وزیر کشور در حالی از سود افسانه ای قاچاقچیان مواد مخدر خبر داده که یک مقام دیگر از عقب افتادن برنامهها در این حوزه خبر داده است. مذاکرات هستهای در وین، حمایت رو به گسترش داخلی از تیم مذاکرهکننده و بررسی آینده اقتصاد کشور با توجه به تحریمها و شرایط مذاکرات دیگر مطالب مهم روزنامههای اول هفته است.
پردهبرداری وزیر کشور از سود افسانه ای قاچاقچیان مواد مخدر
روزنامه دولتی ایران در باره پردهبرداری وزیر کشور از سود افسانه ای قاچاقچیان مواد مخدر و در مطلبی با عنوان «درآمد 10 هزار میلیارد تومانی قاچاقچیان مواد مخدر در ایران» نوشته: گردش مالی قاچاقچیان مواد مخدر در ایران اساس اقتصاد ایران را به لرزه درآورد. آنها سالی سه میلیارد دلار معادل 10 هزار میلیارد تومان درآمد به جیب میزنند.
به گزارش «ایران»، آژیر قرمز این اتفاق را «عبدالرضا رحمانی فضلی» وزیر کشور در همدان به صدا درآورد. یک نکته تلخ را هم «بابک دین پرست»، معاون کاهش تقاضا و توسعه مشارکتهای مردمی ستاد مبارزه با مواد مخدر در گفتوگو با روزنامه ایران یادآوری میکند. برنامه سند جامعه پیشگیری عملی از اعتیاد که از سال 90 روی میز مذاکره آمد و قرار بود تا سال 94 عرضه و تقاضای مواد مخدر را کاهش دهد به اجرا در نیامد؛ سندی که برای اجرای آن سالانه به 105 میلیارد تومان نیاز بود اما آنطور که او میگوید: «بودجه مورد نظر عملیاتی نشد.»
آمارهای دین پرست میگوید: «20 درصد این بودجه سالانه را باید ستاد مبارزه با مواد مخدر تأمین میکرد و 80 درصد آن را دستگاههای دیگر.» رحمانی فضلی هم یک نکته دیگر را یادآوری میکند.
او اعتقاد دارد در بحث ضربه زدن به پیکره اقتصادی قاچاقچیان ضعف قانونی داریم به طوری که قاضی نمیتواند تشخیص دهد آیا کسب مال فرد از راه مجاز بوده است یا خیر؟ او بحث را به قدرت تشخیص قضات میکشاند، البته مسأله نگاه نکردن ویژه قضات به پروندهها فقط به مواد مخدر محدود نمیشود و کارشناسان حوزههای مختلف بارها اعلام کردهاند که قضات باید برای حکمیت در حوزههای مختلف، تربیت شوند.
وزیر کشور به یک مورد این پرونده ها اشاره می کند: «به عنوان مثال فردی 35 ساله که فقط 5 کلاس سواد دارد، ظرف دو سال، دو هزار میلیارد تومان به حسابش واریز شده و حتی به اسم مردگان حساب باز کرده است، آیا این فرد پول را از راه بیل زدن به دست آورده است؟» البته همه ماجرا به همین فرد ختم نمیشود. آنطور که وزیر کشور میگوید: «بجز این مورد 30 شبکه دیگر مورد شناسایی قرار گرفته است به طوری که هزینه بررسی و رسیدگی به همه این مسائل را میدهیم تا قوه قضائیه خارج از نوبت هر پروندهای که از شبکهها و سرشبکهها میرسد مورد قضاوت قرار دهد.» البته ضربه زدن به اقتصاد کشور از سوی قاچاقچیان مواد مخدر به عددی که در همدان اعلام شده محدود نمیشود. به همه این هزینهها باید هزینه از هم پاشیده شدن کانون خانوادهها و تهدید سلامت جامعه را هم اضافه کرد تا عدد به دست آمده قابل شمارش نباشد!
آمارهای دین پرست میگوید: «30 درصد مصرفکنندگان مواد مخدر در گروه سنی 15 تا 24 سال قرار دارند و 28 درصد آنها 29 تا 34 ساله هستند.» او آمار تکان دهنده دیگری هم دارد: «در هر سه ساعت یک نفر جان خود را بر اثر اعتیاد به مواد مخدر از دست میدهد.» مرگی که آنقدر آرام اتفاق میافتد که کمتر رسانهای میشود! هشدارهای رحمانی فضلی هم یک نکته دیگر را هم گوشزد میکند: «گردش مالی مواد مخدر، سیستم اداری، قضایی، بورس، خرید و فروش و فرهنگ را فاسد و یک کشور را دچار آسیب میکند.»
فصل حمايت از مردان مذاكره
فضا و نگاه مثبت نسبت به تیم مذاکرهکننده امروز نمود روشنتری در روزنامهها پیدا کرده است. اعتماد در مطلبی با عنوان «فصل حمايت از مردان مذاكره» نوشته: اين روزهاي آخر آبان و ابتداي آذر مي رود كه باز هم همچون سال گذشته خاطره انگيز شود. روزهاي حساس مذاكرات هسته يي است و خبرها حول محور همين مذاكرات مي چرخد. مذاكره كنندگان هسته يي مذاكرات سختي را پشت سر مي گذرانند تا به نتيجه يي برسند كه ماه هاست براي رسيدن به آن لحظه شماري كرده اند. حالاوقت برداشت است. وقت برداشت محصولي كه همين مذاكره كنندگان بيش از يك سال براي آن تلاش كرده اند. حمايت ها از آنان زياد است. برخلاف سال گذشته اين موقع حمايت است كه پشت حمايت مي آيد. از تريبون هاي نمازجمعه گرفته تا نمايندگان مجلس و مسوولان ديگر. حمايت ها بي شمار است و همه چيز در داخل كشور خبر از يك فضاي وحدت آميز در مورد مذاكرات هسته يي مي دهد. مذاكرات هسته يي حالاشايد اصلي ترين موضوع اين روزهاي كشور باشد كه اهميت نتيجه اش هم از همين رو دو چندان مي شود. اما هماهنگي ها در مورد حمايت از تيم مذاكره كننده هسته يي اين بار بي نظير است. مذاكراتي كه همگي به سخت و نفسگير بودن آن اذعان دارند و معتقدند كه تيم مذاكره كننده تلاش خود را در اين زمينه كرده است. روز گذشته بيشترين حجم از حمايت ها از تريبون نماز جمعه مطرح شد. حجت الاسلام سعيدي ،خطيب نمازجمعه قم در همين مورد مذاكرات در حال انجام را سياست نظام دانست و گفت: «هم مذاكره كنندگان در چارچوب سياست هاي رهبر معظم انقلاب حركت مي كنند و هم مردم انتظاري غير از اين، از آنها ندارند. » آيت الله ايماني، امام جمعه شيراز نيز در همين مورد گفت: «اگر مذاكرات به نتيجه نرسيد جهان مي داند كه جمهوري اسلامي ايران با واقع بيني و رعايت انصاف و عدل و همه جوانب امر صادقانه در اين توافق سهم خود را انجام داده اما استكبار حاضر نشده است تمكين لازم را داشته باشد و از زياده خواهي و انحصار طلبي دست بردارد و مردم دنيا حقانيت ايران اسلامي را درك كرده اند» آيت الله محسن مجتهد شبستري، امام جمعه تبريز نيز در همين مورد يادآور شد: «مذاكرات هسته يي هر نتيجه يي كه داشته باشد متعلق به نظام است و اگر توافقي حاصل شود متعلق به همه است و اگر توافقي حاصل نشود، نبايد انگشت اتهام را به سمت فرد يا افراد خاصي نشانه رفت. تيم مذاكره كننده زحمات زيادي كشيده و همواره بر حق مسلم ايران پافشاري كرده و همين پيروزي بزرگي است.» آيت الله علي خاتمي، امام جمعه زنجان نيز با تاكيد بر اينكه تيم ديپلماسي ايران با اشراف كامل، حمايت و تاييدات رهبري در مذاكرات هسته يي حضور فعالانه دارد، اظهار كرد: «رهبر معظم انقلاب، تيم مذاكر كننده هسته يي را فرزندان انقلاب خطاب كرده و همواره حمايت هاي و پشتيباني خود را از اين تيم اعلام كرده است. » حجت الاسلام محمد صباحي، امام جمعه موقت كرمان با اشاره به مذاكرات هسته يي كشورمان با گروه ١+٥ گفت: «تيم مذاكره كننده مورد حمايت ما است و اين كار را از رهبر معظم انقلاب همان طور كه فرمودند، پشتيبان و ياور تيم مذاكره كننده هسته يي هستيم ياد گرفته ايم.»
عبدالله گنجی مديرمسئول روزنامه جوان نیز در شروع سرمقاله این روزنامه با عنوان «ما پيروزيم»نوشته: هر آنچه نتيجه مذاكرات باشد ما پيروز صحنهايم. شايد تحريمهاي دشمنان بر رشد كشور مؤثر بود اما بايد بدانيم كه نتيجه آن همانند نتيجه جنگ تحميلي شد…
سوم آذرماه ضربالاجل مذاكرات هستهاي بين ايران و شش قدرت جهاني است. چشمانداز مذاكرات و يپچيدگي مسائل باقيمانده نشان ميدهد كه تا روز موعود نتيجه مطلوب ما كه لغو كامل تحريمهاست محقق نخواهد شد. هر گزينه ديگري كه براي ادامه روند انتخاب شود مطلوب نخواهد بود چرا كه آنچه بايد محقق شود نه مباحث فني و هستهاي كه اراده سياسي است و از آنجا كه اراده سياسي امريكا با اراده صهيونيستها همخوابگي دارد به صورت طبيعي نبايد چشمانداز مذاكرات را اميدبخش ديد.
اما هر آنچه نتيجه مذاكرات باشد ما پيروز صحنهايم. شايد تحريمهاي دشمنان بر رشد كشور مؤثر بود اما بايد بدانيم كه نتيجه آن همانند نتيجه جنگ تحميلي شد. در پايان جنگ تحميلي امام (ره) فرمودند: «در جنگ پيروزي از آن ما گرديد و دشمنان در تحميل آن همه خسارت چيزي به دست نياوردند.» امروز نيز آن گونه است، يعني دشمن تحميل خسارت ميكند اما چيزي به دست نميآورد و به هدف اساسي خود نرسيده و نميرسد. اما منطق اينكه ما پيروز صحنه هستيم چيست؟ زماني ما بايد احساس شكست كنيم كه به دنبال ساخت بمب اتم بوده باشيم و اكنون ناكام شدهايم. در صورتي كه اين گزينه هيچ موقع مورد نظر ما نبود و حرمت شرعي آن نيز اعلام شده است. بنابر اين در همه ابعاد ديگر ما پيروز ميدان هستيم.
عباس عبدي نیز پس از ماهها سکوت با درج مطلبی در روزنامه اعتماد به صحنه رسانهای بازگشته است. وی در شروع یادداشتش با عنوان « اول، اعتماد دوم، اعتماد سوم، حمايت» نوشته: نزديك به ١٦ ماه است كه درباره مسائل سياسي و جاري جامعه مطلبي در قالب يادداشت يا گفت وگو به نام بنده منتشر نشده است. ولي اكنون كه قطار مذاكرات ايران و ١+٥ به احتمال فراوان به آخرين ايستگاه خود رسيده است، گمان مي كنم كه بايد از ذكر نكته يي غفلت نورزم. انتخابات ٢٤ خرداد از يك جهت تاثيري همچون انتخابات دوم خرداد داشت. آنان كه مسائل خارجي ١٧ سال پيش را به ياد دارند، به خوبي مي دانند كه اگر دوم خرداد رخ نمي داد، احتمال اينكه ايران وارد يك چالش جدي در روابط خارجي خود شود، خيلي زياد بود، زيرا اتفاقاتي در منطقه رخ داده بود كه بيگانگان درصدد سوءاستفاده از آن عليه ايران بودند. پيش از ٢٤ خرداد نيز چنين شرايطي حاكم بود و سايه شوم رودررويي همواره ديده مي شد، هرچند در هر دو مورد قطعيتي وجود نداشت و نمي توان با اطمينان گفت كه درگيري خارجي ايجاد مي شد، ولي احتمال متوسط وقوع چنين اتفاقي نيز اهميت داشت و آنچه به يقين مي توان گفت اين است كه اين احتمال حتي متوسط در هر دو مورد از ميان رفت. بنابراين اگر تنها دستاورد ٢٤ خرداد را زايل شدن اين احتمال بدانيم، دستاورد بسيار ارزشمند و تاريخي خواهد بود ولي دستاوردهاي ديگر اين دولت نيز اهميت خاص خود را دارد كه بازگرداندن عقلانيت و برنامه ريزي به اداره امور كشور، احياي نسبي آرامش اقتصادي و كنترل تورم، تغيير زبان و ادبيات سياسي كشور از زباني كم مايه و پرخاشگر به زباني پرمايه، عقلاني و آرامش بخش جزيي از اين دستاوردهاست. ولي مهم ترين دستاورد اين دولت در عرصه سياست خارجي رقم خورده است. شايد گفته شود كه هنوز به توافق نرسيده اند، پس چگونه مي توان آن را موفقيت ناميد؟ پاسخ اين است كه مديريت ١٦ ماهه اين مذاكرات و پيش بردن آن تا اين نقطه، فارغ از هرگونه دستاوردي كه در پايان آن باشد، يك موفقيت مهم براي دولت و از آن مهم تر براي ساختار سياسي كشور است.
رفع تحریم، تنها چاره نیست
جمشید پژویان در یادداشتی در روزنامه آرمان نوشته: بدیهی است مشکلات اقتصادی از مهمترین مشکلات کشور و حل آن خواسته عمیق و قلبی مردم ایران است. این روزها بحث مذاکرات هستهای بسیار داغ است و در راستای ارتباط آن با مسئله اقتصاد باید گفت مذاکرات هستهای کاملا بابت رفع تحریمهایی است که در گذشته دور و بخصوص در سال 91 از سوی اروپا و آمریکا در مورد ایران اعمال شده است که مهمترین آن در رابطه با فروش نفت، ارتباطات بانکی و نقل و انتقالات پول است. واضح است که رفع این تحریمها بخصوص اگر به سرعت انجام شود میتواند گشایشی در اقتصاد باشد اما نباید این تصور اشتباه را داشت که رفعتحریمها میتواند اقتصاد را شکوفا نماید و یکباره شاهد اقتصادی پیشرو باشیم بلکه این مسئله تنها وضعیت کشور را به پیش از سال 90 یا 91 بازخواهد گرداند. درحقیقت مسئله اساسی در اقتصاد کشور اشکالات ساختاری است که در دهههای مختلف به وجود آمده و اکنون نیز پابرجا هستند بنابراین تا این اشکالات ساختاری و کلیدی حل نشود نباید انتظار داشت رفع تحریم بتواند یک انرژی فوقالعاده به اقتصاد بدهد. هنگامی که سخن از مشکلات اقتصادی به میان میآید در حقیقت منظور مشکلات موجود در اقتصاد خرد است یعنی مشکلاتی که در تخصیص منابع و کارایی اقتصادی وجود دارد که مهمترین آن قیمتهای نسبی و علائمی است. به عبارت دیگر دهها سال است که قیمتهای اشتباه به اقتصاد داده میشود که این نه تنها در مورد قیمتهای حامل انرژی بلکه در مورد قیمت پول نیز صدق میکند.برای مثال اختلاف بسیار فاحشی بین سود بانکی و سود بیرون از نظام رسمی بانکی وجود دارد، در واقع این اختلاف فاحش میان بازده سرمایهگذاری است که در بخش صنعت 5-6 درصد است ولی در بخشهای ساختمان یا تجارت به چندصد درصد میرسد، بدیهی است که این مسائل باید از طریق سیاستهای مکمل به خصوص استفاده از سیاستهای مالیاتی حل شود تا اقتصاد کشور بتواند کارایی لازم را داشته باشد. به بیان دیگر بهرهوری نهادها باید افزایش یابد.بنابراین ساختار اقتصاد دارای اشکال جدی است و این مشکلات با سیاستهای اقتصاد کلان قابل حل نیست. نا گفته نماند یکی از مشکلات امروز، کمبود منابع درآمدی و وجوه دولت است، که در این راستا کاملا مشخص است مادامی که پولهای بلوکه شده ایران آزاد میشود فشارهای وارده به دولت تعدیل میشود اما باز باید تاکید کرد این به معنای آن نیست که رفع تحریمها یک راهحل اساسی و جدی برای اقتصاد است چراکه کاهش قیمت نفت در بازار جهانی نیز باری بر آن است که مطمئنا ایران را در آینده با کمبود منابع مالی مواجه میسازد. از سوی دیگر نرسیدن به توافق با توجه به اینکه تحت چه شرایطی است قطعا در وضعیت اقتصادی موثر خواهد بود یعنی اگر ایران به توافق نرسد و در شرایط امروز ثابت باقی بماند مسلم است که تغییر چندانی رخ نخواهد داد مگر اینکه ساختار اقتصادی تغییر یابد اما اگر مذاکرات به سرانجام نرسد و این تحریمها تشدید شود واضح است که اگر راهکارهای جدی در پیش گرفته نشود شوکی به اقتصاد وارد خواهد شد.
موفقیت مذاکرات نزدیک است؟
تحلیل شرایط مذاکرات هستهای و گزارش از روند آن دیگر مطلب مهم روزنامههای شنبه است. وطن امروز در باره «جابهجایی مرکز ثقل مذاکرات به پاریس» نوشته: آخرین خبرها حکایت از بازگشت وزرای خارجه حاضر در وین به کشورهایشان دارد. تعدادی از خبرنگاران از غیبت ناگهانی محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران گفته و بیان کردهاند او برای مشورت بیشتر راهی ایران میشود و بزودی دوباره به وین بازمیگردد البته تعداد دیگری از خبرگزاریها نیز بیان کردهاند نمایندهای از طرف وزیر امور خارجه ایران بیان کرده مذاکرات هنوز به نقطهای نرسیده که نیاز به رایزنی بیشتر با مقامات عالیرتبه ایران باشد و او به ایران باز نمیگردد. تعداد دیگری نیز بر این عقیدهاند یا ظریف یا عراقچی، معاون او در مدت 2 روز باقیمانده به ایران باز میگردند. خبرگزاری آسوشیتدپرس گزارش داده است جان کری نیز بعد از ملاقات سهجانبهای که با ظریف و اشتون داشته است، به پاریس رفته تا در آنجا با برخی دیگر از متحدان آمریکا نظیر رژیم صهیونیستی و اعراب منطقه گفتوگو کند. او جمعه بعدازظهر وین را ترک کرد و آنطور که خبرنگاران گزارش دادهاند هنوز معلوم نیست چه زمانی دوباره به مذاکرات باز میگردد. در این میان میتوان به خبرهای منتشر شده توسط نیک رابرتسون، خبرنگار «سیانان» اشاره کرد که نوشته است احتمالا ظریف روز یکشنبه دوباره به وین بازمیگردد و جانکری و سایر وزرای خارجه نیز بعد از مشورت و جلسات متعدد در پاریس، دوباره روز یکشنبه گرد هم میآیند تا آخرین دور گفتوگوها را نیز انجام دهند. در این میان فیلیپ هاموند، وزیر خارجه انگلستان تصویری از خود به همراه جانکری و لوران فابیوس منتشر کرده که در حال رایزنی درباره مساله هستهای ایران در حاشیه نشستهای وین هستند. به همین دلیل به نظر میرسد دلیل اصلی تعلیق گفتوگوها در زمان فعلی و بازگشت همه وزرا به پاریس، دیدار و گفتوگوهای جدیدتر با متحدانشان در منطقه یعنی کارشناسان یا مسؤولان رژیم صهیونیستی و سعودی باشد. فیلیپ هاموند که در راه بازگشت به لندن است، به خبرنگاران گفته موضوعات در این مرحله بسیار پیچیده هستند و همه ما باید به پایتختهایمان بازگردیم تا با متحدان و مقامات مسؤول در این باره مشورت کنیم. آنطور که خبرنگاران گزارش دادهاند، فیلیپ هاموند بعد از پایان گفتوگوهایش با مقامهای آمریکایی و دیگر مقامات اروپایی اظهار کرد درباره رسیدن به نتیجه نهایی در این دور از گفتوگوها بدبین است. خبرنگاران از او درباره دلایل بدبینیاش پرسیدند و او جواب داد: من بدبین نیستم در حقیقت، واقعبین هستم. مسائل مهمی هست که باید حل شود اما پتانسیلی برای رفع اختلافات نیز وجود دارد. آنطور که رسانهها و از جمله المانیتور بیان کردهاند منظور اصلی هاموند از گفتوگوی ناامیدانهاش با خبرنگاران بیان این نکته بوده که نیاز به انعطاف بیشتری از سوی ایران مشاهده میشود. این جو ناامیدی را میتوان در رسانهها نیز مشاهده کرد. خیمههای برپا شده در کنار هتل کوبورگ برای رسانهها از بعدازظهر روز گذشته جمع شده و به رسانهها و خبرنگاران گفته شده محل اجلاس را ترک کنند. تجربه رسانهای نشان میدهد قرار نیست در این دور از گفتوگوها –یا حداقل تا روز یکشنبه – اتفاق خاصی افتاده یا توافقی حاصل شود. این دور از گفتوگوها را میتوان دور کلافگی و سردرگمی خبرنگاران رسانههای اروپایی و ایرانی دانست.
حنیف غفاری نیز در بخشی از سرمقاله رسالت با عنوان «يك معادله ساده با بازيگران پيچيده»نوشته: يکي از اصلي ترين عوامل باقي ماندن اختلافات و کارشکني اعضاي 1+5 در مذاکرات هسته اي، تاثيرگذاري بازيگران مخرب منطقه اي و بين المللي در صحنه مذاکرات است. هشدار محرمانه اخير مقامات آل سعود به دولت فرانسه در خصوص کاهش خريد تسليحاتي رياض از پاريس در صورت امضاي توافق هسته اي با ايران و همچنين رايزني هاي گسترده رژيم صهيونيستي با مقامات آمريکا و تروييکاي اروپايي در خصوص عدم توافق هسته اي با ايران به همراه دهها مورد و مصداق ديگر نشان از ماهيت واقعي بازيگراني است که در پشت ميز مذاکرات و رو به روي ديپلماتهاي ما نشسته اند. در اين ميان متاسفانه نقش منفعلانه دو کشور چين و روسيه و حتي در مواردي نقش بازدارنده مسکو در حل مسائل اختلافي اصلي مانند نحوه تامين نيازهاي اساسي ايران و نحوه برداشتن تحريمهاي شوراي امنيت ( که اين مسئله نيز نشات گرفته از محاسبات منفعت گرايانه روسيه و چين است) نيز در ايجاد و استمرار شرايط فعلي بي تاثير نبوده است. بديهي است که در چنين شرايطي گارد بسته جمهوري اسلامي ايران در برابر بازيگران مخرب مذاکرات هسته اي بايد محکم تر شود. از سوي ديگر، اعضاي 1+5 بايد نسبت به اين نکته آگاه باشند که بازي مخرب آنها در تقابل با حقوق حقه ملت ايران به صورتي جدي از سوي افکار عمومي رصد مي شود. بي اعتمادي مطلق نسبت به آمريکا و متحدان اروپايي واشنگتن از يک سو و نگاه پرسشگرايانه جدي از کشورهاي روسيه و چين بايد در تيم مذاکره کننده هسته اي ما حرف اول و آخر را بزند.
روزنامه ابتکار نیز در بخشی از سرمقاله خود با عنوان «طوفان ديپلماتيک در سايه بيم و اميد ها!» به قلم محمدعلي وکيلي به حواشی و تبعات مذاکرات پرداخته و نوشته: هر چه زمان ميگذرد و حجمِ گمانه زني و نگراني ها بيشتر ميشود، دورنماي مذاکرات تار شده و اميدها کاهش مييابد. تحليل گران هر کدام در حال تجويز نسخه براي روزهاي پس از عدم توافق هستند. يکي ميگويد ايران نبايد تمديد را بپذيرد زيرا به نفع غربي هاست و ديگري تمديد را، در اين شرايط، تنها راه ميداند و ادامه مذاکرات را تجويز ميکند. در اين بين برخي نيز در حال خط و نشان کشيدن براي تيم مذاکره کننده و در تدارک طوفان سياسي براي انتقام گيري پس از شکست هستند. بعضي هم دلخوش به توافق مقطعي و اميدوار به تداوم مذاکرات همراه با عزت اند.
گروهِ نااميد از توافق، وجود اختلافات کنوني را دليلِ ناممکن بودن توافق در اندک زمان باقي مانده ميدانند و بر همين اساس مجلسِ زود هنگامِ فاتحه براي مذاکرات برپا کرده اند و شيريني شکست توزيع ميکنند. اما نگارنده، همچنان خوشبين به لحظات پاياني هستم. بروز اختلافات و طرح مطالبات حداکثري توسط دو طرف در اين لحظات پاياني طبيعي و نشانه ي جديت مذاکره کننده هاست. بديهي است وقتي بازي به لحظه پاياني ميرسد هر طرف براي گرفتن حداکثر امتياز بر مطالبات حداکثري اصرار بورزد. اتفاقاً اگر بناي تصميم گيري وجود نداشت طرفين به رسم معمول گرد هم ميآمدند و ضمن نوش جان کردن يک فنجان قهوه و ردوبدل کردن تعارفات ديپلماتيک و گرفتن عکس يادگاري زمان را سپري ميکردند، اما وقتي طوفان ديپلماتيک در ميگيرد نشانه عزم بر توافق ميباشد. احتياط در مواضع چند روز اخير طرفين دليل برترس از شکست ميباشد. بنابراين هيچ بعيد نيست که برغم طوفان کنوني و گرد و خاک به پا شده، ناگهان هوا آفتابي شده و دود سفيد از دودکش مذاکرات خارج شود.
به عبارتي احتمال دارد طرفين در آخرين لحظه هاي فرصت باقي مانده، براي فرار از شکست مذاکرات، مطالبات حداکثري را رها و مواضع خود را تعديل کرده و بر سرِ مطالبات تعديل شده توافق کنند تا براي هميشه سايه بيم را از سر مناسبات جهاني بردارند. بي شک لابي صهيونيسم در اين لحظات بيش از هر زمان در تلاش است که چنين توافقي صورت نگيرد و از ابزار و اهرمهاي مختلفي بهره خواهد برد تا مذاکرات را به بن بست بکشاند. خوشبختانه تيم ايراني و مقامات کشور نسبت به اين مساله هوشيارند و متوجه کارشکني ها و حواشي هستند و تمرکز تيم تنها بر روند مذاکرات و تلاش براي ايفاي حقوق ملت است. آرامش تيمِ ايراني تاکنون خوب بوده و اميدواريم اين رويه در زمان باقي مانده نيز تداوم داشته باشد و آنها نقش خود را به بهترين وجه به انجام برسانند تا نام خويش را در تاريخ اين سرزمين جاودانه کنند.
سیدعلی خرم نیز در یادداشتی در روزنامه آرمان و در پاسخ به این سوال که «موفقیت مذاکرات نزدیک است؟» از جمله نوشته: در صورت ناکامی دولت آمریکا در لغو رسمی تحریمها، برای ایران انگیزهای ایجاد نمیشود تا گامهای اعتمادساز بیشتری با پذیرش اعمال محدودیتهای بیشتر حول محور برنامه هستهای خود بردارد که در این صورت با از دست رفتن فرصت دستیابی به توافق جامع و نهایی، ایران و1+5 چارهای ندارند جز اینکه برای مدتی مذاکرات را به حال خود رها کنند که این سناریو بدترین حالت ممکن برای مذاکرات هستهای است. در صورت عدم موفقیت در مذاکرات تا سوم آذر، یقینا باید منتظر تغییر و تحولات در فضای داخلی کشورها بهخصوص آمریکا بود. مهمترین تغییر در آمریکا حاکم شدن تندروها بر کنگره است که پس از آن رسیدن به توافق به دلیل آنکه نومحافظهکاران اعتقادی به روشهای دیپلماتیک برای حل و فصل موضوعات بینالمللی ندارند و معتقد به اعمال روشهای سختافزارانه هستند، مشکل خواهد شد. دیدگاه نومحافظهکاران در آمریکا به اسرائیل نزدیک است و با حاکم شدن آنها بر کنگره، فشارها بر دولت آمریکا برای آنکه با ایران به یک بازی یکطرفه بپردازد، افزایش پیدا خواهد کرد. بنابراین چنانچه در مذاکرات وین ملاحظه شود، اختلاف بین طرفین عمیق و جدی است و راهحلی فوری بهنظر نمیآید، مذاکرات متوقف شده و ادامه آن به آینده موکول خواهد شد. اگر امکان نزدیک شدن مواضع طرفین وجود داشته باشد، مذاکرات با اطمینان برای مدتی تمدید میشود تا بحث روی جزئیات بهپایان رسیده و نگارش برنامه جامع شروع شود. درصورتیکه مذاکرات به آینده موکول شود، ظرف دو ماه آینده جمهوریخواهان تندرو درصدد اعمال تحریمهای جدید که بیش از یکسال است توسط دموکراتها زمینگیر شده برخواهند آمد و این طبیعتا واکنش ایران را به دنبال خواهد داشت و همه شرایط آرام کنونی درهم خواهد ریخت به ترتیبی که اکنون کسی دقیقا نمیتواند پیشبینی کند چه خواهد شد. این تصویر و دهها عامل دیگر، کشورهای ایران و گروه 1+5 را تحت فشار میگذارد تا قبل از فوت وقت راهحلی بیابند و اجازه ندهند تنش و درگیری جای صلح و آرامش و دوستی را بگیرد. دولت دموکرات آمریکا علاوه بر مشکل بینالمللی، در صورت عدم موفقیت در حل مسالمتآمیز پرونده هستهای ایران، سیاست داخلی را به جمهوریخواهان تندرو کاملا خواهد باخت که بهمعنای شکست سخت آنها در انتخابات آینده ریاستجمهوری آمریکا به جمهوریخواهان خواهد بود لذا موضوع مذاکرات وین 8 برای دولت دموکراتهای آمریکا حیثیتی تلقی میشود.