظت هر چه بیشتر از این اکوسیستم متنوع به منظور حفظ این سرمایه طبیعی و ملی تلاش کنند.
خبرنگار: مرضیه جوشن
عکس: هدایت دیده بان/ خبرنگار مهر
خدا قوت اقای دیدبان پیروز وسربلند باشید
همه ما باید دست به دست هم بدهیم و از این گونه های نادر و در خطر انقراض حمایت ویژه کنیم.
کاملا صحیحه.