آگاتا در سال ۱۹۱۴ با یک سرهنگ نیروی هوایی به نام آرچیبالد کریستی ازدواج کرد که ازدواج موفقی نبود و زندگی مشترک آنان بعد از ۱۴ سال عاقبت در سال ۱۹۲۸ به جدایی انجامید. دختری به نام روزالیند هیکز حاصل این ازدواج بود.
آگاتا در زمان جنگ جهانی اول در بیمارستان و سپس در داروخانه کار می‌کرد؛ شغلی که تأثیر زیادی بر نوشته‌های او داشته‌است: بسیاری از قتل‌هایی که در کتاب هایش رخ می‌دهند از طریق خوراندن سم به مقتولان صورت می‌گیرند.
در هشتم دسامبر ۱۹۲۶ وقتی در سانینگ دیل واقع در برکشر زندگی می‌کرد به مدت ده روز ناپدید گردید و روزنامه‌ها در این مورد جاروجنجال فراوانی به پا کردند. اتومبیل او در یک گودال گچ پیدا شد و خود او را نیز نهایتاً در هتلی واقع در هروگیت یافتند. آگاتا اتاق هتل را با نام خانمی که اخیراً شوهرش اعتراف کرده بود با وی رابطه عاشقانه دارد کرایه کرده بود و در توضیح این ماجرا ادعا کرده بود که در اثر ضربه روحی ناشی از مرگ مادر و خیانت شوهر دچار فراموشی گردیده بوده‌است. در مورد این که آیا کل این ماجرا یک کار تبلیغاتی بوده‌است یا خیر، کماکان نظرات ضدونقیض اند. در آن زمان نگاه کلی مردم نسبت به ناپدید شدن آگاتا منفی بود و بسیاری بر این باور بودند که آن ترفند تبلیغاتی مبالغ قابل توجهی هزینه روی دست مالیات دهندگان کشور گذاشته‌است. در سال ۱۹۷۹ این ماجرای ناپدید شدن دست مایه فیلمی شد به نام آگاتا که در آن وانسا ردگریو در نقش آگاتا کریستی ظاهر می‌شود.
آگاتا در سال ۱۹۳۰ با باستان‌شناسی به نام سِر ماکس مالووان که ۱۴ سال از او جوان‌تر بود ازدواج کرد و با او به سفرهای فراوانی رفت. رد پای این سفرها و شهرها و کشورهایی را که او از آنها دیدن می‌کرد می‌توان در بیشتر داستان‌هایش که وقایع آنها در کشورهای شرقی (خاورمیانه) رخ می‌دهند دید. ازدواج او با مالووان در ابتدا ازدواجی موفق و شاد بود. این ازدواج توانست با وجود ماجراجویی‌های عشقی خارج از ازدواج مالووان مدتی نسبتاً طولانی دوام بیاورد.
آگاتا کریستی رمان قتل در قطار سریع‌السیر شرق را در سال ۱۹۳۴ وقتی در هتل پرا پالاس استانبول سکونت داشت نوشت. استانبول آخرین ایستگاه شرقی قطار سریع‌السیر اورینت بود که در آن زمان بین غرب و شرق اروپا در تردد بود. اتاقی که آگاتا کریستی در آن می‌زیست توسط مقامات هتل پرا پالاس به‌عنوان یادبود این نویسنده نامدار در همان حال و هوای زمان اقامت کریستی حفظ و نگهداری شده‌است.
آگاتا کریستی در ۱۲ ژانویه ۱۹۷۶ در ۸۵ سالگی به مرگ طبیعی درگذشت. او تنها یک فرزند به نام روزالیند هیکز داشت که او نیز در ۸۵ سالگی به تاریخ ۲۸ اکتبر ۲۰۰۴ درگذشت. در حال حاضر تمام حقوق مربوط به نشر و فروش کتاب های آگاتا کریستی در اختیار و مالکیت نوهٔ او ماتیو پریچارد است.
پرفروش‌ترین نویسنده جهان
آگاتا کریستی نویسنده انگلیسی داستانهای جنایی و ادبیات کارآگاهی بود. او با نام مستعار مِری وستماکوت (Mary Westmacott) داستانهای عاشقانه و رومانتیک نیز نوشته‌است، ولی شهرت اصلی‌اش به خاطر ۶۶ رمان جنایی اوست. داستانهای آگاتا کریستی، به خصوص آن دسته که درباره ماجراهای کارآگاه هرکول پوآرو یا خانم مارپل هستند، نه تنها لقب «ملکه جنایت» را برای او به ارمغان آوردند بلکه وی را به‌عنوان یکی از مهم‌ترین و مبتکرترین نویسندگانی که در راه توسعه و تکامل داستانهای جنایی کوشیده‌اند نیز معرفی و مطرح کردند.
در همان زمان‌های ابتدایی کار نویسنگی‌اش بود که شخصیت موسیو هرکول پوارو را خلق کرد؛ کارآگاه قد کوتاه، چابک و خودپسند بلژیکی با ظاهر و قیافه‌ای خاص که راز تمام جنایت‌ها را به کمک «سلول‌های خاکستری» مغزش بر ملا میکند و همزمان زبان انگلیسی را مورد سختترین حملات و انتقادها قرار میدهد. پوارو شخصیت محوری بیش از پنجاه رمان دیگر او قرار گرفت و به لحاظ شمارگان موفق‌ترین کارآگاه دنیا شد.
در سال ۱۹۲۶ با انتشار «قتل راجر آکروید» به موفقیت بزرگ دست یافت. این رمان اثری درخشان با رمزگشایی حیرت‌آور بود که خواننده به علت فقدان شواهد و قرائن کافی در گشودن معمای داستان ناتوان می‌ماند. قاتل همان دکتر «شپارو» پزشک ساده‌لوح و قابل اعتماد دهکده است که خود راوی کل رمان می‌باشد. این کتاب نه تنها مورد استقبال گستردهی مردم قرار گرفت، بلکه همکاران نویسنده نیز توجه خاصی به آن مبذول داشتند.
آگاتا کریستی در کتاب رکوردهای گینس مقام اول در میان پرفروش‌ترین نویسندگان کتاب در تمام دوران‌ها و مقام دوم (بعد از ویلیام شکسپیر) در میان پرفروش‌ترین نویسندگان در هر زمینه‌ای را به خود اختصاص داده‌است. تخمین زده شده‌است که یک میلیارد نسخه از کتاب‌های او به زبان اصلی (انگلیسی) و یک میلیارد نسخه دیگر در ترجمه‌های گوناگون به ۱۰۳ زبان دنیا به فروش رسیده‌است. محبوبیت جهانی کریستی به آن درجه است که به طور مثال در کشوری چون فرانسه تعداد کتاب هایی که از او تا سال ۲۰۰۳ به فروش رسیده بالغ بر ۴۰ میلیون جلد بوده‌است.
تله موش که یکی از آثار معروف اوست اولین بار در ۲۵ نوامبر ۱۹۵۲ در لندن (تئاتر آمباسادورها) به روی صحنه رفت و از آن تاریخ تا زمان حاضر و در طول بیش از ۵۰ سال همیشه بر روی صحنه بوده‌است و از این نظر رکورددار است. این نمایش نامه تاکنون فقط در لندن بیش از ۲٬۰۰۰ بار به روی صحنه رفته‌است.
در سال ۱۹۵۵ آگاتا کریستی نخستین کسی بود که جایزهٔ استاد اعظم را از مجمع معمایی‌نویسان آمریکا دریافت کرد. در همان سال نمایش نامه او به نام شاهد پرونده (Witness for the Prosecution) به‌عنوان بهترین نمایشنامه برندهٔ جایزه ادگار گردید.
بیشتر کتاب ها و داستانهای کوتاه او (و بعضی‌ها از آنها چندین بار) به فیلم درآمده‌اند که از آن میان می‌توان فیلم‌های قتل در قطار سریع‌السیر شرق، مرگ در رودخانه نیل و قطار ساعت ۴:۵۰ پدینگتون نام برد. بسیاری از نوشته‌های آگاتا کریستی بارها برای تهیه برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی نیز مورد استفاده قرار گرفته‌اند.
این موفقیت به راحتی قابل درک نیست، چرا که آگاتا کریستی تقریبا هیچ چیز واقعا جدیدی را به این ژانر ادبی نیفزوده است؛ او (به استثنای چند مورد) همان شکل‌های سنتی، قدیمی و کاملا انگلیسی را در آثارش حفظ و رعایت کرده است.
قتل‌های داستانهای وی غالبا در خانه‌هایی متروک با سبک و معماری ویکتوریایی اتفاق می‌افتد و هویت قاتل که در طول داستان نباید لو برود در انتها توسط کارآگاه پلیس فاش می‌شود. البته پیش از آن کارگاه در یک استنتاج درخشان، خواننده را آگاه می‌سازد.
اگر نویسنده و کارآگاه عزمشان را برای به خطا انداختن خواننده جزم کرده باشند، گاه حتی هوش فوق‌العاده‌ی شرلوک هولمز نیز به خواننده در حل معما کمک نمی‌کند. راز محبوبیت آگاتا کریستی احتمالا در این نکته نهفته است که وی مقوله‌ی قتل در ادبیات جنایی را به میان شهروندان عادی جامعه آورد، آن‌را از حالت جنایی زننده و هولناک بیرون آورده و با تحلیل سرشار به آن شکلی زیبا بخشید بدون آنکه از هیجان ضروری آن بکاهد.
اما عنصر «برانگیختن هیجان» – به آن مفهومی که مثلا در آثار ادگار والاس دیده می‌شود – در رمانهای کریستی به ندرت به چشم میخورد. یکی از همکاران جنایینویس کریستی یکبار قاعدهی موفقیت او را با این جمله وصف کرده است: “آگاتا کریستی در آثارش مستقیما کنجکاوی ذاتی و صادقانهی ما انسانها را مخاطب قرار میدهد.”
آثار آگاتا کریستی
رمان‌ها
1- اولین پرونده‌های پوآرو (Poirot’s Early Cases)
2- قتل در خانه کشیش
3- قتل در خانه کشیش
4- ده بچه زنگی
5- نوشابه با سیانور
6- دست پنهان
7- الاهه انتقام
8- چرا از ایوان نخواستند
9- چشم بندی
سال عنوان
۱۹۲۰ ماجرای اسرارآمیز در استایلز The Mysterious Affair at Styles
۱۹۲۲ دشمن مخفی The Secret Adversary
۱۹۲۴ مردی با لباس قهوه‌ای The Man in the Brown Suit
۱۹۲۶ قتل راجر آکروید The Murder of Roger Ackroyd
۱۹۲۷ چهار قدرت بزرگ The Big Four
۱۹۲۸ راز قطار آبی The Mystery of the Blue Train
۱۹۳۱ راز سیتافورد The Sittaford Mystery
۱۹۳۴ قتل در قطار سریع‌السیر شرق Murder on the Orient Express
۱۹۳۵ تراژدی در سه پرده Three Act Tragedy
۱۹۳۵ مرگ در میان ابرها Death in the Clouds
۱۹۳۶ قتل به ترتیب الفبا (قتل‌های الفبایی) The A.B.C. Murders
۱۹۳۶ قتل در بین‌النهرین Murder in Mesopotamia
۱۹۳۷ مرگ بر روی نیل Death on the Nile
۱۹۳۹ قتل آسان است Murder is Easy
۱۹۴۱ شرارتی زیر آفتاب Evil Under the Sun
۱۹۴۱ ان یا ام N or M?
۱۹۴۲ جسدی در کتابخانه The Body in the Library
۱۹۴۲ پنج خوک کوچک Five Little Pigs
۱۹۴۴ به طرف صفر Towards Zero
۱۹۵۰ اعلام یک قتل A Murder is Announced
۱۹۵۲ مرگ خانم مک‌گینتی Mrs McGinty’s Dead
۱۹۵۳ پس از تشعیع جنازه After the Funeral
۱۹۵۳ جیب پر از چاودار A Pocket Full of Rye
۱۹۵۷ قطار ساعت 4:50 از پدینگتون 4.50from Paddington
۱۹۵۸ مصیبت بی گناهی Ordeal by Innocence
۱۹۵۹ گربه‌ای میان کبوتران Cat among the pigeons
۱۹۶۵ در هتل برترام At Bertram’s Hotel
۱۹۶۶ دختر سوم Third Girl
۱۹۶۷ شب بی پایان Endless Night
۱۹۷۱ نمسیس Nemesis
۱۹۷۲ فیل‌ها به یاد می‌آورند Elephants Can Remember
۱۹۷۵ پرده Curtain
۱۹۷۶ جنایت خفته Sleeping Murder
مجموعه داستان‌ها
سال عنوان فارسی عنوان انگلیسی
۱۹۶۱ گناه مضاعف Double Sin and Other Stories
۱۹۷۴ اولین پرونده‌های پوآرو Poirot’s early cases
نمایش نامه
سال عنوان
۱۹۴۳ و سپس هیچکس نبود And then there were none
۱۹۵۲ تله موش The Mousetrap
سایر آثار
مرگ، نقطهٔ پایان
عروسکی در دودکش بخاری
تعطیلات برای قتل
مصیبت بی گناهی
قتل در آشیانه کلاغ
بازی کامپیوتری
از روی آثار او بازی‌های رایانه‌ای هم ساخته شده‌اند:
و سرانجام هیچکس باقی نماند
قتل در قطار سریع‌السیر شرق
شیطان زیر آفتاب
قتل‌های ای. بی. سی
