رئیس شورای شهرستان بویراحمد با اشاره به ارتباط نسبی مسئولان با شوراها از عدم فرهنگ شوراباوری در استان گلایه کرد و گفت: با نهادینه کردن امر شوراباوری میتوان روستاها و شهرهای استان را در خط توسعه قرار داد.
شورا به معنای مشورت، رایزنی و جمعی که برای مشورت گرد هم میآیند تعریف شده، شورا اصطلاحی است اسلامی که ریشه در آموزه‌های قرآنی و سنّت نبوی دارد و دو بار در قرآن مجید به عنوان عملی شایسته یاد شده و اهمیت شورا تا آنجاست که نام چهل و دومین سوره قرآن مجید «شوری» است سوره‌ای مکّی با 53 آیه در همین سوره است که خداوند یکی از نشانههای اهل ایمان را مشورت میداند آنجا که در آیه 38 می‌فرماید «آنها که دعوت پروردگارشان را اجابت کرده و نماز را برپا داشته و کارهایشان به طریق مشورت در میان آنها صورت میگیرد و از آنچه به آنها روزی دادهایم انفاق میکنند».
نمونههای فراوانی در زندگانی و سیره پیامبر گرامی اسلام(ص) و ائمه(ع) میتوان یافت که در آن مشورت پاس داشته شده، امام علی (ع) در نهجالبلاغه می‌فرماید: «هیچ پشتیبانی چون مشاوره نیست» و «هر که خودرأیى کند نابود شود و هر که با بزرگان مشورت کند در خردهایشان شریک گردد».
مدیریت روستایی در ایران تا قبل از سال 1341 به صورت ارباب و رعیتی بود و بعد از آن سال نظام مدیریت روستایی تغییر اساسی یافت و با اصلاحات ارضی، مدیریت روستا در دست انجمنهای خانه انصاف با مدیریت کدخدا قرار گرفت و این شیوه از مدیریت تا سال 61 ادامه داشت و از این تاریخ با تصویب هیئت وزیران و مجلس مدیریت روستاها در قالب نهادی به نام جهاد سازندگی درآمد.
این روند تا سال 1376 ادامه داشت تا بالاخره در سال 77 اولین انتخابات سراسری شورای اسلامی کشور در بیش از 40 هزار حوزه انتخابیه برگزار شد و در تاریخ 9 اردیبهشت 1378 نخستین دوره شوراهای اسلامی شهر و روستا حیات خویش را با تکیه بر آراء عمومی آغاز کرد که روز به روز شاهد پویایی و کارایی هرچه بیشتر این کانونهای تصمیمسازی و تصمیمگیری که در رأس هرم مدیریت شهری و روستایی میباشند هستیم.
از جمله وظایف شوراها ایجاد رابطه دوسویه بین مردم و مسئولان می‌باشد به گونه‌ای که نیازمندی‌های حوزه انتخابیه خود را بررسی، جمعبندی و اولویتبندی میکنند و پس از آن با توجه به صدور اختیاراتی که قانون شوراها در نظر گرفته خواستههای مردم را مصوب کرده و برای مرتفع کردن آن پیگیر امور از طریق مسئولان و متولیان مربوطه هستند.
بر همین اساس و با توجه به وظیفه خطیر شوراها در امر خدمت‌رسانی و هموار کردن مشکلات و موانع جامعه روستایی و شهری به سراغ علی فرهادی رئیس شورای شهرستان بویراحمد و مشاور فرماندار در امور شوراها رفتیم تا از زبان وی با مشکلات شوراها و عملکرد این قشر از مسئولان در جامعه آگاه شویم.
*به عنوان اولین سوال موانع پیش‌روی شوراهای شهرستان بویراحمد چیست؟
وابستگی مالی شوراها به شهرداران و دهیاران از عمده مشکلات شوراها محسوب میشود و تا زمانی که شوراها به استقلال مالی نرسند در پیشبرد اهداف آنها خلل ایجاد میشود.
شورای عالی استان‌ها لایحه‌ای به مجلس ارائه داد که بر اساس آن مقرر شد دو درصد بودجه تمرکز وجوه وزارت کشور را به شوراها اختصاص دهند اما متاسفانه به تصویب مجلس نرسید که در صورت تصویب نهایی شوراها از قدرت نظارتی بالاتری برخوردار بودند و قطعا میتوانستند در کنار مسئولان با فراغ بال خدمت کنند.
*از وظایف مهم شوراها در سطح شهرها و روستا چه بوده است؟
تسریع در اجرای برنامه‌های اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، بهداشتی، فرهنگی، آموزشی، پرورشی و سایر امور رفاهی از طریق همکاری مردم و نظارت بر امور روستا، بخش، شهر و شهرستان است.
از دیگر وظایف شوراها نظارت دقیق و قانونی بر عملکرد دهیاران و شهرداران بوده و هیچ‌گاه نباید از وظیفه نظارتی خود فراتر رفت و عملکرد شورا دال بر مداخله در کار دهیار یا شورا باشد.
*آیا انتظارات مردم از شوراها با اختیارات آنها همخوانی دارد؟
در خصوص انتظارات مردم از شوراها هرگز نمیتوانیم ادعا کنیم که شوراها پاسخگوی تمام مطالبات به حق مردم بوده و هستند ضمن اینکه هیچ فردی یا مسئول استانی و شهرستانی هم نمیتواند این ادعا را داشته باشد که به طور مطلق به خواستههای مردم پاسخ داده ولی میتوان اذعان داشت که شوراها همواره پیگیر مشکلات مردم هستند و دغدغههای مردم را دارند.
اگر وضعیت شهرها و روستاها را قبل از سال 77 (تشکیل شوراها) با امروز که چهارمین دور شوراها را تجربه میکنیم خواهیم دید که شوراها با حضور خود تحول ایجاد کردند و چهره روستاها و شهرهای ما نسبت به گذشته متحول شده و باعث توسعه مناطق شده است.
از بدو تشکیل شوراها پویایی، نشاط و روحیه مشارکتطلبی و حضور مستقیم مردم در امور خود را به ارمغان آورده است و نقش مردم در تعیین سرنوشت خود را پررنگتر کرده است.
در واقع باید گفت که انتظارات مردم در حد برنامه‌های اجتماعی، فرهنگی و رفاهی بوده و انتظارات آنها با اختیارات شوراها مطابقت دارد.
*عمده ظرفیت شوراها برای توسعه روستاها چیست؟
شوراها میتوانند مشاوران امین و نمایندگان قابل اطمینان برای مدیران از جمله مدیران ادارات خدماترسان در شهرها و روستاها باشند و مسئولان میتوانند از ظرفیت شوراها که به عنوان چکیده و عصاره مردم استفاده کنند و بدون مشورت و هماهنگی با شوراها به هیچ حوزهای ورود پیدا نکنند و پروژهها و برنامه‌های خود را با استفاده از ظرفیت شوراها اجرا کنند.
شوراها با توجه به شناختی که نسبت به منطقه دارند قادر به تصمیمگیری دقیقتری هستند و باید گفت که ظرفیت و پتانسیل هر شهر و روستا از طریق شوراهای همان شهر و منطقه قابل شناسایی بوده که در صورت اعتماد و ایجاد شورا باوری که از تاکیدات موکد دکتر بصیریپور رئیس شورای عالی استان‌ها بود میتوانیم روستاها را در خط توسعه قرار دهیم.
*ارزیابی شما از عملکرد شوراهای شهرستان بویراحمد چگونه است؟
ضمن همه انتقادات و اعتراضات که به عملکرد برخی از شوراها در شهرستان صورت گرفته میتوان گفت که عملکرد شوراها در راستای حل مشکلات و نیازمندی‌های حوزه انتخابیه خود خوب بوده و اگر بخواهیم برای خوب بودن عملکرد شوراها دلیلی پیدا کنیم همین بس که اکثر شوراها در جلسات خود اختلاف نظر مثبت داشته و دارند و تلاش آنها بر این بوده که بهترین نظر که منافع عموم در آن باشد ارجعیت پیدا کند و زمانی فردی از اعضای شورا به دنبال منفعت‌طلبی شخصی حرکت کند اعتراضات از سوی دیگر اعضا صورت میگیرد و نظر آن فرد منفعت‌طلب نیز مردود اعلام میشود.
*آیا واگذاری امور روستاها به شوراها موفق بوده است؟
شوراها در روستاها میتوانند مشکلات منطقه خود را از نزدیک بررسی کنند و ضمن استفاده از نظرات مردم مشکلات را به مسئولان ارجاع میدهند و مصوبات صورت گرفته از سوی شوراها کاملا قابل پیگیری و اجرا است، بدون شک شوراها بر اساس شناخت خود از روستاها میتوانند در راستای توسعه منطقه خود گام بردارند.
* آیا شوراها در بحث هماهنگی بین مسئولان و مردم موفق عمل کردهاند؟
هماهنگی بین شوراها و مسئولان نسبی بوده چرا که مسئولان ما به جایگاه واقعی شوراها پی نبردهاند در واقع حضور شوراها در جلسات شورای اداری شهرستانی و استانی میتواند از راه حلهای مناسب برای شناسایی و تبیین جایگاه شوراها در بین مسئولان شهرستانی و استانی باشد.
تعامل شوراهای شهرستان با فرمانداری و بخشداران و مسئولان شهرستانی در دوره چهارم رضایتبخش است.
* به عنوان رئیس شورای شهرستان بویراحمد چه انتظاراتی از اعضای شوراهای شهرستان دارید؟
شوراها باید با مسئولان تعامل داشته باشند و امر شوراباوری را در بین مسئولان نهادینه کنند تا بتوانند با آسودگی خیال پیگیر مشکلات مردم باشند و مسئولان نیز به مصوبات و برنامه‌های شوراها توجه داشته باشند.
هم شوراها نتوانستهاند به سمت مسئولان بروند و امر شوراباوری را تبیین و عملیاتی کنند و هم مسئولان ما هنوز به این باور نرسیدهاند که شوراها میتوانند تصمیمگیرنده باشند؛ بر اساس اصل 103 مسئولان ملزم به رعایت تصمیمات شوراها در حد اختیارات خود هستند که اگر به همین یک اصل قانون توجه شود تمامی مشکلات در این حوزه نیز برطرف میشود.
مسئولان بدانند که شورا یک فرد نیست بلکه نماینده یک جامعه (حداقل روستا) بوده که انتظار میرود مدیران شهرستانی و استانی تعامل سازندهای با شوراها داشته باشند تا بتوانند مشکلات مردم چه در سطح شهر و چه روستاها را هموار کنند.
*عمده مشکل موجود در حوزه شوراها چه بود؟
عدم آگاهی شوراها از وظایف خود از دیگر مشکلات در این حوزه بوده که با برگزاری کارگاههای آموزشی میتوانند شوراها را با وظایف و اختیارات خود آگاه کنند که متاسفانه در سطح استان تاکنون چنین اقدامی در خصوص برگزاری کارگاههای آموزشی صورت نگرفته است و انتظار میرود شوراها از وظایف خود آگاه باشند و منافع عموم را بر منافع شخصی ترجیح دهند.
*به عنوان مشاور فرماندار در امور شوراها چه برنامهای برای بهتر شدن امور و نهادینه کردن فرهنگ شوراباوری در سطح شهرستان دارید؟
شخص فرماندار از دوران خدمت تاکنون توجه خوبی نسبت به شوراها داشتهاند و این مایه خرسندی است که ایشان نظر مثبتی نسبت به شوراها دارند.
به عنوان مشاور فرماندار در امور شوراها تمام تلاش خود را برای تسهیل امور به کار میگیرم و از حمایتهای فرماندار در راستای همکاری و نهادینه کردن فرهنگ شوراباوری در شهرستان تشکر و قدردانی میکنم.
به گزارش خبرگزاری فارس از یاسوج، در حال حاضر تعداد اعضای شورای روستایی شهرستان بویراحمد 185 نفر بوده که 146 دهیار، پنج شهردار و چهار بخشدار و چهار شورای بخش و پنج شورای شهر در سطح شهرستان مشغول به خدمت‌رسانی هستند.
=============
گفتوگو از: اسماء وفابین
