دوشنبه 11 اسفند 1393 - 15:30

قتل

سمانه سعیدی

 

 سمانه سعیدی متصدی امور دفتری معاونت پیشگیری دادگستری استان کهگیلویه و بویراحمد –

مقدمه :قتل از جمله جرایمی است که همواره مورد تنفر و انزجار افراد بوده است و همیشه با عکس العمل شدیدی همراه بوده است . قتل عمد عبارت است از سلب ارادی زندگی شخصی توسط شخص دیگر بدون مجوز قانونی و در تعریف دیگر می توان گفت قتل عبارت است از آنکه قاتل عمداً کاری را انجام دهد که نوعاً کشنده باشد ، هر چند قصد کشتن شخص را نداشته باشد و همان طور که همه می دانیم اولین قتل در تاریخ بشریت کشته شدن هابیل توسط برادرش قابیل است .
قتل از نگاه اسلام : در دین اسلام و قرآن قتل یکی از گناهان کبیره و نابخشودنی است و مجازات آن در اسلام کشتن است که مصداق آن در سوره مائده آیه 32 آورده شده است که خداوند در این آیه می فرمایند به بنی اسرائیل حکم نمودیم که هر کس شخصی را بدون حق و یا بی اینکه فساد و فتنه ای کرده است بکشد مانند این است که همه افراد را کشته است و هر کس شخص را زندگی بخشد مانند اینست که همه افراد را زندگی بخشیده است .
ویا در آیه 33 سوره بنی اسرائیل می فرماید : نفسی را که خداوند محترم ساخته است به ناحق مکشید ، کسی که به ستم کشته شود برای ولی او سلطه ای خاص قرار داده ایم ، پس اسراف در قتل نخواهد کرد زیرا او (ولی دم ) از جانب شریعت الهی یاری شده است .
معمولاً ارتکاب قتل یا با تصمیم قبلی و برنامه ریزی شده انجام می گیرد و یا اینکه تحت یک محرک شدید و در حالت بحرانی اتفاق می افتد . قاتلان معمولاً از روشهای مختلفی استفاده می کنند که از جمله می توان به آتش زدن ، خفه کردن، به دار آویختن ، سم دادن ، فرو بردن اجسام نوک تیز مانند چاقو در قسمتهای حساس بدن ، شلیک گلوله و ….اشاره نمود .
انگیزه های ارتکاب قتل
– خودپرستی : عبارت است از اینکه فرد برای نجات خود دست به قتل بزند مانند کشتن شوهر به علت بدرفتاری و برای نجات از زجرو شکنجه .
– حفظ آبرو و حیثیت : قتل برای افترا و تهمت و هتک حرمت .
– حرص و طمع مال : ارتکاب قتل هنگام سرقت و یا برای تصاحب ارث .
– احساس های جریحه دار شده : مانند کشتن دختری که خواستگار ود را رد کرده است .
انواع قتل :
1- قتل هایی که در زمان خارج بودن فرد از حالت عادی رخ داده است . مانند اینکه فرد زمانی که دارای تعادل روحی نباشد و یا اینکه تحت تأثیر مصرف مواد مخدر و الکل از حالت عادی خارج باشد و دست به قتل بزند .
2- قتلهایی که برای مخفی نمودن اشتباه دیگری به وقوع می پیوندد . مانند اینکه فرد در زمان سرقت برای اینکه شاهدی نداشته باشد ، دست به قتل صاحب مال می زند و یا تجاوز جنسی و قتل فرد مورد تجاوز قرار گرفته نیز در این دسته قرار می گیرد .
3- قتلهایی که ناشی از اختلافات قومی و قبیله ای است . این نوع قتل ها بیشتر در روستاها و مناطق عشایری رخ می دهد و معمولاً به وسیله سلاح گرم است و متآسفانه این نوع قتل در استان ما رواج دارد .
4- قتل های ناشی از مسایل جنسی و ناموسی نوع دیگری از انواع قتل می باشد .
5- قتلهایی که ناشی از اختلافات مالی و ملکی است و متأسفانه این نوع قتل در استان ما نیز بسیار رواج دارد .

نظریه آنومی یا بی هنجاری دورکیم: آنومی به هم ریختگی یا آشفتگی وجدان جمعی یا وجدان مشترک است و چون آنومی امری مربوط به وجدان جمعی است، جامعه و فرد همزمان از آن رنج می برند. این رنج بردن حاکی از آن است که آنومی نه تنها وجدان جمعی که وجدان فردی را نیز متاثر می سازد. از نظر وی عوامل زیر در بروز حالت آنومی در جامعه دخالت دارند؛
تغییر ناگهانی در استانداردهای زندگی : 1- قرار گرفتن در معرض شرایط دایماً در حال تغییر2- پیشرفت اقتصادی مبتنی بر روابط فردی آزاد شده از نظم 3- تضعیف نیروهای اخلاقی جامعه (احمدی، ۱۳۸۴: ۴۶) .
مجازات قتل از نظر قانون : ماده 289 تا 447 قانون مجازات اسلامی سال 1392 مربوط به قصاص می باشد که در ذیل به برخی از آنها اشاره شده است :
ماده289- جنايت بر نفس، عضو و منفعت بر سه قسم عمدي، شبه عمدي و خطاي محض است.
ماده 296- اگر کسي، عمداً جنايتي را بر عضو فردي وارد سازد و او به سبب سرايت جنايت فوت کند، چنانچه جنايت واقع شده مشمول تعريف جنايات عمدي باشد، قتل عمدي محسوب ميشود، در غير اين صورت، قتل شبه عمدي است و مرتکب علاوه بر قصاص عضو به پرداخت ديه نفس نيز محکوم ميشود.
ماده 350- در صورت تعدد اولياي دم، حق قصاص براي هر يک از آنان به طور جداگانه ثابت است.
ماده 351- ولي دم، همان ورثه مقتول است به جز زوج يا زوجه او که حق قصاص ندارد.
ماده 352- اگر حق قصاص، به هر علت، تبديل به ديه شود يا به مال يا حقي مصالحه شود، همسر مقتول نيز از آن ارث ميبرد. اگر برخي از اولياي دم، خواهان قصاص و برخي خواهان ديه باشند، همسر مقتول، از سهم ديه کساني که خواهان ديه ميباشند، ارث ميبرد.
ماده 353- هرگاه صاحب حق قصاص فوت کند، حق قصاص به ورثه او ميرسد حتي اگر همسر مجنيٌ عليه باشد.
ماده 356- اگر مقتول يا مجنيٌ عليه يا ولي دمي که صغير يا مجنون است ولي نداشته باشد و يا ولي او شناخته نشود و يا به او دسترسي نباشد، ولي او، مقام رهبري است و رئيس قوه قضائيه با استيذان از مقام رهبري و در صورت موافقت ايشان، اختيار آن را به دادستانهاي مربوط تفويض ميکند.
ماده 357- اگر مرتکب يا شريک در جنايت عمدي، از ورثه باشد، ولي دم به شمار نمي آيد و حق قصاص و ديه ندارد و حق قصاص را نيز به ارث نميبرد.
ماده 363- گذشت يا مصالحه، پيش از صدور حکم يا پس از آن، موجب سقوط حق قصاص است.
ماده 368- اگر عده اي، آسيب هايي را بر مجنيٌ عليه وارد کنند و تنها برخي از آسيبها موجب قتل او شود فقط واردکنندگان اين آسيبها، شريک در قتل ميباشند و ديگران حسب مورد، به قصاص عضو يا پرداخت ديه محکوم ميشوند.
ماده 371- هرگاه کسي آسيبي به شخصي وارد کند و بعد از آن ديگري او را به قتل برساند قاتل همان نفردوم است اگرچه آسيب سابق به تنهايي موجب مرگ ميگرديد و اولي فقط به قصاص عضو محکوم ميشود.
ماده 375- اکراه در قتل مجوز قتل نيست و مرتکب، قصاص ميشود و اکراه کننده، به حبس ابد محکوم ميگردد.
ماده 381- مجازات قتل عمدي در صورت تقاضاي ولي دم و وجود ساير شرايط مقرر در قانون، قصاص و در غير اينصورت مطابق مواد ديگر اين قانون از حيث ديه و تعزير عمل ميگردد.
ماده 382- هرگاه زن مسلماني عمداً کشته شود، حق قصاص ثابت است لکن اگر قاتل، مرد مسلمان باشد، ولي دم بايد پيش از قصاص، نصف ديه کامل را به او بپردازد و اگر قاتل، مرد غير مسلمان باشد، بدون پرداخت چيزي قصاص ميشود. در قصاص مرد غيرمسلمان به سبب قتل زن غيرمسلمان، پرداخت مابه التفاوت ديه آنها لازم است.
ماده 417- در اجراي قصاص، اذن مقام رهبري يا نماينده او لازم است.
ماده 437- زن حامله، که محکوم به قصاص نفس است، نبايد پيش از وضع حمل قصاص شود. اگر پس از وضع حمل نيز بيم تلف طفل باشد، تا زماني که حيات طفل محفوظ بماند، قصاص به تأخير ميافتد.
راهکارها پیشگیری از وقوع قتل :
1- آشنایی بیشتر افراد با آموزه های قرآنی و دینی و در نتیجه سعه صدر آنها در نزاع ها و دعواهای خانوادگی .
2- تلاش برای برطرف کردن بیماری های روحی و روانی موجود در جامعه مورد بررسی .
3- آموزشهای لازم از طریق نصب بنر و تبلیغات تلویزیونی و همچنین ساخت مستند در این زمینه .
4- کنترل و نظارت بیشتر مسئولین مربوطه و جمع آوری انواع آلات قتاله از جمله چاقو ، قمه ، اسلحه غیرمجاز و … در حد امکان .
5- تسریع در صدور حکم قطعی و سرسختانه و همچنین اجرای به موقع آن در مورد قتلهای عمدی و سریالی .
6- تثبیت اسناد مالکیت و حل به موقع مشکلات مردم خصـوصاً درباره املاک و زمیـنهای آنـها توسط ریش سفیـدان زیرا یکی از اصلی ترین علل قتل در استان ما ، نزاع های افراد بر سر ملک و زمین می باشد و نهایتآ منجر به قتل یکی از طرفین می گردد .
7- ریشه یابی علل اصلی و تلاش در جهت ارائه راهکارهای مناسب مانند : حل مشکلات به صورت بومی و محلی و سخنرانی و بحث از طرف ائمه جمعه و طلاب در مساجد و حسینیه ها پیرامون موضوع و ارشاد و هدایت مردم به سوی صلح و آرامش.
8- حضور به موقع پلیس در همه صحنه ها و دسترسی آسان مردم مناطق روستایی به مراجع قضایی .

نظرسنجی
فعلا نظرسنجی در جریان نیست
لینک کوتاه : https://boyernews.com/?p=141519
به اشتراک بگذارید:
نظرات کاربران :
  1. a.kh گفت:

    سلام. استفاده کردیم  مرسی

دیدگاه شما