حضور هاشمی رفسنجانی در دانشگاه امیرکبیر صرف نظر از نوع برخورد دانشجویان با این موضوع، نشانه تغییر جایگاه هاشمی در برابر جامعه دانسته شده است. سخنان دیروز رئیسجمهور انتقادات روزنامههای اصولگرا از احتمال خصوصیسازی آموزش و پرورش را در برداشته است. روابط با عربستان، انتخابات مجلس دهم و مذاکرات هستهای دیگر اخبار مهم روزنامههای سهشنبه هستند.
در ادامه میتوانید مهمترین مطالب روزنامههای سهشنبه پانزدهم اردیبهشت را مرور کنید.
جمهوری اسلامی ترجیح داده توئیت روز گذشته وزیر خارجه که گفته «مصمم هستیم بحران ساختگی را پایان دهیم» را به عنوان تیتر اول خود انتخاب کند. این روزنامه با درج تصاویری از هاشمی رفسنجانی و روحانی سخنان دیروز آنها را منعکس کرده است. جمهوری اسلامی از جمله روزنامههایی است که از برخورد روز دوشنبه جمعی از دانشجویان دانشگاه امیرکبیر با هاشمی رفسنجانی راضی نیست و در یکی از خبرهای ستون جهت اطلاع خود نوشته: روز پنجشنبه گذشته محمود احمدی نژاد در بابل بدون آنکه با کوچکترین مزاحمتی از ناحیه مخالفان خود مواجه شود، سخنرانی کرد. همزمان، مخالفان علی مطهری از سخنرانی وی در مشهد ممانعت کردند، در اسفند ماه هم در شیراز به جرم اینکه میخواست در دانشگاه این شهر سخنرانی کند، مورد ضرب و شتم قرار گرفت. دیروز هم مخالفان در دانشگاه امیر کبیر تهران هرچه خواستند علیه آیتالله هاشمی رفسنجانی که برای سخنرانی و تکریم اساتید به آنجا رفته بود شعار دادند. حالا اگر میتوانید به این سئوال، پاسخ بدهید که: در ایران، قدرت دردست کیست؟ دولت یا مخالفان دولت؟
سرمقاله جمهوری اسلامی باز هم به مسائل منطقه اختصاص یافته و در آن «غرب، منبع تسلیحاتی داعش» معرفی شده است.
دنیای اقتصاد تحولات روز گذشته بازار بورس را تائیدی بر نظر خود در مخالفت با کاهش نرخ سود بانکی دانسته و در شروع مطلب اصلی خود با عنوان «شکست دوباره دستکاری سود» نوشته: شاخص کل بورس تهران روز گذشته با افت 672 واحدی به کانال 64 هزار واحدی وارد شد. بررسیها نشان میدهند از زمان کاهش نرخ سود سپردههای بانکی که در جلسه سهشنبه هفته گذشته شورای پول و اعتبار به تصویب رسید تا روز گذشته شاخص کل در حدود هزار واحد ریزش را به ثبت رسانده است. این روند نزولی نه فقط در رقم شاخص که در حجم و ارزش معاملات نیز مشاهده میشود. این دومین بار است که در یک سال گذشته تصمیم کاهش نرخ سود سپردهها با هدف رونق در بازار سهام عملیاتی میشود اما با شکست مواجه میشود. این در حالی است که این موضوع با چند سوال اساسی روبهرو است؛ اول اینکه چه تضمینی وجود دارد که با کاهش نرخ سود مقصد بعدی سپردهها بازار سهام باشد؟ سوال دوم آنکه آیا اصولا قربانی کردن بازار پول و کلیت اقتصاد کلان کشور برای رونق بورس تصمیمی عقلانی است؟ آیا معاملهگران بازار سهام و سپردهگذاران بانکی از درجه ریسکپذیری یکسانی برای سرمایهگذاری برخوردارند؟ آیا سایر چالشها و عوامل که بازار سهام با آنها روبهرو است از درجه اهمیت کمتری نسبت به نرخ سود سپردههای بانکی برخوردارند؟ رونق اقتصادی کشور و متعاقبا بهبود وضعیت اقتصادی شرکتهای بورسی چه جایگاهی در بهبود جایگاه بازار سهام در اقتصاد ایران دارد و مخاطرات ناشی از دستکاری نرخ سود در این چرخه چیست؟
اطلاعات که سخن رئیسجمهور در باره اولویت مصونسازی بر محدودسازی در حوزه مسائل جوانان را تیتر اول خود کرده و با درج تصویری به بزرگداشت دکتر عباس شیبانی پرداخته، دو یادداشت قابل توجه در حوزه مسائل منطقهای نیز دارد. محمدکاظم سجادپور، چهارمین بخش از سلسله یادداشتهای خود در باره پوستاندازي استراتژيك در خاورميانه را با عنوان «تحول در نگاه فرامنطقهاي» نوشته که در بخشی از آن، آمده: در كنار تداومها، تغييراتي در نگرش قدرتهاي فرا منطقهاي به وجود آمده است، در ميان محافل و نخبگان سياست خارجي آمريكا مخصوصاً در دوره اوباما، اين پرسش مطرح شده است كه تا چه اندازه نياز است آمريكا در خاورميانه درگير باشد. ميزان و چگونگي درگيري آمريكا محل بحث است، نه اينكه آمريكا در خاورميانه بماند يا نماند. در ماندن و درگير بودن آمريكا در منطقه، ترديدي بين كارشناسان و دست اندركاران سياست خارجي آمريكا وجود ندارد ولي در خصوص ميزان، سطح و ماهيت درگيري، تغييراتي در حال شكل گرفته اند.
غلامرضا عسكري نیز در شروع یادداشت دیگری با عنوان «درايت در تخاصم» نوشته: عربستان، نمونه دامي را كه اكنون در يمن براي ايران گسترده، پيش از اين نيز در سوريه، عراق، بحرين و لبنان پهن كرده بود. اين دام، چيزي نيست مگر درگير كردن ما در يك رويارويي مستقيم نظامي در خاورميانه و طعمه اين دام، شيعيان منطقه هستند كه بهويژه در يك دهه اخير با اقدامات و تحريكات مستقيم و غيرمستقيم رياض، هدف تعدي حكومتهاي عرب قرار ميگيرند.
جوان با فاصله گرفتن از مسائل منطقهای، بیشتر به مسائل داخلی پرداخته است. تصویر و تیتر اول این روزنامه به سخنان سخنگوی قوه قضائیه در باره بازداشت ده ابربدهکار بانکی اختصاص دارد. جوان در شروع مطلبی با عنوان «نزاع بر سر روغن رانتی»، وضعیت این روزهای واردات روغن را مورد توجه قرار داده و آن را با انتخابات سالهای گذشته مرتبط کرده و از جمله نوشته: داستان روغنهاي پالم همچنان كشدار است. اين داستان كه با نام اسپانسرهاي روغني در سال 88 آغاز شد و به نوعي روزنامه جوان براي اولين بار از آن خبر داده بود، تا كنون به انحاي مختلف در رأس اخبار بوده است؛ زماني در محصولات لبني برگشت خورده از بازار عراق و زماني در نحوه انحصاري واردات و اعطاي برخي امتيازات ويژه به افراد خاص!
جوان مطابقت سخنان رئیسجمهور در باره ضرورت خارج شدن آموزش و پرورش از شکل دولتی محض با اصل سی قانون اساسی را مورد تردید قرار داده است و در سرمقاله خود با عنوان «سردرگمي تجديدنظرطلبان در مسير بهارستان» به طور خلاصه نوشته: اصرار برخي رسانههاي منتسب به طيف تجديدنظرطلبان براي القاي داشتن راهبرد و برنامههاي راهبردي منسجم براي انتخابات و با تأكيد بر نقش «ليدر اصلاحات» در درون خود حاوي يك حقيقت پنهان نيز هست كه بخش قابلتوجه و اثرگذاري از اين جريان هنوز اين راهبرد و راهبر واحد را نپذيرفتهاند.
اصلیترین مطالب روزنامه ابتکار به حضور هاشمی در دانشگاه امیرکبیر اختصاص دارد. در کنار مطلبی با عنوان «خطابه خطیر»، سرمقاله ابتکار با عنوان «هاشمی، دانشگاه و یک اتفاق معنادار» به قلم سیدعلی محقق هم به همین موضوع اختصاص دارد که در بخشی از آن، آمده: در مجموع سخنان هاشمی رفسنجانی در دانشگاه امیرکبیر همان منطق سخنان رسمی دیگر مسولان حکومتی را داشت و حامل مبحث خاص و جنجال برانگیزی برای بهانه جویان نبود.نکته عجیب، معنادار و کم سابقه این حضور، نه هیچکدام از حاشیه های پیش آمده در محوطه دانشگاه و نه متن مراسم و وقایع سالن دانشگاه و محتوای سخنان هاشمی که اصل ماجرا و خود حضور غیرمترقبه این چهره خاص و برجسته عرصه سیاست کشور در عرصه عمومی و سخنرانی او در این دانشگاه خاص و در این مقطع زمانی خاص بود. حضور دیروز هاشمی رفسنجانی در دانشگاه از نگاهی یک خرق عادت خاص و معنادار از سوی این سیاستمدار کارکشته بود که باید منطق حضور این چنینی او در عرصه عمومی جامعه را به درستی شناخت و تحلیل کرد. هاشمی در طول دهه های گذشته به مناسبت های مختلف به عنوان یک مقام رسمی و ارشد کشوری به مراسم های زیادی در دانشگاه دعوت شد و سخنرانی کرد و دقایقی بعد راهی دفتر کار خود شد.علاوه بر این تا همین روزهای گذشته هرازگاهی گروهها و طیفهای مختلف سیاسی اجتماعی و اقتصادی را در دفترکار خود در مجمع تشخیص مصلحت نظام به حضور پذیرفته و با انان سخن گفته است. او اما دیروز نه به عنوان یک مقام رسمی و یک مهمان فرمایشی که به عنوان شخص هاشمی و به دعوت یک جریان و انجمن سیاسی دانشگاهی به جای به حضور پذیرفتن دانشگاهی ها در دفترش، راهی دانشگاه امیر کبیر شد. همین موافقت او برای حضور این چنینی در دانشگاه و در این مقطع به اندازه کافی معنادار است.
کیهان که تیتر اول و سرمقاله خود را به مسائل یمن اختصاص داده، با درج تصویری از حضور دانشجویان معترض در اطراف خودروی هاشمی رفسنجانی، حضور رئیس مجمع تشخیص در دانشگاه امیرکبیر را در گزارشی با عنوان «امیرکبیر به هاشمی خوشآمد نگفت» پوشش داده است. در کنار اینها، کیهان هر یک از خبرهای ستون اخبار ویژه خود را به فرصتی برای مخالفت با طرف مقابل تبدیل کرده است. کیهان مطلب دیروز طباطبایی در روزنامه شرق را اعتراض روزنامه حامی دولت به گره زدن همه چیز به تحریمها نامیده است؛ در واکنش به سخنان دیروز رئیسجمهور در باره اجتهاد نکردن غیرمجتهدین، رئیسجمهور را به همین مساله متهم کرده، برای هاشمی ماجرای همنوایی منتقدان با نتانیاهو را یادآوری کرده؛ با استفاده از مطالب دیرور رسالت شعار مدارای دولت در سیاست خارجی را مورد انتقاد قرار داده و به نقل از روزنامه اعتماد، تعیین نرخ سود بانکها را دستوری دانسته است.
مهمترین بخش از سرمقاله وطن امروز با عنوان «مهمتر از فکتشیت» به قلم مهدی محمدی، از این قرار است: حتی اگر فکتشیت آمریکا را یکسره غیرواقعی بدانیم، حداقل حسن این متن این است که یک تصویر تفصیلی و دقیق از آرزوهای آمریکا –پارامترهای یک توافق خوب از دید آمریکا- که قاعدتا در پی محقق کردن آن در مذاکرات است به ما میدهد. ما اکنون به دقت میدانیم پارامترهای یک توافق خوب از دید آمریکاییها چیست اما نمیدانیم از دید تیم ایرانی این پارامترها دقیقا چگونه تعریف میشود. مهم است توجه شود که اظهارات شفاهی در این زمینه به هیچوجه کفایت نمیکند. آنچه تیم مذاکرهکننده هستهای–اگر خواهان ایجاد یک فضای سالم انتقادی است- موظف به انجام آن است این است که یک بار برای همیشه بگوید در 6 موضوع کلیدی تحریم، تحقیق و توسعه، غنیسازی، اراک، بازرسیها و فردو، چه چیز را یک توافق خوب میداند و چه چیز را یک توافق بد. آن وقت، معیاری فراهم خواهد شد که بتوان براساس آن درباره متن نهایی توافق قضاوت کرد.
وطن امروز تصویر صفحه اول خود را به تصویری از رئیسجمهور اختصاص داده که گویا به بعد از پایان سخنرانی دیروز رئیسجمهور در برزگداشت مقام معلم اختصاص دارد و در کنار آن از تیتر «آموزشوپرورش باید از دولتی بودن خارج شود» استفاده شده است؛ موضوعی که احتمالا در روزهای آینده کانون انتقادات جدیدی از سیاستهای دولت روحانی در بخش آموزش و پرورش خواهد بود.
در روزنامه رسالت، مطلب مهم، سرمقاله این روزنامه با عنوان «قواعد بازي با دشمن غير قابل اعتماد» و به قلم حنيف غفاري است که در بخشی از آن آمده: با توجه به احتمال بالاي عهد شکني طرف مقابل و سوابق تلخي که در اين خصوص وجود دارد، بايد چه نگاهي نسبت به توافق نهايي احتمالي داشت؟ در اين خصوص 4 راهکار کلي را مي توان متصور گرديد:1- بايد در نگارش توافقنامه نهايي نهايت وسواس حقوقي ممکن را به کار برد تا جايي براي کارشکني طرف مقابل در ابعاد حقوقي و قانوني باقي نماند. در اين ميان لازم است علاوه بر رفع ابهامات موجود در خصوص ” بازرسي هاي غير متعارف هسته اي “، ” رفع مشروط و مرحله اي تحريمها” و ” تعيين مکانيزيم دقيق داوري حقوقي” مانع از سوء استفاده واشنگتن و حتي ديگر اعضاي 1+5 از متن توافق نهايي شد. در اينجا بيشتر متوجه تاکيد مقام معظم رهبري در خصوص لزوم شفافيت حقوقي متن توافق نهايي و غير قابل تفسير بودن آن خواهيم شد. نبايد فراموش کنيم که طرف مقابل به صورت بالقوه ، آمادگي بالايي براي نقض توافقنامه هاي شفاف و محکم دارد ، حال تکليف آن با توافقنامه اي که داراي ذره اي کژتابي يا پارادوکس حقوقي باشد کاملا مشخص است!
2- لازم است در تعيين جايگاه راهبردي ” مذاکرات هسته اي ” و ” توافق احتمالي منبعث از آن ” در سياست خارجي خود بسيار محتاطانه و مبتکرانه عمل کنيم.در صورتي که توافق احتمالي در جايگاه يک ” هدف استراتژيک” يا ” نقطه گذار راهبردي” در سياست خارجي کشورمان متبلور شود، هر رفتار ، حرکت و يا گفتار طرف مقابل و بدتر از آن، هرگونه کارشکني طرف آمريکايي موقعيت و حرکت ما در نظام بين الملل را متزلزل خواهد کرد. از آنجا که احتمال کارشکني مقابل( حتي به صورت بالقوه) در قبال توافق نهايي هسته اي متصور خواهد بود، سرمايه گذاري استراتژيکي و راهبردي ( که مبتني بر مولفه هاي ثابت و غير قابل تغيير است ) در قبال چنين توافقي مدبرانه به نظر نمي رسد. با اين حال در حوزه تاکتيکي مي توان از توافق احتمالي در پيشبرد اهداف کلان و غير قابل تغيير سياست خارجي کشورمان بهره گرفت. در بهترين حالت ممکن توافق هسته اي احتمالي مي تواند حکم يک ” نقطه عطف تاکتيکي” را براي کشورمان در حوزه سياست خارجي داشته باشد و لا غير.
3- بايد هزينه هاي کارشکني احتمالي طرف مقابل ( مخصوصا ايالات متحده آمريکا) را در مذاکرات هسته اي افزايش داد. در اين خصوص لازم است در ذيل ” استراتژي مديريت رفتار دشمن” دست به يارگيري هايي در درون نظام بين الملل زد. اين يارگيري ها مي تواند در درون اعضاي 1+5 و خارج از آن مجموعه تعريف شود. هدف از اين يارگيري هاي بين المللي، افزايش هزينه هاي کارشکني طرف آمريکايي در مذاکرات هسته اي با ايران است. “يارگيري” در درون اعضاي 1+5 و حتي خارج از آن نيز مترادف با اعتماد به آنها نبوده و نيست و حکم معامله اي واقع بينانه در راستاي بر هم زدن بازي مخرب رقيب و هدايت دوباره آن در مجراي تعهداتش خواهد بود. در اينجا نگاه ايده آليستي نسبت به بازيگراني که با رويکرد محض رئاليستي و نئورئاليستي در پاي ميز مذاکرات هسته اي و در مقابل ما صف آرايي کرده اند محکوم به شکست خواهد بود. گارد بسته مطلق ايران در مقابل آمريکا و تروييکاي اروپايي بايد در چنين معادله اي حفظ شود و هرگونه هم افزايي و حاشيه سازي امن در قبال توافق هسته اي با حفظ همين گارد بسته صورت گيرد.
4- از آنجايي که احتمال کارشکني آمريکا در قبال توافق نهايي وجود دارد، لازم است ضريب برگشت پذيري کشورمان در خصوص فعاليتهاي هسته اي صلح آميز خود افزايش يابد. اين برگشت پذيري بايد “فوري” و ” واکنشي” باشد. هر اندازه ضريب برگشت پذيري کشورمان در خصوص بازتعريف و بازخواني دستاوردهاي هسته اي خود کمتر شود، قدرت ريسک پذيري طرف آمريکايي در خصوص بر هم زدن توافق هسته اي افزايش مي يابد.
روزنامه دولتی ایران، اجرای نرخ جدید سود بانکی از فردا و سخنان دیروز رئیسجمهور در باره این که «اجتهاد کار مجریان قانون نیست» را به عنوان مهمترین موضوعات خود انتخاب کرده است. محمد تقی سبحانی در سرمقاله ایران با عنوان «تفسیرهای غریب از یک سخن بدیهی» از اظهارات اخیر رئیسجمهور دفاع کرده است.
ایران برای گزارش حضور هاشمی رفسنجانی در دانشگاه امیرکبیر از تیتر «تلاش ها برای لغو سخنرانی آیتالله هاشمی ناکام ماند» استفاده کرده است و در مهمترین مطلب سیاسی خود در صفحه ده شماره امروز، پاسخهای برخی نمایندگان مجلس به این سوال را مورد توجه قرار داده است که «میزان متوازن هزینههای انتخاباتی چقدر است؟».
مهمترین جنبه سخنرانی هاشمی در دانشگاه امیرکبیر از نظر روزنامه قانون مشابه همان چیزی است که مورد توجه روزنامه ایران قرار گرفته است. سامان صابریان در شروع مطلبی با عنوان «هاشمی تهديد را شكست داد» در این باره نوشته: هاشمي رفسنجاني هر ايرادي دارد اما به معني واقعي كلمه سياستمدار است و از حاشيه و هياهو و هرآنچه كه مي تواند ديگران را ازسياست فراري دهد،هراسي ندارد. 10 سال است مخالفانش را كلافه كرده و از نفس انداخته است.هيچكس ترديد ندارد كه فضاي سياسي امروز ايران بد يا خوب نتيجه تصميماتي است كه او در شرايط ويژه اتخاذ كرده است.نمونه آشكار آن جنبشي است كه از بابت حضور و رد صلاحيت پر هزينه او در انتخابات 92 پدید آمد. هاشمي در چند روز گذشته اعلام كرد كه براي سخنراني به مناسبت بزرگداشت مقام معلم به دانشگاه اميركبير مي آيد.مخالفان همچون گذشته با بيانيه و خطابه كوشيدند او را از اين تصميم منصرف سازند.اين تهديدها بسياري از مقامات و چهره هاي سياسي را خانه نشين كرده است اما هاشمي آمد و با حضور در ميان دانشجويان، جبهه تهديد و ارعاب را دوباره شكست داد.
شرق، تکلیف روزانه خود در درج مطلبی درباره احمدینژاد را از زبان نماینده شهرضا در مجلس ادا کرده که مدعی شده یاران احمدینژاد در 47 شهرستان مشغول کار انتخاباتی هستند. شرق در چند مطلب و از جمله از زبان عابدینی و رضائیان مدیرعامل نفت مسجد سلیمان موضوع خصوصیسازی در فوتبال را مورد بررسی قرار داده است.
مسائل مربوط به عربستان سعودی و رابطه با این کشور، موضوع دو مطلب اصلی روزنامه شرق هستند. فریدون مجلسی در سرمقاله شرق با عنوان «به عربستان سدیری خوش آمدید» به مقاله اخیر کنت پولاک کارشناس آمریکایی مسائل منطقه پرداخته و سید محمد صدر معاون سابق وزارت خارجه ضمن به رسمیت شناختن رقابت تاریخی ایران و عربستان، مدعی شده که «عربستان متوجه نیست دوران احمدینژاد تمام شده است».
دیگر مطلب قابل توجه در روزنامه شرق، مجموعهای از اظهارات کارشناسان در باره رابطه نفت و شادی است.
و در نهایت این که مهمترین مطلب روزنامه اعتماد، گزارش احسان بداغی از حضور هاشمی در دانشگاه امیرکبیر با عنوان «شور و فرياد پلي تكنيك براي هاشمی» است که در شروع آن آمده: ديروز دانشگاه اميركبير تا آستانه التهاب پيش رفت: هاشمي رفسنجاني در جمع اساتيد دانشگاه از «هوشياري» براي «حفظ وحدت» حرف مي زد و بيرون درهاي بسته سالن، موافقان و مخالفانش عليه هم شعار مي دادند. تقابل شان از يك ساعت قبل از حضور هاشمي رفسنجاني در دانشگاه شروع شده بود و تا نيم ساعت بعد از آنكه او دانشگاه را ترك كرد ادامه داشت. يك روز قبل از آن، درخواست مخالفان هاشمي از رييس دانشگاه براي لغو برنامه كارگر نيفتاده بود تا موج پيام ها براي اعتراض به حضور رييس مجمع تشخيص مصلحت نظام در دانشگاه اميركبير از شب قبل از مراسم آغاز شود، حتي پيامك هاي ارسالي.