چاپ این برگه

جمشید بسم الله’ اهل کجاست؟

بویر نیوز– در سرازیری وعده تا عمل دولت نهم و دهم، قصه ای که از رساندن پول نفت بر سر سفره مردم آغاز شده بود، امروز به “جمشید بسم الله” رسیده است. اما این چهره اسطوره ای اهل کجاست؟

محمدرضا رحیمی معاون اول رئیس جمهور در همایش ملی صادرات پرده از نامی برداشت که به تنهایی با تمامی داعیه داران مدیریت اقتصاد هم آوردی کرده، عین جمله ای که خبرگزاری مهر به نقل از رحیمی مخابره کرد: «قیمتهای ارزی بازار هم اکنون صوری است و فردی به نام “جمشید بسم الله” این قیمت را در بازار آزاد تعیین می کند.»
اسطوره سازی در بازاری که دولت، اول بازیگر آن محسوب می شود جای سئوال دارد؛ البته شاید بتوان این نوع ارزیابی را به نوعی عقبه همان نگرشی دانست که محمود احمدی نژاد را واداشت در آخرین نشست مطبوعاتی خود، تمامی دستگاههای اجرایی را به چالش بکشد تا به نوعی  به تمامی نقدهایی که به عملکرد اقتصادی اش وارد می شود، پاسخی بدهد. در قالب همین ادبیات اسطوره ساز سالهاست از فهرست مفسدانی یاد می شود که در جیب دارد.
اما محمود احمدی نژاد در تمامی این سالها زمانی که به مفسدان اقتصادی اشاره می کرد، هیچ نامی را ضمیمه فهرست ناگشوده اش نمی کرده؛ ولی معاون اول او  اسم فردی را ذکر کرده است.
در حالی که سازمان بازرسی و دستگاههای امنیتی و نظارتی از دستگیری بیش از چهل نفر به عنوان مختل کنندگان بازار ارز خبر می دهند، اشاره معاون اول به یک نام، نامی که به طور حتم مستعار بوده و برگرفته از ادبیات طبقه اجتماعی خاصی است، به جای دفاع از عملکرد دولت یا حتی فرا فکنی؛ در جهت تضعیف دولت قدم برداشته است.
دولتی که بی تردید پردرآمدترین دولت تاریخ ایران نام گرفته؛ خود مدعی عنوان قوی ترین دولت در زمینه های عمرانی و اجرایی است؛ دولتی که شجاعت اجرای قانون هدفمندی را داشته؛ دولتی که مدعی مبازره با مفاسد اقتصادی است؛ دولتی که خود را مدافع عدالت و اقشار آسیب پذیر می داند؛ دولتی با چنین ابعادی در مقابل یک “جمشید بسم الله” زمین گیر شده!
رانت ناشی از دو نرخی شدن دلار
سال متوسط قیمت دلار (تومان) میزان ارز فروخته شده توسط بانک مرکزی (میلیارد دلار) حجم واردات (میلیارد دلار) حجم صادرات غیر نفتی (میلیارد دلار) درآمد دولت از محل فروش ارز (میلیارد تومان) رانت ارز دولتی (میلیارد تومان)
 رسمی  آزاد
85 919 923 32 42 13 29,408 128
86 928 936 46 46 15 42,688 368
87 957 967 52 55 18 49,764 520
88 983 998 48 54 21 47,184 720
89 1036 1044 64 64 27 66,304 512
90 1099 1362 63 61 34 69,237 16569
منبع: اظهارات اخیر رئیس کل بانک مرکزی، گمرک ایران
البته خبری از حواشی سخنرانی محمودرحیمی در همایش ملی صادرات منتشر نشده است، آیا واقعا بعد از بیان این جملات کسی از وی نپرسیده، چطور در بازاری که بنا به گفته رئیس کل بانک مرکزی حداقل سالانه 51 میلیارد دلار ارز دولتی فروخته شده و در بدترین حالت دولت 70 درصد ارز بازار را تامین کرده، چطور می شود همین دولت در مقابل یک نفر زمین گیر می شود؟!
حتی اگر ادعای مطرح شده از سوی محمدرضا رحیمی درست باشد، تنها نشان از بی کفایتی دولت در عرصه مدیریت بازار ارز و صد البته عرصه کلان اقتصاد است.
با همین فرض درستی ادعای مطروحه اگر بخواهیم به تحلیل نرخ گذاری و تاثیر گذاری “جمشید بسم الله” ها ، در بازار ارز به پردازیم، صد البته به مصداق ضرب المثل «خود کرده را تدبیر نیست» می رسیم.
دولت طی سالهای اخیر برای تامین هزینه های خود ساخته ای که کوچکترین آن یارانه های نقدی است، بازار ارز را از تعادل خارج و فضای چند نرخی را در آن حاکم کرد.
در این فضای چند نرخی، مستند به ارقام اعلام شده از سوی رئیس کل بانک مرکزی، طی سالهای 85 تا 90 (و بدون احتساب ارقام نجومی سال 91)، بالغ بر 16 هزار میلیارد تومان رانت ناشی از ارز دو نرخی خلق شده. اگر پرسیده شود بستر رشد “جمشید بسم الله” ها کجاست؟، اشتباه است اگر راه دور برویم؛ بستری 16 هزار میلیارد تومانی گسترده شده بهترین فضای رشد چنین افرادی است.
در پایان یک سوال باقی است در حالی که پیشتر دولت نوسان های بازار ارز را گردن تحریم ها انداخته است، رونمایی از متهمی به نام جمشید بسم الله به چه معناست؟