در دهدشت؛به تماشای چه باید نشست؟/ دهدشت همان است که 19 سال پیش بود!

گروه اجتماعی – ناصر نصیریان کارشناسی ارشد شهرسازی دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران در یادداشتی که در اختیار بویرنیوز قرار داده به وضعیت شهر دهدشت پرداخته است.

متن یادداشت به شرح زیر است:

تقریبا 19 سال می گذرد از روزی که دهدشت را به یاد می آورم، دهدشت همانی هست که بود!!!!!

شهری که از لحاظ شهرسازی طراحی بسیار جالبی دارد نوع طراحی شهری این شهر ستاره ای یا شعاعی(خیابان ها از یک میدان اصلی منشعب می شوند) است که در نوع خود کم نظیر است . شهری که از این لحاظ از  بسیاری شهرهای همجوار خود و حتی بعضی از مراکز استان ها بسیار زیباتر و دلپذیرتر است..

 اما این شهر را از روزی که به یاد می آورم…  از ورودی شهر گرفته تا سطح فضای سبز، از بافت تاریخی گرفته تا میدان عرضه گاو و گوسفند … همینی بود، که همین بود.                             در دوره ای که مسئولان و متولیان شهرهای جهان از طریق هویت سازی شهری، برندسازی، ایجاد نمایشگاها سعی در رقابت پذیر بودن شهرها برای جذب سرمایه برای شهر خود دارند شهر های ایران رسالت خود را فقط و فقط جمع آوری زباله می دانند نه چیزی کم و نه چیزی زیاد….

سعی برآن است که در طی چند مطلب به بیان بعضی از چالش های شهر دهدشت پرداخته شود آنچه در این قسمت به بیان آن خواهم پرداخت بحث ورودی های شهر دهدشت است. که هنوز همان تصویر 19 سال پیش که به یاد می آورم در ذهنم مانده است.

درگذشته نخستین تصویری که از هر شهر در ذهن مسافرین نقش می بست , ورودی آن بود. پس از مدتها گذر از میان بیایان یا کوهستان , با رسیدن به مزارع و باغات اطراف شهر کم کم احساس نزدیک شدن به یک مجتمع زیستی به فرد دست می داد و با عبور از بین آنها , مسافر به دروازه ای می رسید که چون در میان باروی شهر جای داشت , ورودی شهر محسوب می شد. در واقع دروازه شهر بیشتر جنبه نمادین داشت و احساس ورود به شهر را پس از مدتها پیش و به محض نمایان شدن مزارع و باغات اطراف شهر درمسافر برانگیخته می شد. به این ترتیب شهر رویدادی نبود که دریک لحظه ویک نقطه به وقوع بپیوندد, بلکه زمان و عرصه ای را به خود اختصاص می داد. تمامی این عرصه نقش ورودی را بازی می کرد. از اینجاست که لزوم پرداختن به ورودی شهر به عنوان یک فضای شهری مطرح می شود و اهمیت آن در اینست که ورودی نخستین فضای شهری است که هرکس به هنگام ورود به شهر با آن مواجه می شود. این درحالی است که ورودی شهر دهدشت از چنان وضعیت ناهنجاری برخوردار است که هیچ احساسی از رسیدن یا شوق ورود در مسافر برنمی انگیزد وتصویری مطابق با توقع وی از ورودی یک شهر در ذهنش ایجاد نمی شود.

فارغ از این که شهر دهدشت در منطقه ساحلی، کویری و یا کوهستانی باشد در ورودی آن چه از طرف ورودی چرام  و یا دیشموک-قلع رئیسی و یا از طرف گردنه رواق همچنین ورودی از طرف سوق  آنچه به چشم می خورد مشابه بودن این ورودی ها است مشابهتی که نه به لحاظ برنامه ریزی شده و طراحی و در جهت یکرنگی و هویت سازی شهر باشد بلکه از لحاظ اینکه در واقع فاقد هیچ گونه برنامه ای است  . در هنگام ورود به شهر تنها عاملی که به راننده یا مسافر اعلام می کند که به شهر نزدیک شده , تابلویی است که شروع شهر را اعلام وخوشامد می گوید. مکانی که می بایستی معرف شهر باشد یا به عبارتی ویترین نمایش هویت شهر وارزش های نهفته در آن باشد , به محل انباشت نخاله , زباله دان وتبعید گاه صنوف مزاحم تبدیل شده است. بناها اغلب کثیف بوده وشانه های خاکی جاده پر از چاله های ریز و درشت می باشند .صف طویلی از توده های انباشت نخاله که ماحصل ساخت وسازهای شهری است, خرید و فروش گوسفند که نمایی بسیار زشت را به وجود آورده، لکه های بزرگ وسیاه روغن و بالاخره زباله های پراکنده مسافرین , عرصه اطراف به اصطلاح ورودی را پوشانده اند. هنگامی که به محدوده قانونی شهر( ورودی  شهر از طرف چرام) می رسیم ناگهان با فلکه ای وسیع و خارج از مقیاس روبرو می شویم که نام میدان را به خود یدک می کشد. این فلکه که نه از لحاظ معنایی میدان است و نه از لحاظ عملکردی وظاهری، درخوشبینانه ترین حالت ممکن فلکه ای باشد جهت دور زدن اتوبوس های مسافربری و یا تاکسی هایی که مسافرین را به ترمینال می رسانند. بقیه ورودی ها که جایی حرفی باقی نگذاشتند، شاید برای مسافرینی که در اوایل بهار به این شهر مسافرت می کنند این ورودی ها با توجه به زمین های کشاورزی یک حس خوب لحظه ای را دریابند اما با توجه به شرایط اقلیمی شهر این حس خوب برای مدت کوتاهی می باشد اکنون باید گفت که در مابقی ایام سال با تماشای چه باید نشست؟