اسلام رسایی نسب –
اولین موردی که به ذهنم می رسه اینه که تا چند سال پیش -و قبل از تسلط تبلیغات رسانه ای صدا سیما – مردم فقط عید نوروز را بصورت رسمی و زبانی تبریک می گفتند و دو عید قربان و فطر را نیز محترم می داشتند اما ندیدم و نشنیدم بابت آن تبریک بگویند! اما رسم مهمانی و قربانی در آن اعیاد هم بوده و هست.
اما برویم سر اصل موضوع و به قول قدیمی ها “گَپِ گا نَ / صحبت گاو را بکنیم بهتره ( خود داستانی دارد)” بزنیم بهتره:
رسم خانه… تکانی و رخت نو و تمیز بر تن کردن که برای همه بوده و اینحا نیز بوده و هست . همین طور دید و بازدید ها که معمولا کوچکترها از خانه و خانواده بزرگتر ها شروع می کنند و تقریبا در همه جای ایران نیز به همین شیوه است. همیم طور رسم خیرات دادن در آخرین پنجشنبه سال برای اهل قبور که معمولا در بویراحمد “شِلَه شیری/شیر برنج” است که برای خوش عطر و مزه کردن در آن از دانه های “راجونَه/رازیانه” استفاده می شود. برای خیرات گاه “حلوای محلی” طبخ و تهیه شده “بَهر/توزیع” می گردد.
اما دو شب آخر سال به طور خاص نزد بویراحمدی ها حس و فضای خاصی داشته است. یک شب مانده به عید را “سفره پُر کِنون” و شب عید را “چالَه گرم کِنون” می گفتند.
“سفره پر کنون” زمانی برای پختن نان عید بوده است. که هم نان معمولی (سفید) و هم نان شیرین که برای تهیه آن اضافه بر آرد گندم از شیر و آب قند و کنجد و گاهی کمی هم زردچوبه استفاده می شده است آماده می کرده و سفر را پر می کردند.
در شب “چاله گرم کنون” هر خانواده تمام تلاش خود را به کار می بست که حتما در شب عید برنج و گوشت بر سفره داشته باشد که نشانه ای از رزق و روزی و همین طور شادی و خوشی باشد. معمولا از “کَنگر” و درصورت وجود “لیزَک /بُن سرخ” به عنوان سبزی در برنج شب عید استفاده می شد.
اشاره ای هم به آجیلهای محلی :
از آجیلهای محلی هم می توان به معمول ترین آنها یعنی “گندم بِرِشتَه” اشاره کرد و همچنین دیگر انواع آجیل محلی مثل “انگُچ/اَنجِک” و “گَمَگ/گِمَک” .
گندمِ گندم برشته معمولا از نوع تُرد تر انتخاب می شد و پس از برشته کردن آن و سرد شدن به آن “کلخُنگ” و “مویز” و “مَزگَه” که مغز شیرین شده بادام تلخ و ارزن است افزوده می شد.
“اَنجِک/اَنگُچ” نیز درختی خودرور در طبیعت است که هم میوه آن خوراکی است و هم دانه آن را جدا و خشک کرده گاهی هم بو می دهند و آماده استفاده می نمایند
“گَمَک/گِمَک” نیز نوعی آجیل با محوریت برنج محلی “چَمپا” است که دانه های برنج را در “سِرکو” کوبیده به همره “کلخنگ” و گاه اضافه نموده دیگر مخلفت استفاده می نمایند.
*(این مطلب از صفحه اسلام رسایی نسب در فیسبوک برداشته شده است)
این رسم ها فقط مال بویراحمده؟!! این مواد غذایی که اکثرا مال گرمسیره آقا اسلام . واقعا که !!!
بویرهرکه هرچی وت اییه نزنش سرخروجی سایتت
کجاش مال گرمسیره عزیز.گندمه که بویراحمد زیاد داره، کشمشه که مال ماست، برنجه که در گرمسیر فقط چرام زیاد داره که اونا هم بویراحمدی هستند، انگچه که اونم مال بویراحمده بیشتر، شاید کلخنگ شما بیشتر باشه. شما متن رو نمیفهمید به حاشیه میپردازید.
سلام برهمه عزیزان وعیدتون مبارک جای تقدیر و تشکر داره از اقای مهندس رسایی که زحمت کشیدن و این متن بسیار زیبا و مفیدرا نوشتند خوب درست این سایت استانی حتما بعضی از کاربران عزیز از غیربومی هم هست همه اینکه با رسم بسیار زیبای استانمان درزمان سال عید اشنا بشن ومتوجه بشن خودش هم کلی کار زنده نگه داشتن این رسم کم نیست